Antitra nspirantlar
Download 34.43 Kb.
|
bbbbbbb
- Bu sahifa navigatsiya:
- Gemikserofitlar-suvsizlik
- Cho‘Ikserofltlari-bular
- Gigrofitlar-bu o
Sukkulentlar-issiqga o‘ta chidamli o‘simliklar boMib, suvsizlanishga ham bemalol shidaydi. Ular suv tanqisligini deyarli sezmaydi, tanasida suv ko‘p, lekin suvni o‘ta sekin sarflaydi. Sukkulentlarga kaktus va aloe kabi o‘simliklami misol qilib ko‘rsatish mumkin.
Evkserofitlar-issiqqa chidamli o‘simliklar boMib, qurg‘oqchilikni bemalol o‘tkazadi. Ushbu o‘simliklaming hujayra shirasi osmotik bosimi nihoyatda yuqori, transpiratsiya jadalligi past boMib, ildizlari keng tarmoqlangan va ayrim hollarda sizot suvlarigacha yetib boradi. Evkserofitlar juda yuqori issiqlikda barg va novdalami tashlab yuboradilar. Ularga yantoq, shuvoq, astra kabi o‘simliklar kiradi. Gemikserofitlar-suvsizlik va tanasining qizishini ko‘tara olmaydigan o‘simliklar. Ulardagi transpiratsiya jarayoni yuqori, lekin protoplazmaning yopishqoqligi va elastikligi yuqori emas. Ildizlari anchagina chuqur ketgan. Gemikserofitlarga shalfey, rezak kabi o‘simliklar kiradi. Cho‘Ikserofltlari-bular choMlaming boshoqli va kovil kabi o‘simliklaridir. Ushbu o‘simliklar qisqa muddatli yomgMrlardan yaxshi foydalanadi va qizib ketishga chidamlidir. Ammo faqatgina tuproqda qisqa muddatli suv tanqisligiga chidamlidir xolos. Poykilokserofitlar-o'zlarining suv rejimini boshqara olmaydigan o‘simliklardir. Ular yuqori haroratda qizishi ammo yoz yomgMrlaridan so‘ng yana jonlanib faol hayot keshirishi mumkin. Bu o'simliklarga biz lishayniklami misol qilib ko‘rsatishimiz mumkin Gigrofitlar-bu o‘simliklar hujayralarida suv sarflanishini chegaralovshi moslamalar boMmaydi. Hujayralari katta boMib, yupqa devorli qobiq va yupqa kutikula bilan qoplangan. Barglarining sathi katta, ammo ogMzchalar yirik boMsada son jihatidan kamrok. Kutikulyar transpiratsiya yuqori, poyasi uzun, ildizlari yaxshi rivojlanmagan. Tuproqda ozgina suv yetishmasligi ham ulaming tezda soMishiga olib keladi. Bularga mannik, mox va boshqa shunga o'xshash o‘simliklar kiradi. Mezofitlar-bular ko‘pchilik hollarda o‘rta, ya’ni oraliq o‘simliklar ham deb yuritiladi. Ular asosan, namlik yetarli boMgan sharoitlarda o‘sadi. Hujayra shirasini osmotik bosimi 1—1,5 MPa atrofida bo‘lib suv yetishmasligida oson so'liydi. Ularga yaylovlarda o‘suvchi boshoqli o‘simliklar va dukkakli o‘tlar vakillari kiradi. Suvning o‘simlik tanasiga kirishi va sarflanishi suv muvozanati deyiladi. Ulaming miqdori bir-biriga mos keladi. Ammo yozning issiq jaziram a kunlarida transpiratsiyaning miqdori ortadi va qabul qilinayotgan suv bugManayotgan suvning o‘mini bosa olmaydi va nisbiy tengsizlik paydo boMadi. Buni suv taqchilligi deyiladi. Yuqoridan suvni harakatga keltiruvchi kuch transpiratsiya natijasida hosil boMadi. Transpiratsiya haroratga, o‘simIik turiga va yashash sharoitlariga bogMiqdir. Avval aytib o‘tganimizdek, transpiratsiya ikkita jarayondan, y a’ni suvning barg tomirchalari orqali mezofil yuqori qatlami hujayralarga harakati va suvning hujayra devorlaridan hujayra oraliqlariga, so'ngra esa barg ogMzchalari orqali atmosferaga diffliziyalanishidan iboratdir. Bu holat labchali transpiratsiya deyiladi. Agar suv epidermis hujayralari devorlari orqali atmosferaga bugMansa kutikular transpiratsiya deyiladi. Bundan tashqari ko‘proq qish faslida boMadigan va daraxtlar tanasidagi yasmiqchalar orqali bo‘ladigan transpiratsiya ham mavjud. Bu transpiratsiya peridermal transpiratsiya deyiladi. Download 34.43 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling