Банк иши 146 8-mavzu. Aylanma mablag’lar va mijozlarning kreditga layoqatligini baholash usullari reja

Банк иши 
150 
2-jadval. 
Korxonalar aylanma kapitalini boshqarishda kreditning roli
56
. 
Aylanma 
mablag’ni 
boshqarish 
modellari nomi 
Qisqa muddatli kredit va kreditorlik 
qarzining roli 
Likvidlik nuqtai nazaridan tavakkalchilik 
Barkamol 
Qisqa 
muddatli 
majburiyatlar 
hisobiga barcha joriy aktivlar, ya’ni 
ularning o’zgaruvchan qismi ham 
to’liq moliyalashtiriladi. 
Agar bir paytning o’zida kreditorlar 
oldidagi barcha majburiyatlar so’ndirilishi 
lozim bo’lsa, eng katta tavakkalchilik 
ehtimoli mavjud. 
Agressiv 
Qisqa 
muddatli 
majburiyatlar 
hisobiga 
aylanma 
aktivlarning 
o’zgarib turuvchi qismi to’liq 
qoplanadi. 
O’ta xatarli, chunki real aktivlar 
minimumi bilan shakllanish imkoni yo’q. 
Kompramissli 
Aylanma 
mablag’larning 
o’zgaruvchi qismi 50 foizga qisqa 
muddatli majburiyatlar hisobiga 
qoplanadi. 
Eng kam xatar, biroq ortiqcha joriy 
mablag’lar 
mavjudligi 
va 
shuning 
hisobiga foydaning pasayishi ehtimoli 
mavjud. 
Konservativ 
O’zgaruvchi qismi uzoq muddatli 
passivlar 
hisobiga 
qisman 
qoplanadi. 
Likvidlikni yo’qotish xatari yo’q, chunki 
qisqa muddatli kreditorlik qarzlari mavjud 
emas. 
Shuni ta’kidlash joizki, qisqa muddatli majburiyatlarning roli va korxona faoliyatining 
moliyalashtirish manbalari tarkibida ularning ulushi "konservativ yoki kompromiss yoki agressiv 
yoki barkamol modeli" yo’nalishida ortib boradi, bunda korxona likvidligining buzilish xarakteri 
teskari yo’nalishda o’zgaradi. 
Bunda hatto aylanma mablag’larni boshqarishning konservativ modeli o’zgarib turuvchi 
aktivlar qismini qoplash uchun kreditdan majburiy foydalanishni ko’zda tutadi. 
Kreditorlarning xarakteri, qisqa muddatli kreditlash turi va shaklidan qat’iy nazar, qisqa 
muddatli kreditning aylanma mablag’lar harakati bilan aloqasini ko’rish lozim.