Dilnavoz Yusupova


Asosiy tasvir vositasi – alliteratsiya


Download 2.95 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/276
Sana10.11.2023
Hajmi2.95 Mb.
#1764200
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   276
Bog'liq
yusupova.universal qo\'llanma .adabiyot

Asosiy tasvir vositasi – alliteratsiya.

«Kultegin» bitiktoshi 
Bilga xoqonning ukasi va lashkarboshisi sharafiga 732-yili o‗rnatilgan. Marmardan 
ishlangan, balandligi 15 sm. Rus ziyolisi N.M.Yadrensev 1889-yili Mo‗g‗ulistonning 
Kosho Saydam vodiysidan topgan. Yozuvlar o‗ngdan chapga va yuqoridan pastga qarab 


154 
o‗qilgan. Bitiktoshning muallifi qadimgi yozuvchilardan biri, xoqonning jiyani Yo‘llug‘ 
tegindir.
«Bilga xoqon» yodgorligi 
Eltarish xoqonning o‗g‗li sharafiga o‗rnatilgan bo‗lib, N.M.Yadrinsev tomonidan 
topilgan. U Kultegin bitiktoshdan 1 km janubi-g‗arbga o‗rnatilgan. Bo‗yi 45 sm, bitiktosh 
ag‗darilib, uchga bo‗lingan, yozuvlari zarar ko‗rgan. 80 satrdan iborat. «Bilga xoqon» 
bitigida «Kultegin» bitiktoshidagi 41 satr takrorlangan.
Bitikdagi voqealar Bilga xoqonning yoshiga bog‗liq holda davriy izchillikda 
ifodalangan. Voqealar xoqonning 17 yoshida Tangut tarafga lashkar tortishi bilan 
boshlanadi, unda shunday deyiladi: «Tangut xalqini yengdim, o‘g‘lini, bor narsasini
yilqisini, mol-mulkini oldim». Yodgorlikdagi asosiy tasvir vositalaridan biri – so‗zlar 
takrori. «Men o‘n to‘qqiz yil shad bo‘lib turdim. O‘n to‘qqiz yil xoqon bo‘lib turdim. 
Davlatni tutib turdim» 
Bu bitiktoshning muallifi ham Yo‘llug‘ tegindir.
Yodgorliklar hozirgi o‗zbek tiliga bir necha bor o‗girilgan. A.P.Qayumovning 
«Qadimiyat obidalari», G‗.Abdurahmonov va A.Rustamovlarning «Qadimgi turkiy til» 
kitoblarida yodgorliklardan namunalar keltirilgan.
Qog‗ozda bitilgan yodgorliklar ham mavjud bo‗lib, ulardan «Irq bitigi» 
Ta’birnoma») 1907-yili venger olimi A.Steyn tomonidan Sharqiy Turkistondagi 
Dunxua manzilidan topilgan.

Download 2.95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   276




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling