Бола – одоби билан азиз (Фарзанд тарбиялашда ота-оналарга маслаҳатлар) Нашрга тайёрловчи: Зиёвуддин Раҳим

Ruxsat so‘rash odobi
ziz bolalar, biron joyga borishdan oldin ota-onadan 
ruxsat so‘rash kerak. Ularning ruxsatisiz yoki aytmasdan 
ketib qolish durust emas. Chunki ota-onamiz bizlardan xavotir 
olishadi. Yana ular biz bilmagan narsalarni biladilar. Agar biz 
boradigan joy xatarli bo‘lsa, u erga borishdan qaytarishadi. 
Shuning uchun har doim ularning ruxsati bilan ko‘chaga chiqish 
kerak. O‘z uyimizdan boshqa uylarga, hatto qo‘ni-qo‘shni yoki 
qarindoshlar uyiga kirishdan oldin ham albatta ruxsat so‘rash 
kerak. Eshik tirqishidan mo‘ralash yoki chaqirmasdan to‘g‘ri uyga 
bostirib borish odobsizlikdir. Tashqarida chaqirgach, oldiga odam 
chiqishini kutib turiladi. Agar ruxsat berilsa, ichkariga kiriladi. 
Shuningdek, ota-onamiz o‘z uylarida bo‘lgan vaqtlarida ham 
oldilariga kirishdan avval “Ota yoki ona, kirsam maylimi”, deb 
ruxsat so‘rash kerak. Ruxsat olmasdan to‘g‘ridan-to‘g‘ri oldilariga 
kirib borish odobli bolaga yarashmaydi.
Bundan tashqari, oila davrasida katta yoshlilar suhbat-
lashayotganlarida biron fikr aytmoqchi bo‘lsang, oldin “Men ham 
gapirsam bo‘ladimi?” deb ruxsat so‘rab, ruxsat bo‘lsa, gapirish 

---

– 269 –
kerak. Ammo kattalar so‘zini bo‘lish yo ularning suhbatiga iznsiz 
aralashish aslo to‘g‘ri emas.
Bolalar lug‘ati
Ruxsat so‘rash – izn so‘rash, biron ishni qilish 
uchun rozilik olish.
Mo‘ralash – to‘siq, tirqish yoki teshik orqali 
ichkariga qarash.
Ojiz odamlarga mehribonlik qilish
y farzand, Alloh kuch-quvvat va tan-sog‘lik ato etgan yoki 
mol-dunyo va shon-shuhrat bergan kishilar mana shu 
ne’matlar evaziga shukr bajo qilishlari uchun ojiz va zaif kishilarga 
yordam berish lozim. Shuni unutma:
1. Agar ota-onang yoshlari ulg‘ayib, senga muhtoj bo‘lib qolsalar, 
ularga mehribonlik ko‘rsat va ehtiyojlarini qondiradigan darajada 
ularga pul berib tur. Chunki ular ham sening baxtli bo‘lishing uchun 
o‘zlarini ko‘p hayot lazzatlaridan mahrum etganlar.
2. Agar odamlar ko‘p chiqqan avtobusda bo‘lsang va biron 
keksa, kasal, zaif kimsa yoki bir ayol o‘tirishga joy topa olmasa, 
sen o‘tirgan bo‘lsang, darhol o‘rningdan turib ularga joy ber.
3. Agar sening xizmatkoring bo‘lsa, unga toqatidan ortiq ish 
yuklama, haqoratlab va xorlab unga ozor berma, uni etarli ovqat 
eyishidan mahrum etma va uni urib azoblama.
4. Agar uyda uy hayvonlari bo‘lsa, ularni qiy nama, etarli taom 
va suvini ber.