+++чмичт-ммт doc


Download 483 Kb.
bet11/39
Sana13.11.2023
Hajmi483 Kb.
#1771440
TuriСборник
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   39
Bog'liq
чорвачилик мах и-ч технологияси

2-жадвал
Хар хил микдорда серсув озик бериб бокиладиган согин сигирларга хашак бериш нормаси (бир бошга сутка давомида)


Серсув озик, кг

Сигирларнинг вазни, кг

400

500

600

1

2

3

4

10

5

6

7

25

4

5

6

40

3

4

5


4-жадвал
Сигирлардан сут махсулдорлигига кура хар суткада бериш тавсия этилган
ем (концентрат) нормаси


1 суткада согиб олинадиган сут, кг

Хар 1 кг сут хисобига бериладиган ем, кг

10-15

100-150

15-20

150-200

20-25

250-300

25-30

300-350

Рацион озик нормасида курсатилган озиклар микдорига, турига уларнинг туйимлилигига ва бир сутка мобайнида организм эхтиежини кондириш максадида талаб этиладиган умумий ем-хашак микдорига асосланган холда тузилади. Шундай килиб, озик нормаси асосида, уз таркибида барча озик моддалар етарли булган ва хайвон организмининг суткалик эхтиежини кондира оладиган ем-хашак микдори рацион дейилади. Рацион тузиш учун куйидаги маълумотларга эга булиш керак\6 хайвоннинг вазни, махсулдорлиги, еши, физиологик холати, орик-семизлиги, шунингдек, озикнинг суткалик нормаси, хужаликда мавжуд ем-хашак турлари хам хисобга олинади.


Узбекистон чорвачилик илмий-текшириш институти олимлари томонидан олиб борилган кузатишларга караганда, суткасига 10 л, сут согиб олинадиган сигирлар сути билан 330 г оксил, 380 г ег, 475 г сут шакари, 14 г кальций, 11 г фосфор ва 5,5 г ош тузи чикиб кетар экан. Шунингдек, вазни 500 кг ва суткалик сут микдори 12-16 кг булган сигирлар суткасига 10,5-12,5 озик бирлиги, 1000-15000 г хазм буладиган протеин, 70-100 г кальций 55-30 г фосфор, 40-80 г ош тузи, 150-175 мг каротин олиши керак. Хар килограмм сути учун 25 мг кушимча каротин бериш лозим.
Шундай килиб, согин сигирлар учун рацион тузишда уларнинг нормал яшаши ва махсулот хосил килиши учун озик бирлиги ва барча озик моддаларга булган эхтиежи хисобга олиниши шарт
Жадвалдаги курсаткичлар вазни 400 кг, суткалик сут микдори 10 кг ва сутидаги ег 3,8 фоиз булган сигирлар учун мисол тарзида берилган. Кора-

Озик бирлиги. Ем-хашак ва турли хил озик моддаларнинг туйимлилигини бахолаш учун бир килограмм сулининг туйимлилик даражаси, организмга берадиганкуввати улчов (озик) бирлиги килиб кабул килинган. Рацион тузишда бошка турдаги ем-хашакларнинг туйимлилиги шу бирликка таккосланган холда олинади. Ем-хашаклар таркибида озик бирлиги хар хил микдорда булади. масалан, 1 кг арпада - 1,2; 1 кг кунжарада - 1,5; 1 кг похолда 0,3; 1 кг курук беда пичанида 0,45-,50; 1 кг хашаки лавлагида - 0,11-0,15 озик бирлиги булиши аникланган.
Чорвачиликда кулланиладиган барча турли ем-хашакларни озик бирликларига караб ифодалайди. Бинобарин, хар бир озик турининг таркибидаги энг мухим минерал моддалар, протеин, каротин ва витаминлар микдори эса умумий кулланма-жадваллардан, справочниклардан олинади.
Шундай килиб, озикларнинг туйимлилигини аниклашда улчов бирлиги сифатида озик бирлиги кабул килинган. Шуни айтиб утиш керакки, организмда хазм булган моддаларнинг хаммаси махсулот олиш учун сарфланавермайди. Хосил булган энергиянинг бир кисми тана хароратининг доимийлигини саклаб туришда, организмнинг харакати учун, овкат хазм килиш учун ва хоказоларга сарфланади. Хазм булган озикнинг факат бир кисми организмда махсулот хосил килиш учун сарфланади.
Юкорида курсатиб утилганидек бизнинг республикамизда 1 кг сулининг туйимлилиги озик бирлиги сифатида кабул килинган. Шунингдек, бунда уртача сифатли 1 кг сулини хукизга (саломатлигини саклаш учун бериладиган озик) асосий рациондан ташкари берилганда унинг танаси (сули хисобига) 150 г ег хосил булган. Шунга кура, бошка турдаги ем-хашакларнинг туйимлилиги режалаштирилади. Масалан, хукизларга асосий рациондаги ем-хашакларга кушимча холда 1 кг беда пичани берилганда 75 г ег хосил булган, яъни у сулига нисбатан50 фоизни ташкил килган еки 0,5 озик бирлигини ташкил килган. 1 кг маккажухори силоси 30 г ег хосил килган, бошкача килиб айтганда, у 0,2 озик бирлигига тенг экан. Шунинг учун сулининг туйимлилиги асосий озик бирлиги килиб кабул килинган.
Республикамиз чорвачилигида кенг фойдаланиладиган ем-хашак турлари-нинг озик бирлиги ва таркибидаги кимевий элементлар микдори 6-жадвалда келтирилган.

Download 483 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   39




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling