Боб. Параболик ва гиперболик тенгламаларни тақрибий ечиш чекли айирмали схемаларнинг асосий тушунчалари Асосий тушунчалар
Download 0.72 Mb.
|
1-mavzu
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3. Аппроксимацияни текшириш.
1. ПДТ учун бошланғич чегара масала.
соҳада диффузия тенгламасининг бошланғич -чегара шартларга , (1) , , (2) бўйсунадиган аниқ ечимини топиш талаб этилади. Фараз қиламизки, (1)-(2) масала ечими ягона ва мавжуд, бу ечим D соҳада узлуксиз ҳосилаларга эга. 2. ЧАС яратиш. Ечимни ЧАС усули билан тақрибий топамиз. Бунинг учун D соҳада тўғри чизиқлар ёрдамида тўр ҳосил қиламиз . Асосий белгилаш қуйидагидан иборат: . Тўрнинг нуқталарида (1), (2) тенгламаларни ёзамиз: ( 3) . (4) Қисқалик учун ҳосиланинг чекли айирмали аппроксимациясини киритамиз: . (5) оператор ихтиёрий тўр функцияга ҳам шу каби таъсир эътади: (6) (3) тенгликларга кирувчи ҳосилаларни қуйидагича алмаштириш мумкин: , (7) , (8) . (9) Ҳосилани чекли айирмалар билан аппроксимация килишда ишлатиладиган тўрнинг нуқталар тўпламига шаблон дейилади. Энди (3) ларга ҳосилаларнинг (7)-(9) қийматларини қўямиз. Бошлангич-чегара шартларда ҳосила йук, улар аниқ аппроксимация қилинади. (3) га аввал ( 8), кейин (9) ни қўйиб икки хил тенгликлар ҳосил қиламиз: . (10) . (11) Чексиз кичик микдоларни ташлаб юбориб ва деб икки хил чекли айирмали схема ҳосил қиламиз: . (12) . (13) (12) схеманинг шаблони тескари (Т): . (13) схеманики эса (Т): . (12) ошкор схема дейилади, (13) соф ошкормас схема дейилади. Уларни қўшиб ва иккига бўлиб Кранк-Николсон схемасини оламиз (ётиқ H): (14) Энди схемаларни бошлангич-чегара шартлар билан бирга ёзамиз:
3. Аппроксимацияни текшириш. Бошлангич-чегара шартлар аниқ аппроксимация қилингани туфайли фақат дифференциал тенгламанинг аппроксимациясини текшириш колади. Ўнг томон ҳам аниқ аппроксимация қилинаяпти, шунинг учун ва аниқ ечим жадвали ни киритиб ( 10), (11) дан қуйидагини топамиз: . Иккала схема ҳам дифференциал тенгламани билан аппроксимация қилаяпти. Кранк-Никольсон схемаси аниқлиги га тенг. Демак, . Download 0.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling