Bank huquqi tayyorladi: “Bank ishi” kafedrasi katta o’qituvchisi Umurzakova A. O

O‘zbekiston Respublikasi konstitutsiyasining XXV bobi Moliya va kredit deb nomlanadi.

• O‘zbekiston Respublikasi konstitutsiyasining XXV bobi Moliya va kredit deb nomlanadi.
• Bu esa O‘zbekiston Respublikasida bank, moliya, soliq va boshqa ushbu sohaga aloqador qonunlarning mazkur bo‘limda qo‘yilgan talablarga mos ravishda ishlab chiqilishi va tadbiq etilishini talab etadi.
• O‘zbekiston Respublikasi konstitutsiyasining 122-moddasida “O‘zbekiston Respublikasi o‘z moliya va pul-kredit tizimiga ega. O‘zbekistonning Davlat byudjeti Respublika byudjetidan, Qoraqalpog‘iston Respublikasi byudjetidan va mahalliy byudjetlardan iborat” debgan normani ifodalaydi.
• 123-moddada esa O‘zbekiston respublikasi soliq tizimiga bag‘ishlangan bo‘lib unda “O‘zbekiston Respublikasi hududida yagona soliq tizimi amal qiladi. Soliqlar joriy qilishga faqat O‘zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi haqli” ekanligi qayd etilgan.Bank qonunchiligining asosi bo‘lgan konstitutsiyaning muhim jihati shundaki,
• 124-moddasi respublika bank tizimining asoslarini o‘zida mujassamlashtirgan bo‘lib unda “ O‘zbekiston Respublikasining bank tizimini respublika Markaziy banki boshqaradi.” deb qayd qilingan modda O‘zbekiston Respublikasi bank tizimining huquqiy, tashkiliy va tarkibiy shakllanishining asosi hisoblanadi.

O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida bank tizimining tashkiliy-tarkibiy jihatlariga ham e’tibor qaratilib unda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining birgalikdagi vakolatlari degan 78-moddada: “parlament palatalarining boj, valyuta va kredit ishlarini qonun yo‘li bilan tartibga solish”;

• O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida bank tizimining tashkiliy-tarkibiy jihatlariga ham e’tibor qaratilib unda O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi Qonunchilik palatasi va Senatining birgalikdagi vakolatlari degan 78-moddada: “parlament palatalarining boj, valyuta va kredit ishlarini qonun yo‘li bilan tartibga solish”;
• O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senati mutlaq vakolatlarini ifoda etgan 80-moddadaning 9- bandida “O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining taqdimiga binoan O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining raisini tayinlash va uni lavozimidan ozod etish”, mazkur moddaning 12- bandida “O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining, O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvi raisining hisobotlarini eshitish”, O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining
• 81-moddasiga binoan “O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Qonunchilik palatasi va Senati majlislarida, shuningdek ularning organlari majlislarida O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti, Bosh vazir, Vazirlar Mahkamasining a’zolari, respublika Konstitutsiyaviy sudi, Oliy sudi, Sudyalar oliy kengashi raislari, Bosh prokurori, Markaziy banki Boshqaruvining raisi ishtirok etishlari mumkin”ligi belgilangan.
• O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 93-moddasining 13-bandiga binoan O‘zbekiston Respublikasining Prezidenti: O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Senatiga Konstitutsiyaviy sud raisi va sudyalari, Oliy sud raisi va sudyalari, Oliy xo‘jalik sudi raisi va sudyalari bilan bir qatorda O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki Boshqaruvining raisi lavozimlariga nomzodlarni taqdim etadi.