Anatomiya 2014. indd

 Deltasimon mushak (m. deltoideus) teri ostida yuza joy-
lashib, yelka bo‘g‘imini har tomondan qoplaydi. Uch qism bo‘lib 
o‘mrov suyagi, akromion va kurakning o‘tkir qirrasidan boshla-
nadi. Uchala qismi tolalari har tomondan yelka suya gining tash-
92-rasm. O‘ng yelka kamari va yelka mu shaklari. 
Orqa tomondan ko‘rinishi:
1–qirra usti fassiyasi; 2–kurak qirrasi ustidagi 
mu shak; 3–kurak qirrasi ostidagi mushak;
4–kichik yumaloq mushak; 5– to‘rt tomonli
teshik; 6–deltasimon mushak (kesilgan) 7–uch 
boshli mu shakning lateral boshchasi; 8– uch
boshli mu shakning payi; 9–yelka-bilak mushagi; 
10–kaftning bilak tomonga yozuvchi uzun
mushak; 11–tirsak mushagi; 12–tirsak o‘sig‘i;
13–uch boshli mushak; 14–uch boshli mushak-
ning uzun bosh chasi; 15– katta yumaloq mushak; 
16–uch
 tomonli teshik; 17–kurakning pastki
burchagi; 18–qirra osti fassiyasi.

---

173
qi yuzasiga yo‘naladi va deltasimon mushak g‘adir-budirligiga bi-
rikadi.
Faoliyati: mu 
shak tolalari barobar qisqarsa, qo‘lni tanadan 
uzoq lashtirib, gori 
zontal holatgacha ko‘taradi. Uning oldingi 
o‘mrov qismi yelkani bukib, ichkariga buradi va ko‘tarilgan qo‘lni 
tushiradi, o‘rta – akromion qismi qo‘lni tanadan uzoqlash tiradi, 
orqa – kurak qismi, yel kani yozib tash qariga buradi, ko‘tarilgan 
qo‘lni tushiradi.
2. 
Kurak qirrasi ustidagi mu shak (m. supraspinatus) kurakning 
qirra usti chuqurchasini to‘ldirib turadi. Kurakning orqa yuza si 
qirra usti sohasi va qirra usti fassiyasidan boshlanadi. Mushak to-
lalari lateral tomonga yo‘nalib, yelka suyagi katta do‘mboqchasi-
ning ustki yuza siga birikadi. Faoliyati: yelkani tanadan uzoqlash-
tiradi.
3. 
Kurak qirrasi ostidagi mushak (m. infraspinatus) kurak or-
qa yuzasining qirra osti sohasi va shu nomli fassiyadan boshlana-
di. Mu shak tolalari lateral va yuqoriga yo‘nalib, yelka suyagi katta 
do‘mboq chasining o‘rta qismiga birikadi.
Faoliyati: yelkani tashqariga (supinatsiya) buradi.
4.