NUTQ FE’LLARI Insonning nutq faoliyatini bildiradigan fe’llar. Masalan, soʻzlamoq, demoq, maqtanmoq, soʻramoq kabilar.
NUTQIY MATN Mazmun jihatdan tugallikka ega boʻlgan, oʻz tarkibidagi soʻz yoki iboralarning ma’nolarini belgilashga imkon beradigan nutq parchasi. Bunday nutq parchasi tarkibidagi soʻzlar (iboralar) biri boshqasi uchun qurshov vazifasini bajaradi.
NISBAT KATEGORIYASI Harakatning subyekt va obyektga munosabatini bildiruvchi grammatik kategoriya. Masalan, koʻrdi – harakat bevosita subyektning oʻzi tomonidan bajarilishi ifodalanadi; koʻrsatdi – harakatning (koʻrinishning) bevosita bajaruvchisi boshqa shaxs ekanligi ifodalanadi; koʻrindi – harakatning subyektning oʻzida obyekt sifatida qaratilgani ifodalanadi.
O
OLMOSHLASHISH Boshqa turkumga oid soʻzning olmoshga oʻtishi: Akam birovning tomini teshib qamalgan emas, yo birovning haqini yegan emas. (Oybek)
OBOROT – q. Oʻram.
OBRAZGA TAQLID SOʻZ Inson, hayvon yoki narsalarning harakat-holatini, koʻrinish-ifodasini taqlidan bildiruvchi soʻzlar: jimir-jimir, lip-lip, diring-diring, lov-lov va b.
OBYEKTLI FE’L Harakatning vositasiz toʻldiruvchi ifodalaydigan predmetga yoʻnalishini bildiradigan fe’l. Masalan, supurmoq (hovlini), damlamoq (choyni) kabi.
OBYEKTSIZ FE’L Vositasiz toʻldiruvchini boshqara olmaydigan fe’l. Masalan, kel, yur, qol, uxla kabilar.
OCHIQ BOʻG‘IN Unli bilan tugaydigan boʻgin: bo-la-ga, ha-vo-da |kabi.
OCHIQ IFODALI TUZILMA Ifodasi aniq, ochiq boʻlgan tuzilma. Masalan, ravishdosh oʻramlarga nisbatan ergash gaplar ochiq ifodali tuzilma hisoblanadi.
ODATDAGI TARTIB – q. Toʻgri tartib.
Do'stlaringiz bilan baham: |
