Avtomobil transporti muxandisligi

Diagnostik parametr – bu transport vositasi, uning agregat va uzellari texnik
holatining miqdoriy qiymatini bilvosita belgi (simptom)lar bo‘yicha bo‘laklarga
ajratmasdan turib aniqlanadigan sifatli o‘lchovidir. Diagnostik parametrlar tuzilmaviy
parametrlar bilan bog‘langan bo‘lib, Ob’ektning texnik holati to‘g‘risida kerakli
ma’lumot beradi.
Har qanday Ob’ektning chiqish jarayonlari ikkiga bo‘linadi:
1) ishchi jarayonlar - Ob’ektning ish funksiyalarini belgilaydigan jarayonlar
(masalan, dvigatelda yonilg‘i va boshqa ekspluatatsion materiallarni sarflash, energiya
ishlab chiqarish, ishlatilgan gazlarni chiqarib tashlash) va h.k;
1
2
Y
ch
Y
b
Y
L
b
∆L
b
L,
11.1 - rasm. Tutash detallar yyeyilishi jadalligining o‘zgarishi
(1-bo‘laklarga ajratmasdan, 2-bo‘laklarga ajratib yig‘gandan so‘ng):
moslashuv davri;
mo‘tadil ish;
jadal yyeyilish

---

70
2) birga sodir bo‘ladigan (hamroh) jarayonlar – ishchi jarayonlar bilan bir
yo‘lakay paydo bo‘ladigan jarayonlar (tebranishlar, urilishlar, issiqlik chiqarish va h.k.).
Bunday jarayonlar xarakteristikalari va parametrlarini kuzatish va tashqaridan o‘lchash
mumkin. Ishchi va hamroh jarayonlar va ularning hosilalari parametrlari diagnostik
parametrlar bo‘lib xizmat qilishi mumkin.
Transport vositasi texnik diagnostikasi nazariyasi va amaliyoti chiqish
xarakteristikalari parametrlari miqdorlarining Ob’ekt tuzilmaviy parametrlariga
bog‘liqligiga asoslangan.
Ishchi yoki birga sodir bo‘ladigan (hamroh) chiqish jarayonlarini Ob’ektning
nosoz texnik holatidan darak beruvchi bilvosita tashqi belgi (simptom) deb qarash
mumkin.