Avtomobil transporti muxandisligi

4.3 Buzilmaslik va uning ko‘rsatkichlari
Buzilmaslik ko‘rsatkichlari:
Buzilmasdan ishlash ehtimolligi – bu ma’lum ekspluatatsiya sharoitlarida va
belgilangan ish davomiyligi chegaralarida buzilishning sodir bo‘lmaslik ehtimolligi.
Uning qiymati tasodifiy kattalik bo‘lib, unga juda ko‘p omillar ta’sir etadi (yo‘l
sharoitlari, haydov, texnik xizmat ko‘rsatish va joriy ta’mirlash sifati va h.k.),
shuning uchun uni baholashda ehtimollik tushunchasi ishlatiladi. Buzilmasdan ishlash
ehtimolligi R(L) – ma’lum davr yoki o‘tilgan yo‘l (L) ichida buzilmasdan ishlagan
buyumlar (hodisalar) sonining umumiy buyumlar (hodisalar) soniga nisbati bilan
aniqlanadi:
0
0
)
(
)
(
N
L
m
N
L
R
å
-
=
,
(4.1)
bu yerda: N
0
– kuzatuvga olingan buyumlar soni, dona;
åm(L) – kuzatuv davri (L
masofasi) ichida buzilgan buyumlar soni, dona.
Buzilish ehtimolligi (funksiyasi) F(L) – buzilmasdan ishlash ehtimolligiga teskari
hodisa.
0
N
)
L
(
m
)
L
(
R
1
)
L
(
F
å
=
-
=
,
(4.2)
Buyumlarning buzilmasdan ishlash ehtimolligi R(L) vaqt (yurilgan yo‘l) bo‘yicha
1,0 dan 0 gacha, buzilish ehtimolligi (funksiyasi) F(L) esa 0 dan 1,0 gacha o‘zgaradi.
R(L)
1.0
L, ming km
0
4.1-rasm. Buyumlarning buzulmasdan
ishlash ehtimolligi R(L)
F(L)
1.0
L, ming km
0
4.2-rasm. Buyumlarning
buzilish ehtimolligi
(funksiyasi) F(L)

---

24
O‘rtacha buzilishgacha yurilgan yo‘l L
b
– bu kuzatuv davomida transport
vositalari bosib o‘tgan yo‘llari yig‘indisining shu davr ichida sodir bo‘lgan buzilishlar
yig‘indisiga nisbati.
,
0
0
1
1
å
å
=
=
=
N
i
i
N
i
i
b
m
L
L
(4.3)
bu yerda: L
i
– i-nchi transport vositasining kuzatuv davomida bosib o‘tgan yo‘li,
ming km; m
i
– shu davr ichida i-nchi transport vositasi bo‘yicha sodir bo‘lgan
buzilishlar soni.