Qator tekshirishlar natijasida reaksiya borishi va yoʻnalishining asosiy mezoni uning oqibatida kelib chiqadigan energiya oʻzgarishi va yangi sistemaning betartiblik kattaliklari qiymatiga bogʻliq ekanligi aniqlandi: - Qator tekshirishlar natijasida reaksiya borishi va yoʻnalishining asosiy mezoni uning oqibatida kelib chiqadigan energiya oʻzgarishi va yangi sistemaning betartiblik kattaliklari qiymatiga bogʻliq ekanligi aniqlandi:
- – energiya qiymatlari kamayishi bilan boradigan, ya’ni ekzotermik jarayonlargina oʻz-oʻzidan amalga oshadi.
- – betartiblik qiymati ortishiga olib keladigan jarayonlargina oʻz-oʻzidan amalga oshadi, ya’ni sistemalar tartibsizlik sari intiladi.
- Termodinamikaning ikkinchi qonuni asosida energiyaning bir turdan ikkinchi turga aylanishi jarayonida shu energiyaning ma’lum bir qismi atrof-muhitga issiqlik holatida tarqalishi tushunchasi yotadi. Masalan, odam organizmida bajarilayotgan biror bir ishni amalga oshirish jarayonida energiyaning ma’lum bir qismi birlamchi issiqlikka (Qb) aylanadi va atrof-muhitga qaytmas darajada tarqaladi, ya’ni organizm Qb Dan yana qaytadan ish bajarish uchun foydalana olmaydi. Qa esa ish bajarishga sarflanadi.
Bunda jarayonning foydali ish koeffitsiyenti (FIK): - Bunda jarayonning foydali ish koeffitsiyenti (FIK):
- Ƞ = (Qa–Qb)/Qa
- Kano Klauzius teoremasiga kora, issiqlik mashinasining FIK ishchi jismning tabiatiga bogʻliq boʻlmaydi va temperatura intervallari bilan belgilanadi:
- Ƞ = (T1T2)/T1
- Bu yerda T1- isitgich va T2 sovutgich haroratlari.
Issiqlik harorati past boʻlgan jisimdan harorati yuqori boʻlgan jismga oʻz-oʻzidan oʻta olmaydi (R.Klauzius sharhi). - Issiqlik harorati past boʻlgan jisimdan harorati yuqori boʻlgan jismga oʻz-oʻzidan oʻta olmaydi (R.Klauzius sharhi).
- Ikkinchi tur abadiy mashinasini (issiqlikni toʻliq ishga aylantiradigan) yaratish mumkin emas (V.Osvald sharhi).
- Termodinamikaning bu qonuni asosida qaytar va qaytmas jarayonlarning energiya va issiqlik miqdorlari orasidagi bogʻliqlikni quyidagicha talqin qilish mumkin:
Do'stlaringiz bilan baham: |