Boshlang'ich sinflarda matematika o'qitish metodikasi

IV . D a ft a r b ila n is h la s h
S in fd a is h la s h d a d a r s lik b ila n b ir q a to rd a b o s m a a s o s li d a f ta r
a s o s iy q o M la n m a h is o b la n a d i. D a f ta rd a b e rilg a n m a s h q la r d a r s lik
m a te ria lin i ta rk ib a n toM diradi. M a z m u n ig a k o ‘ra u d a r s lik b ila n u z- 
v iy b o g ‘la n g a n , h a r b ir d a rs n in g a n iq v a z ifa la rig a e r is h is h g a y o rd a m
b e ra d i v a sh u b ila n b ir v a q td a o ‘q u v c h i fa o liy a tig a x ilm a -x illik k iri- 
ta d i, b u n d a u o ‘q u v c h ig a ra s m so lish , c h a la is h la n g a n ra s m n i c h iz ib
tu g a tis h , b o ‘y a s h , c h iz iq la r b ila n b ir la s h tir is h , o ‘ra s h v a s h u s in g a ri­
la r im k o n iy a tin i b e ra d i. B u b o la q o ‘lin i ra q a m la m i y o z i s h g a y a x s h i 
ta y y o rg a rlik b o ‘lib x iz m a t q ila d i.
128

---

H a r g a l d a f ta rd a n a v b a td a g i to p s h iriq n i b a ja ris h d a n o ld in b o la la r
u n i q a n d a y b a ja ris h la ri k e ra k lig in i a lb a tta k o ‘rs a tis h k e ra k (n im a d a n
b o s h la s h k e ra k , q a y s i y o ‘n a lis h d a h a ra k a t q ilis h lo z im , u y o k i b u
fig u ra y o k i ra q a m n i o ‘r a s h d a q a la m n i u z is h k e r a k y o k i k e ra k m a s lig i 
v a s h u s in g a rila r). B u la m in g h a m m a s in i d o s k a d a k o ‘r s a tis h k e ra k , 
s h u n d a n k e y in o ‘q u v c h ila r o ‘q itu v c h i tu s h u n tiris h la rin i ta k ro rla s h a d i, 
q o ‘lla r ig a q a la m ( ru c h k a ) o lib , o ‘z d a f ta rla rid a b a ja ris h la ri k e ra k
b o M a d ig an h a r a k a t y o ‘n a lis h la rin i « h a v o d a » k o ‘rsa ta d ila r, sh u n d a n
k e y in g in a m u s ta q il is h g a k iris h a d ila r.
D a f ta m in g b ir sa h ifa s id a , a s o s a n 3 ta d a rs g a m a te ria l b e rilg a n , 
y a ’n i d a rs lik n in g u c h s a h ifa s i b o ‘y ic h a is h la s h g a m o s k e la d i (ra q a m - 
la ri d a f ta r s a h ifa s in in g o ‘n g y u q o ri b u rc h a g id a k e ltirilg a n ).
D a fta rd a jo y la s h tir ilg a n v a a n iq d a rs g a m o ‘lja lla n g a n m a te ria ln i 
o ‘q u v c h ila r b ila n t o ‘la b a ja r is h k e ra k .
D a f ta rd a m u s ta q il is h la r b ila n b ir q a to rd a , o d a td a , h a r b ir
m a s h g ‘u lo td a h a r x il d id a k tik m a te r ia lla r b ila n b a ja rila d ig a n a m a liy
is h la r o ‘z o ‘m in i to p is h i k e ra k . D id a k tik m a te ria lla rd a n fo y d a la n is h
m e to d ik a s i h a q id a k u rs n in g a s o s iy m a s a la la rin i q a ra s h d a m u fa s s a l 
g a p irila d i. D a r s g a ta y y o rla n is h d a o ‘q itu v c h i b u n d a y m a s h q la r s o n in i 
a n iq la s h d a m a te m a tik a d a rsi b irin c h i s in fd a v a q t b o ‘y ic h a q u y id a g i 
3 ta te n g b o s q ic h g a b o ‘lin ish in i h is o b g a o lis h i k era k :
1) K v a d r a tla r , d o ir a la r v a u c h b u r c h a k la r u s tid a n q a la m y u rg iz ib
c h iq in g v a b o ‘y a n g . K v a d ra tla r d o ira la r d a n k o ‘p b o N ish i u c h u n
n e c h ta k v a d r a t k e r a k boM sa, s h u n c h a k v a d ra t c h iz in g . K v a d r a tla r 
q a n c h a b o ‘lsa , u c h b u rc h a k la r s h u n c h a b o N ish i u c h u n n e c h ta u c h b u r- 
c h a k k e ra k b o ‘ lsa , s h u n c h a u c h b u rc h a k c h iz in g .
2 ) D o ir a la rd a n fo y d a la n ib , y a n a q a n d a y p r e d m e tla r ra s m la rin i 
is h la s h m u m k in ? S h u la r ra sm in i ish la n g .
3) K a ta k la rg a c h iz ilg a n s h a k lla r u s tid a n q a la m y u r g iz ib c h iq in g . 
S a tr o x ir ig a c h a f ig u ra la r ra s m in i c h iz in g .
K ito b b e ti b o ‘y ic h a :
a ) N e c h ta o lm a
ra s m i s o lin g a n boM sa, s h u n c h a n o k ra sm in i 
c h iz in g .
b ) C h iz iq la r u s tid a n q a la m y u r g iz ib c h iq in g . S a tr o x irig a c h a k a ­
ta k la rg a n a q s h la r c h iz is h n i d a v o m e ttirin g .
c ) S a tr o x ir ig a c h a k a ta k la rg a n a q s h c h iz is h n i d a v o m e ttirin g .
129

---

---

131

---

>V1
132

---