B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar


Download 387.41 Kb.
bet13/194
Sana13.01.2023
Hajmi387.41 Kb.
#1092258
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   194
Bog'liq
O`QUV LUG`ATI

BITISHUV ALOQASI Tobe soʻz hokim soʻzga grammatik shakl yordamida emas, balki tartib va ohang orqali bogʻlanadigan sintaktik aloqa turi: keng yaylov, tinch hayot, yaxshi qiz, tez yurmoq kabi.
BOBO TIL Genetik jihatdan oʻzaro bogʻliq tillarning kelib chiqishi va taraqqiy etish manbai (asosi) deb qaraladigan til; qiyosiy-tarixiy metod bilan tiklanadigan mavhum lingvistik model. Masalan, turkiy tillar (o‘zbek, uyg‘ur, qirg‘iz, qozoq, turkman tili va b.) uchun qadimgi turkiy til bobo til hisoblanadi.
BOʻGʻIN KOʻCHIRISHayn. Soʻz koʻchirish.
BOʻGʻIN Soʻzning nutqda alohida (ajratib) talaffuz qilish mumkin boʻlgan eng kichik boʻlagi. Boʻgin bir tovushdan yoki tovushlar guruhidan iborat boʻlishi mumkin: o-na, o-ta, bo-la, bal-ki kabi.
BOʻGʻINLI YOZUV Grafik shakl boʻgʻinning ifodasi uchun xizmat qiladigan yozuv. Masalan, yapon yozuvi.
BOʻGʻIZ TOVUSHIq. Boʻgʻiz undoshi.
BOʻGʻIZ UNDOSHI Boʻgʻiz boʻshligʻida hosil boʻladigan undosh tovush. Masalan, hamma, hozir, ham soʻzlaridagi h undoshi.
BOGʻLAMA Ot kesimni ega bilan bog‘lab, uning bo‘lishli-bo‘lishsizligi, mayli, zamoni va shaxs-sonini ifodalashga xizmat qiladigan so‘zlar. Masalan, Tolib rassom boʻldi, Tolib rassom boʻlyapti, Tolib rassom boʻlmoqchi gaplarida boʻl yordamchisi rassom soʻzi bilan qoʻllanib mayl, zamon, shaxs-son ma’nolarining ifodalanishi uchun xizmat qiladi, kesimda ana shunday ma’nolarning voqelanishiga imkon yaratadi. Bogʻlama vazifasini bajaruvchi birlik oʻz lugʻaviy ma’nosini qisman baja­rishi yoki faqat bogʻlama vazifasini bajarishi mumkin. Shunga koʻra, bogʻlamaning ikki turi farqlanadi: 1) sof bogʻlama (q.), 2) yarim mavhum bogʻlama (q.).
BOGʻLANGAN QO‘SHMA GAP Tarkibidagi sodda gaplar oʻzaro teng bogʻ­lov­chilar yordamida birikkan (teng aloqali) qoʻshma gap: Ra’no tabassum bilan javob berdi va unda bir oz qiza­rinish belgisi bor edi. (A. Qodiriy) Umuman, go‘zallik kishi uchun katta baxt ammo ki­shi­ni bezovchi barcha sifatlar ichida mehnatsevarlik bebaho ziynatdir. (R. Usmo­nov)

Download 387.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   9   10   11   12   13   14   15   16   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling