Andijon davlat universiteti a. Zaparov materialalrni kesib ishlash, asboblar va stanoklar

Keskich tanasi ko’ndalang kesimining o’lchamlari 
Keskich tanasi ko’ndalang kesimining ortishi bilan, kesish zjnasidan issiqlik 
ning tarqalishi yaxshilanishi hisobiga, keskichning turg’unligi ortadi. Bu hol 
tayyorlamapi ancha yuqori tezliklar bilan yo’nishga imkon beradi.
CHo’yanni yo’nishda issiqlik ning keskich tanasiga o’tish darajasi po’latii 
yo’nishdagiga nisbatan pastroq bo’ladi. Kesish kuchining qiymati keskich tanasi 
ko’ndalang kesimining o’lchamlarini aniqlash uchun asos qilib, olinadi.
Kesish kuchi qanchalik katta bo’lsa, keskich tanasining ko’ndalang kesimi 
shunchalik katta bo’lishi kerak.
Yo’nishda kesish tezligini anislash 
Kesish tezligi 'yo’niladigan material turiga, ishlov berish sharoiti, kesish 
chuqurligi, surish qiymati, kesuvchi asbob turg’unligiga qarab tanlanadi. 
Yo’nishda kesish tezligi quyidagi , formula asosida topiladi: 
 
Cv — ishlov berish sharoitini va yo’niladigan materialni xarakterlovchi 
koeffisient; T — keskichning turg’unligi, min; m — nisbiy turg’unlik 
ko’rsatkichi; t— kesish chuqurligi, mm; s—surish qiymati, mm/ayl, K — 
umumiy tuzatish koeffisienti 
21
.
Umumiy tuzatish koeffisienti ayrim tuzatish koeffisientlari ko’paytmasiga 
teng bo’ladi 
Yo’nishda t ba s ning muayyan quymatlarida optimal kesish tezligni topish 
uchun:
a) yuqoridagi formuladan foydalanib, keskichning turg’unligi asosida kesish 
tezliginiig qiymatini hisoblab topish;
b) stanokning effektiv quvvati ma’lum bo’lgach, kesish tezligini topish;
v) kesish tezligining topilgan eng kichik qiymati asosida aylanishlar sonini 
hisoblab topish, uni stanokdagi ma’lumotlar bilan taqqoslab chiqish va 
shpindel aylanishlar sonining stanokdagi ma’lumotlarga yaqin keladigan 
21
«MetalCuttingTheoryandPractice» DavidA.Stephenson, John S. Agapiou 27 -28,48 pg 

---

60 
qiymatini tanlab olish;
g) shpindelning tanlab olingan aylanishlar soniga ko’ra, optimal kesish 
tezligini hisoblab topish;
d) optimal kesish tezligi ma’lum bo’lgach, keskichning shu kesish tezligiga 
to’g’ri keladigan turg’unligini aniqlash kerak.