Дарс режаси жамият ҳақидаги фалсафий таълимотлар тарихи

Жамият тараққиётига формацион ва цивилизацион ёндашувлар

• Формацион ёндашув - тарихни монистик,
• тушунишга асосланади. У жаҳон тарихини
• ижтимоий-иқтисодий формациялар
• олдинма-кетин алмашувидан иборат
• ягона, чизиқли-ҳужумкор табиий-
• тарихий жараён сифатида талқин қилади

• Цивилизацион ёндашув
• (XIX-XX асрлар) У асосан кўп сонли
• маданиятлар ва цивилизациялар
• мавжудлиги, уларнинг локаллиги
• ҳақидаги ғояни илгари суриши билан
• тавсифланади. Бу ерда ижтимоий
• тараққиётнинг қатъий бир чизиқли
• схемаси рад этилади.

• Формацион ёндашув таҳлил жараёнида
• бутун жамиятни қамраб олишга ҳаракат
• қилади ва асосий эътиборни унинг дина-
• микасига қаратади

• Формацион ёндашув асосан жамият
• ҳаётининг иқтисодий омилларига таянади.

• Цивилизацион ёндашув жамиятнинг
• бир қисмини ўрганади.

• Цивилизацион ёндашув асосий эътиборни
• маънавий (фан, таълим, ахборот тизими)
• омилларга қаратади

• ЖАМИЯТ ТАРАҚҚИЁТИ ТЎҒРИСИДАГИ НАЗАРИЯЛАР

• Постиндустриал жамият назарияси (Д. Белл) Бу назариясига кўра, жамият
• изчиллик билан ривожланиб бораётган уч босқични ўз ичига олади.
• индустриал жамиятгача бўлган давр анаъанавий цивилизация (аграр),
• 2) индустриал (саноатлашган) 3) постиндустриал цивилизация босқичларини
• босиб ўтади. Бугунги кунда ҳам ана шу босқичларда яшаётган
• халқлар мамлакатлар бор.

• Учинчи тўлқин назарияси (О.Тоффлер) Инсоният уч технологик тўлқинни
• бошидан кечирган. Биринчи тўлқинда асосий бойлик Ер ҳисобланса, иккин-
• чисида ишлаб чиқариш – воситалари ташкил қилади. Бу тўлқин XIX асрдан
• бошланиб, XX асрнинг биринчи ярмига келиб якунланди.