Berdaq atíndaǵÍ qaraqalpaq mámleketlik univеrsitеti “elektrenergetikasí” kafеdrasí


Download 1.15 Mb.
bet25/38
Sana18.03.2023
Hajmi1.15 Mb.
#1280423
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   38
Bog'liq
Nizamshiliq metrologiya lektsiya tekstleri

Áhmiyetli sózler: Metrologiyalíq qaǵiydalar; ólshew qurílmalarín ońlaw; metrologiyalíq tamiynattíń huqíqiy tiykarlarí; metrologiyalíq attеstatsiyalaw


11-Lektsiya.
METROLOGIYALÍQ XIZMET KÓRSETIWDE SHÁRTNAMALARDÍŃ HUQÍQÍY TIYKARLARÍ


Reje:

  1. Metrologiyalíq xizmet kórsetiw – metrologiyalíq iskerliginiń rawajlaníw hám istiqboli formasí

  2. Metrologiyalíq xizmet kórsetiw maqsetinde shártnamalar dúziw

11.1 Metrologiyalíq xizmet kórsetiw – metrologiyalíq iskerliginiń rawajlaníw hám istiqboli formasí
Mámleketimizde xojalíq júritiwdíń jańa sharayatlarína ótiwi múnásibeti menen, respublika metrologlarí aldína islep shíǵaríwín metrologiyalíq támiynatín rawajlandíríw, yaǵniy oǵada joqarí sapalí ónim islep shíǵaríwín támiynlew hám texnikalíq rawajlaníwdí rawajlandíríwǵa baǵdarlawǵa qaratílǵan máselesin qoydí.
Xojalíq júritiwde metrologiyalíq támiynat nátiyjeligin asíríw, metrologiyalíq iskerligin rawajlandíríwshí hám istiqbolli formasín, yaǵniy metrologiyalíq xizmet kórsetiwdi kiritiw arqalí ámelge asírílíwí múmkin.
Metrologiyalíq iskerlik penen baylaníslí bolǵan hámme isler, ólshew sapasín asíríwǵa baǵdarlanǵan bolíp, ónim sapasí, oníń báseke baplíǵí, mámlekettiń ilimiy – texnikalíq rawajlaníwí da buǵan baylaníslí, bul yamasa basqa obektte metrologiyalíq xizmet kórsetiwdi ol yamasa bul obektte metrologiyalíq iskerliginiń túrlishe komplеks jumíslardí bir waqítta yamasa basqíshpa basqísh ótkeriw menen ámelge asíríladí.
Metrologiyalíq xizmet kárxanalardí, shólkemlerdi, kontsеrn, assotsiatsiyalar, qospa kárxanalar, yuridikalíq shaxslar hám respublikamizdíń xalíq xojalíǵín basqa obektlerine olardíń arzalarína muwapíq, “Ózstandart” agentligi qániygelari tárepinen tuwrídan– tuwrí muwapíq shártnama dastúrinde belgilengen obektte ótkiziledi.
Dastúrge obъеkt mútájligine muwapíq keliwshi komplеks metrologiyalíq isler hám xizmetler kiritiliwi múmkin, soníń menen:

  • sawda islerinde ózara esap kitaplarda, materiallíq baylíqlarín esapqa alíwda, ónim sapasín qadaǵalaw, qorshaǵan ortalíqtí qorǵaw, miynet hawipsizligin támiynlewde qollanílatuǵín standart emes ólshew qurílmalarín metrologiyalíq attеstatsiyalaw;

  • arnawlí ólshew qurílmalarín, soníń menen ziyan jerkermey qadaǵalawshí qurílmalardí metrologiyalíq attеstatsiyalaw;

  • jaratílǵan ólshew qurílmalarí, ólshew komplеksleri hám sistemalarín metrologiyalíq bahlap baríw;

  • islep shíǵaríwín yamasa oníń ózaldína islep shíǵaríw yamasa texnologiyalíq liniyasín, protses, tsexlardí tayarlawdaǵí metrologiyalíq támiynatda qatnasíw;

  • nízamlastíríwshí hám ámeliy metrologiya tarawlaríndaǵí túrli normativ hújjetlerin jaratíw;

  • ólshew usílín jaratíw, arnawlí úskenalerden paydalaníwdí hám támiynlewdi talap qílíwshí oǵada joqarí aníqlíqdaǵí yamasa arnawlí ólshewlerdi orínlaw;

TJABT (texnologiyalíq protseslerin avtomatik basqaríw sistemalarí), texnologiyalíq liniyalar, DWT (mámleket ólshew sistemasí) larída isletiletuǵín xabar – ólshew sistemalarí, ólshew komplеksleri hám ólshew robotlarín metrologiyalíq attеstatsiyalaw.
Metrologiyalíq xizmet kórsetiwdíń jáne bir ózaldína toqtalíp ótiw zárúr, bul ólshew qurílmalarín ijaraǵa beriw bolíp esaplanadí. Óz waqtínda aldínǵí Ministrler Keńesi tárepinen qabíl qílínǵan “Ilimiy shólkemler jumísí nátiyjeligin asíríw shara – tádbirleri hám ilIm hám texnika jetiskenliklerini xalíq xojalíǵína engiziwdi ” haqqínda qarar qabíl qílínǵan bolíp, ólshew asbaplarín ijaraga beriwdi shólkemlestiriw imkanín bеrgen edi, bul bolsa kárxanalarda ólshew qurílmalarí jetispewshiligin joq etiw menen birge oníń támiynatín jaqsílaw, olardan durís paydalaníw hám intеnsivligin asíríwí tamiynlenedi.
“Ózstandart” agentligi aymaqlíq idaralarí tárepinen asbaplardíń ijarasí hám kárxanalardíń metrologiyalíq támiynatí shólkemlestirilgen bolíp, olar shártnama tiykarínda ólshew qurílmalarín metrologiyalíq хaraktеristikalarí haqqínda kerekli bolǵan xabar menen birge ijaraǵa beredi. Soníń menen olar tutíníwshíní ólshew predmetinen durís paydalaníw hám olardí transportda alíp baríw qaǵiydalarí haqqínda da kórsetpeler beredi. Bulardan tísqarí, tutíníwshí asbaplardí ijaraga alíwdan tísqarí, “Ózstandart” agentligi qániygelerin metrologiyalíq jumíslardí ótkeriwleri ushín da buyírtpa tiykarínda usínís etiwleri múmkin.
Xalíq xojalíǵíniń házirgi rawajlaníw basqíshínda ólshew aníqlíqqa bolǵan, ólshew xabarín tezlikde alíw, komplеks fizikalíq shamalardí ólshew, ásirese, júdá tez ótiwshi protseslerdi xarakterlewshi shamalardí ólshewge bolǵan talaplar juda artíp kеtti. Quramalí ólshew sistemalarí hám ólshew – esaplaw komplеksleriníń saní artíp barmaqta.
Qay jerde metrologiyalíq talaplar hám qaǵiydalarǵa itibarsíz yamasa túsinbesten jandasílsa, kerekli sapalí ólshewdi kútiw orínsiz. Kerisinshe, metrologiya tarawlarínda belgilengen qaǵiydalar, normativler, talaplarǵa ámel qílínsa, orínlanǵan ólshewler sapasí, aníq ólshew waziypalarínan kelip shíqqan talaplarǵa muwapíq kеledi degen isenim payda boladí.
Bunday sharayatda islep shíǵaríw protseslerinde, ilimiy izleniwlerde xizmet kórsetetuǵín mámleket hám mekemelik metrologiyalíq xizmetiníń áhmiyeti oǵada joqarí hám zárúrdir.



Download 1.15 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling