Anatomiya 2014. indd

 Agar qo‘l 
qimirlamay tursa, qovurg‘alarni ko‘tarib 
nafas olishda ishtirok etadi.
2. Kichik ko‘krak mushagi (m.pec-
toralis minor)
uchburchak shak 
lidagi 
yassi mushak. Katta ko‘krak mushagi-
ning orqasida yotadi, II–V qovurg‘alar-
ning oldingi uchiga yaqin joydan bosh-
lanadi. Yuqoriga va lateral yo‘nalib, qis-
qa pay bilan kurakning tumshuqsimon 
o‘simtasiga birikadi. 
Faoliyati: kurakni oldinga va pastga 
tortadi, agar qo‘l qimirlamay tursa, qo-
vurg‘alarni ko‘tarib, nafas olishda ish-
tirok etadi.
3. O‘mrov osti mushagi (m. subcla-
vius)
I qovurg‘a tog‘ayidan boshlanadi 
va lateral yo‘nalib, o‘mrov suyagining 
akromion uchi pastki yuzasiga birikadi. 
Bu mushak o‘mrov suyagi bilan I qo-
vurg‘a oralig‘ida joylashadi.
Faoliyati: o‘mrov suyagini pastga va 
ichki tarafga tortadi, to‘sh-o‘mrov bo‘g‘i-
mini mustahkamlaydi. 
83-rasm. Ko‘krak va
qorin mu shaklari:
1–qovurg‘alararo tashqi 
mushaklar; 2–qovurg‘alararo 
ichki mushaklar; 3–qorin-
ning to‘g‘ri mushagi;
4–qorinning ko‘ndalang 
mushagi; 5–oq chiziq;
6–kichik ko‘krak mushagi.

---

154
4. Oldingi tishchali mushak (m. serratus anterior) keng 
to‘rtburchak shaklida bo‘lib, ko‘krak qafasini yon tomonida yota-
di. U 8–9 ta tishcha bilan yuqorigi qovurg‘alardan boshlanadi va 
kurakning ichki chekkasiga hamda ostki burchagiga birikadi. 
Faoliyati: kurakning ostki burchagini oldinga va lateral to-
monga tortib, kurakning lateral burchagini yuqoriga hamda ichki 
tomonga yo‘naltirib, qo‘lni gorizontal holatdan yuqoriga ko‘ta-
radi. Kurak qimirlamay turganida qovurg‘alarni ko‘tarib ko‘krak 
qafasini kengaytiradi va nafas olishda ishtirok etadi.
Ko‘krak qafasining xususiy (autoxton) mushaklariga tashqi va 
ichki qovurg‘alararo, qovurg‘alar ostidagi va ko‘krakning ko‘nda-
lang mu shaklari kiradi. 
1.