D. S. Yarmatova, A. R. Bobojonov, A. R. Raximov

Ayrirn tabiiy resurslarni boshqarish uchun mo'ljallangan hududlarning rejimi. Ayrirn tabiiy resurslarni boshqarish uchun mo'ljallangan hududlarda tirik organizmlarning yangi va kenja turlarini iqlimlashtirish maqsadida joylashtirish hamda o'simlik va hayvonot dunyosiga zarar yetkazishi mumkin bo'lgan boshqa faoliyat taqiqlanadi.
Ayrirn tabiiy resurslarni boshqarish uchun mo'ljallangan hududlarda o'simlik va hayvonot dunyosidan qonun hujjatlarida belgilangan tartibda foydalanishga yo'l qo'yiladi.
Nazorat uchun savollar

1. 
   Alohida qo‘riqlanadigan tabiiy hududlar kadastri nima?
   
2. 
   Alohida qo ‘riqlanadigan tabiiy hududlar kadastri qanday yuritiladi?
   
3. 
   Alohida qo‘riqlanadigan tabiiy hududlar kadastri ahamiyati nima?
   

6.4. Temiryo'l kadastri
Temiryo'l transport! (temiryo‘1) umumiy foydalanishdagi transport turlaridan biri bo’lib, u ishlab chiqarish va ijtimoiy yo'nalishdagi korxonalar, muassasalar va tashkilotlarni o'z tarkibiga olgan. boshqa davlatlarning temiryo'llari va transporting boshqa turlari bilan o‘zaro hamkorlikda tashish ehtiyojlarini ta’minlovchi yagona ishlab chiqarish-texnologiya majmuyidan iboratdir; tcmiryo‘l transporti korxonasi temiryo'l asosiy faoliyatining luzilmaviy bo'linmasi bo'lib, bevosita tashish jarayo- nini ta’minlaydi; temiryo'l transporti muassasasi temiryo'Ining kadriar tayyorlash. temiryo'l transporti xodimlariga ijlimoiy- maishiy va madaniy xizmat ko'rsatish sohasida band bo'lgan luzilmaviy bo'linmasi; temiryo'l transporti tashkiloti temir yo'lning qo'shimcha yordamchi faoliyatni amalga oshiruvehi va tashish jarayonida bevosita ishtirok etmaydigan luzilmaviy bo'linmasi; Temiryo'l ustavi — qonun hujjatlariga muvofiq temiryo'Ining, temiryo'l transporti xizmallaridan foydalanuvchi yuridik va jismoniy shaxslar (shu jumladan ular nomidan ish ko‘ruvchi ekspeditorlik va boshqa tashkilotlar)ning huquqiari. majburiyatlari vajavobgarligini belgilaydigan me’yoriy hujjat; transport xizmatlari bozori - yuklar, yo'lovchilar, bagaj va yuk bagajini tashuvehi, transport vositalariga texnik xizmat ko'rsatuvchi va ta’mirlovchi. temiryo'l transportida tashish bilan bog'liq qo'shimcha yordamchi ishlarni hamda boshqa ish turlari (xizmatlar)ni bajaruvehi soha; tashish jarayoni — yuklar, yo'lovchilar, bagaj va yuk bagajini tashishga tayyorgarlik ko'rish, uni amalga oshirish va tugallash chog'ida temiryo'l transporti korxonalari bajaradigan tashkiliy va texnologik jihaldan o'zaro bog'liq harakatlar va opcralsiyalar majmuyi; umumiy foydalanishdagi temiryo'llar - temiryo'Ining poyezdlarni qabul qilish va jo'natish, yuklar, bagaj va yuk bagajini qabul qilish hamda topshirish va yo'lovchilarga xizmat ko'rsatish. manyovr ishlarini amalga oshirish bo'yicha tegishli operatsiyalarni bajarish uchun ochiq bo'lgan temiryo'l bekatlari joylashgan tarmog'i; yuk — tashish uchun temiryo'l transport! korxonasi tomonidan belgilangan tartibda qabul qilingan, o'z vaqtida ellib berilishi va saqlanishi uchun temiryo‘1 javobgar bo‘lgan temiryo‘1 tashish obyekti; yo'lovchi — yo‘l hujjatlariga ega bo‘lgan va poyezdda safar qiluvchi fuqaro (jismoniy shaxs); bagaj — yo'lovchi olib ketayotgan va safar davomida yo'lovchilar vagonida uning yonida bo'ladigan buyumlar, tovarlar va boshqa moddiy boyliklar; yuk bagaji — yo'lovchilar va pochta-bagaj poyezdlarida tashiladigan temiryo‘1 tashish obyekti; yuk jo'natuvchi (jo'natuvchi) — o‘z nomidan yoxud yuk yoki yuk bagaji egasi nomidan ish ko'ruvchi va tashish hujjatlarida qayd etilgan yuridik yoki jismoniy shaxs; yukni oluvchi (oluvchi) — yuk yoki yuk bagajini olish huquqiga ega bo'lgan yuridik yoki jismoniy shaxs; xavfli yuklar — muayyan omillar mavjud bo'lganda o'z xossalari va xususiyatlariga ko‘ra tashish jarayonida, ortish-tushirish ishlarini bajarish va saqlash chog'ida portlash, yong'in chiqishiga yoki tashilayotgan yuklar, texnika vositalari, qurilmalar, binolar va inshootlar, boshqa obyektlarning shikastlanishiga, shuningdek. odamlar hayoti yoki sog'ligiga ziyon yctishiga, hayvonlarning nobud bo'lishiga. airof tabiiy muhitning zararlanishiga sabab bo'lishi ehtimoli bor moddalar, materiallar, buyumlar, ishlab chiqarish va boshqa faoliyat chiqindilari; ajratilgan mintaqa - temiryo‘1 transportining tuproq ko'tarmasi, sun’iy inshootlar, yo'l binolari. temiryo‘1 aloqasi va elcktr ta’minoti qurilmalari, temiryo‘1 bekatiari, boshqa binolar. inshootlar va yo‘l qurilmalari, shuningdek, ixota daraxtzorlari joylashgan yerlari; muhofaza zonalari — temiryo‘llardan, elektr ta’minoti va aloqa tarmoqlaridan bit me’yorda foydalanishni, temiryo‘1 transport! inshootlari. qurilmalari va boshqa obyekt- larining saqlanishi, mustahkamligi va turg‘unligini ta’minlash uchun zarur bo'lgan yer uchastkalari, shuningdek, temiryo‘1 transport! yerlariga tutash bo'lgan siljuvchi tuproqli ycrlar.