Avtomobillar va traktorlar alt va erganomikasi va dizayni
Inson jismining asosiy o‘lchamlari (statik tavsiflar) [3]
Download 241.21 Kb.
|
Avtomobillar va traktorlar ALT va erganomikasi va dizayni AT IV
- Bu sahifa navigatsiya:
- Gavdaning ba’zi o‘lchamlari uchun kiyimga va poyabzalga tuzatishlar [3]
- 2-Amaliy mashg`ulot Haydovchining ishchi o’rinini joylashuvi. Texnik topshiriq tuzish
Inson jismining asosiy o‘lchamlari (statik tavsiflar) [3],
1.2 jadvalni davomi jadval Gavdaning ba’zi o‘lchamlari uchun kiyimga va poyabzalga tuzatishlar [3]
2-Amaliy mashg`ulot Haydovchining ishchi o’rinini joylashuvi. Texnik topshiriq tuzish Haydovchini o‘tqazishni tuzishdan avval, uning kabinaga va boshqarish organlarining joylashishiga nisbatan vaziyatini ifodalovchi asosiy geometrik o‘lchamlami tushunib olamiz [5-6]. Haydovchini kabinada dastiabki joylashtirish uchun ikki oMchamli 95- reprezentativlik darajasidagi o‘tqazish manekenidan (OST 20304-90) foydalaniladi. Ish odatda 1:5 (ba’zan 1:10) masshtabda o‘tkaziladi, bu ishning bosqichdagi kerakli aniqlikni ta’minlaydi, grafik tasvirlar esa yetarli zichlikda chiqadi. Ish agarda birorta kompyuter konstruktorlik dasturlardan foydalanib bajarilsa, masshtab tanlash haqidagi savol yo‘qoladi, chunki tasvimi muhokama va tasdiqlash uchun qog‘ozga ko'chadigan har qanday masshtabda aniqlikni yo‘qotmasdan olib chiqish mumkin. Transport vositasining turiga bog‘iiq holda haydovchining o‘tqazishning u yoki boshqa usuli qo‘llaniladi. Yuk avtomobili va traktorda haydovchi yengil avtomobilga nisbatan ancha baland o‘rindiqda joylashadi, oyoqlar tizzalarda ko‘proq bukilgan, o‘rindiqning orqasi deyarii vertikal joylashtirilgan. Haydovchining shunday joylashishida kabinaning uzunligi eng kam, balandligi esa aerodinamika nuqtayi nazaridan mashinaning katta gabaritlari (yuk tashish avtomobili) yoki harakatning kichkina tezligi (traktor) tufayli ahamiyatga ega bo‘lmaydi. Ikki o‘lchamli o‘tqazish manekenidan foydalanib haydovchini joylashtirishga prinsipial yondashish 2.1- rasmda tasvirlangan. Haydovchini joylashtirishni haydovchiga qaragan ichki pol va to‘siqlarning chegaralarini qurishdan boshlaydi. Bunda “To‘siq” atamasi ostida tuzilishning har qanday doimiy elementi (misol uchun, kardan vali yoki uzatmalar qutisi ustidagi tunnel chiqiq, g‘ildirak g‘ilofi, kuzovning yon paneli va hokazo) tushuniladi. Keyin transport vositasining toifasidan kelib chiqib, o‘rindiqlar balandligini yostiq deformatsiyasini hisobga olib tayinlanadi. Yostiq deformatsiyasining qiymati yengil avtomobil uchun taxminan 80... 100 mm atrofida, traktor va yuk tashish avtomobili uchun undan kamroq kattalikda qabul qilinadi. Agarda ressorlangan o‘rindiqdan foydalanish moijallansa, unda haydovchining og‘irIigi ostida o‘rindiqning joyini o‘zgartirishini (o‘rindiq osmasining elastiklik ta’rifi hisobiga statik egilish) e’tiborga olinadi. 2-rasm. Ikki o‘lchamli o'tqazishning manekenidan haydovchini o‘tqazishni tuzish uchun foydalanish: 1- motor bo‘lmasining to‘sigi; 2 - gilam; 3 - o 'rindiqning siqilgan yostig‘ini sathi; 4 - pol. Insonning va o‘rindiqning o‘zaro ta’siri 5- bobda batafsil ko‘rib chiqilgan. Haydovchi o‘rindig‘ining uzunlik va orqa suyanchiq qiyaligi bo‘yicha vaziyatlarini aniqlash uchun standart maiumotlaridan foydalaniladi. Misol sifatida 2.1-jadvalda o‘tqazish manekeni va mos ravishda, yuk tashish avtomobili, avtobus, trolleybus va haydovchini o‘tqazish o‘xshash bo’lgan boshqa mashinalar haydovchisining elementlari orasidagi burchaklarning qiymatlari keltirilgan (OST 37.001.413-86). 2.1-jadvaldan ko‘rinadiki, o‘tqazish manekenining elementlari orasidagi burchaklarning qiymatlari yetarlicha keng chegaralarda o’zgarishi mumkin. Haydovchining ishchi holatini aniqlash uchun eng avvalo standart talablarini buzmasdan turib, sog‘lom fikrga tayanish kerak. Sog‘lom flkrdan foydalanish ushbuga asoslanib, har bir inson o‘tirgan odamlar holatini ko‘p marta ko‘rgan va o‘tqazish manekenining vaziyatiga hatto bir nazar tashlashda, undagi holatning qulay yoki yo‘q ekanligini yetarli aniqlik bilan taxmin qilishi mumkin. 2.1-jadval Download 241.21 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling