Болалар ёшида учрайдиган тиш каттик

 
1.8. Og`iz bo`shlig`i gigiyenasi qoidalari. 
Bugungi kunda asosiy stomatologik kasalliklar profilaktikasida 
og`iz bo`shlig`i gigiyenasi eng asosiy, samarali tadbir ekanligi to`liq 
isbotlangan. Muntazam ravishda tishlarni tozalash, ularni tish yumshoq 
karashlaridan tozalab borish shu bilan birgalikda milklarni mexanik 
tarzda uqalashini (massajini) amalga oshirish emalning fiziologik tarzda 
me’yorida yetilishini ta’minlaydi. Og`iz bo`shlig`i gigiyenasi tish qattiq 
to`qimalari xususan emal qavatini paradont to`qimalarini fosatlar, 
kaltsiy, mikroelementlar, ftor va vitaminlar bilan boyitib, ularni noxush 
tashqi muhit ta’sirotlariga nisbatan turg`unligini oshiradi. Tish tozalash 
paytida milklarni muntazam mexanik massaji ularda qon aylanishini 
yaxshilaydi, 
shu 
bilan 
parodont 
to`qimasining 
oziqlanishini 
kuchaytiradi, modda almashinuvini jadallashtiradi. Bugungi kunda yer 

---

355 
shari aholisi o`rtasida kariyes kasalligini keng tarqalganligini inobatga 
olib, bu kasallikni bevosita chaqiruvchi asosiy sabablar og`iz 
bo`shlig`ida, tishlar yuzasida (karashlar, mikroblar, ovqat qoldiqlari) 
ekanligini nazarda tutsak, og`iz
bo`shlig`i gigiyenasi, tishlarni muntazam 
tozalab turish kariyes kasalligini oldini olishda eng asosiy qurol ekanligi 
o`z-o`zidan namoyon bo`lishi sir bo`lmay qoladi. 
Og`iz
bo`shlig`ining shaxsiy gigiyenasi-tishlar yuzasidan, milklar 
sathidan yumshoq
karashlarni, ovqat qoldiqlarini gigiyenik vositalar 
yordamida qirtishlab tozalashdan iborat bo`lgan mexanik va kimyoviy 
jarayondir. Bunday tadbirni har bir inson shaxsan o`zi kuniga ikki 
marotaba ertalab, nonushtadan so`ng va kechki uyku oldidan bajarishi 
maqsadga to`liq muvofiq hisoblanadi. 
Og`iz bo`shlig`i gigiyenasiga muntazam ravishda rioya qilish har bir 
shaxs ma’naviyatining asosiy elementlaridan hisoblangan shaxsiy 
sanitariya madaniyati saviyasini ham oshiradi. Sanitariya madaniyati 
qiyin ish, o`tirib turish, muomala, nutq, tarbiya madaniyatlari bilan bir 
qatorda shaxsni kamolotga komil inson sifatida yetishida, sog`lom
avlod 
bo`lib vujudga kelishida muhim o`rin tutadi. 
Og`iz
bo`shlig`i shaxsiy gigiyenasi tadbirlarini samarali amalga 
oshirishda bugungi kunda juda ko`p gigiyena vositalari va 
predmetlaridan foydalaniladi. 
Og`iz bo`shlig`i gigiyenasini amalga oshirishda zamonoviy 
vositalardan foydalanibgina kolmasdan uni qay usulda bajarishni ham 
hisobga olish joizdir. Bugunchi kunda tishlarni tish cho`tkasi va pastasi 
bilan qay yo`sinda tozalashning qator usullari mavjuddir. Shulardan 
ayrimlarini quyida keltiramiz.