B. S. Jamilova f. S. Safarov ona tili va bolalar adabiyoti fanidan ilmiy termin va tushunchalar


Download 387.41 Kb.
bet155/194
Sana13.01.2023
Hajmi387.41 Kb.
#1092258
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   194
Bog'liq
O`QUV LUG`ATI

ILMI ARUZ (ar. aruz ilmi) Mumtoz adabiyotshunoslikning tarkibiy qismi, aruz she’r tizimining o‘ziga xos qonuniyatlarini o‘rganuvchi soha, aruzshunoslik.
ILMI BADI’ (ar. chiroyli so‘zlash; badiiyat ilmi) Mumtoz adabiyotshunoslik­ning tarkibiy qismi, nutqqa bezak beruvchi san’atlar, ularning o‘ziga xos jihatlari, tasniflanishi, asar badiiyatini belgilash, estetik funksiyasini oshirish, fikrni go‘zal va mazmunli ifodashdagi o‘rni kabi masalalarni o‘rganuvchi soha. Ilmi bade’ning o‘rganish obyekti bo‘lgan nutqni go‘zal qiluvchi vositalar umumiy nom bilan sanoyi’ deb yuritiladi.
ILMI QOFIYA (ar. qofiya ilmi) Mumtoz adabiyotshunoslikning tarkibiy qismi, qofiya va uning turlari, tuzilishi, uning badiiy san’atlar va vazn bilan muno­sa­bati, she’rning ohangdorligida ohangning tutgan o‘rni kabi msalalarni tadqiq etuvchi soha.
IMPROVIZATSIYA (lot. improvises – kutilmagan, birdan) Badiiy ijodning alohida ko‘rinishi bo‘lib, bunda asar bevosita ijro jarayonida yaratiladi. Improvi­zat­siya ko‘proq ijro bilan bog‘liq san’at turlar (musiqa, raqs, teatr san’ati)da, shuningdek she’riyatda kuzatiladi. Improvi­zat­siyaning ildizlari folklordan suv icha­di. Xalq baxshilari folklore namunalarini ijro etish jarayonida improvi­zat­siya yo‘li bilan ularga yangiliklar qo‘shib borishgan, shu yo‘l bilan yangi asarlar yara­tish­gan. Jumladan termalarni ijro qilish, aytishuvlarda improvi­zat­siyaning roli va ulushi sezilarli bo‘lgan.
INONCH Ishonish, ishonch. M.: hayvonlarni ovlash, xonikalashtirish, ular inonchlariga ishonish, hayvon mahsulotlaridangina emas, balki kuchidan ham foydalanish jarayonlarida hayvonlar haqidagi ertaklar paydo bo‘la boshladi
INSSENIROVKA (lot. in – ga, scaena – sahna) Aslida sahnaga mo‘ljallab yozilmagan asarlarni (ko‘proq, epik asarlarni) sahnalashtirish uchun qayta ishlash. Insenirovka sahna­lashtirilishi mo‘ljallangan asarning g‘oyaviy-badiiy xususiyatlarini qayta yaratishni taqozo etadi.
INTERMEDIYA (lot. intermedius – o‘rtada joylashgan) Estrada san’ati va te­le­­videniyening rivojlanishi bilan bog‘liq holda faollashgan komik xarakterdagi kichik dramaturgik janr, ba’zan miniatyura nomi bilan ham yuritiladi. O‘zbek ada­bi­yotida S. Ahmad, Alp Jamol kabi ijodkorlarning “Televizion miniatyuralar teatri uchun yozilgan” intermediyalari xalqimiz orasida shuhrat topgan.

Download 387.41 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   151   152   153   154   155   156   157   158   ...   194




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling