Diniy ekstrеmizm va tеrrоrizmga қarshi kurashning ma’naviy-ma’rifiy asоslari fanidan maruza matnlari

Jah’olatga qarshi ma’rifat. Bugungi kunda diniy ekstre-mizm va terrorizmga qarshi kurash jah’on h’amjamiyati uchun eng dolzarb masalaga aylandi. Shu jumladan, bizning yurtimizda h’am begunoh’kishilarning qoni to`kilishi, obodjoylar vayron bo`li-shi, ah’oli o`rtasida vah’ima, parokandalik kelib chiqishining oldini olish maqsadida bu kabi ishlarni amalga oshirmoqchi bo`lganlarga qarshi qat’iy kurash olib borilmoqda. Bu kurash-ning moh’iyati jumladan, Prezidentimiz ts^onidan asoslab be-rilgan «G’oyaga qarshi faqat g’oya, fikrga qarshi faqat fikr, jah’olatga qarshi faqat ma’rifat bilan bah’sga kirishish, oli-shish mumkin», — degan g’oyada h’am o`z ifodasini topgan.
Xo`sh, jah’olatning o`zi nima? U qanday ko`rinishlarda namo-yon bo`lmoqda? Jah’olat — arabcha «jah’ila» fe’lining o`zagi bo`lib, bilmaslik ma’nosini anglatadi. Islom dinidan oldingi davrni «joh’iliyat davri» deb atalishining sababi h’am shunda. Kishilar bilimsizligi, joh’illigi tufayli qiz bolalarni tiriklay ko`mganlar, ayollarni odam o`rnida ko`rmaganlar, ularningh’ech qan-Day h’aq-h’uquk/gari bo`lmagan, jamiyat shirk botqog’iga botgan za-mon bo`lgan. Islom dini kelgach, jah’olat o`rnini ma’rifat egalladi. U ayol-qizlar sha’nini ko`klarga ko`tardi, uch qiz tarbiyalab, Ularni turmushga bergan ona jannatiy bo`lishi, jannat onalar °yog’i ostida ekanini baralla aytdi. Kishilar ma’rifatli bo`la b°shladilar.
Afsuski, bugungi kunda h’am jah’olat turli ko`rinishlarda Uzligini namoyon qilmokda. Shulardan biri, diniy bilimsizlikdir. Diniy savodxonligi pastroq bo`lgan kishilar o`zlarini islom dinining jonkuyarlari qilib ko`rsatuvchi, aslida esa,
qokimiyatni egallashni maqsad qilib qo`ygan turli oqim vakil-larining quruq va’dalariga aldanib qolmoqdalar, qatto, o`zla-rini qurbon qilishgacha etib bormokdalar. Bunday mudh’ish oqibat-larni keltirib chiqaruvchi bilimsizlikning oldini olishga davlatimiz katta e’tibor qaratayotganini ta’kidlash zarur. Haqiqiy diniy bilim olaman deganlarga keng imkoniyatlar yaratilgani — madrasalar, Toshkent islom oliy ma’h’adi va Toshkent islom universiteti kabi o`quv yurtlari faoliyat ko`rsatayotgani h’am jaxrlatga qarshi ma’rifat bilan kurashish borasida aniq amaliy ishlar qilinganiningyorqin ifodasidir.
Joh’illik h’am mutaassib oqimlarning g’arazli niyatlarini amalga oshirishiga zamin yaratadigan omillardandir. Respubli-kamiz h’ududiga yashirin tarzda olib kirilayotgan ekstremistik ruxdagi adabiyotlar, tarqatilayotgan varaqalardan ta’sirlanayot-gan va to`g’ri yo`ldan adashayotganlarning borligi h’am buni tasdiqlaydi.
Buning oldini olish maqsadida joylarda ekstremistik oqim-larning g’arazli maqsadlarini tushuntirishga bag’ishlangan uchra-shuvlar, davra suh’batlari o`tkazilmokda, teleko`rsatuvlar, radio-eshittirishlar berib borilmoqtsa. Fuqarolarimizningekstremistik oqimlar ta’siriga tushib qolishining oldini olish uchun qilayot-gan ishlarimizni yanadatakomillashtirishtalabetiladi.
O`zini portlatish orqali begunoh’ kishilarning h’alok bo`li-shiga, qanchadan-qancha bolalarning etimga aylanishiga sabab bo`la-digan jafokorlik h’am jah’olatning o`ziga xos ko`rinishidir.
Bunday jafokorlik eng og’ir gunoh’lardan h’isoblanadi. Qur’-oni karimning «Kimdakim qasddan bir mo`minni o`ldirsa, uning jazosi jah’annamda abadiy qolishdir. Yana unga Alloh’ g’azab qil-gay, la’natlagay va unga ulkan azobni tayyorlab qo`ygay», — degan oyati h’am fikrimizni tasdiklaydi.
Kdyd etilganlar h’am jah’olat og’ir oqibatlarni keltirib chi-qarishini ko`rsatadi. Shunday ekan, odamlar ongi va qalbida ma’-rifatning’ mutlaq ustuvor bo`lishiga erishish, kishilar tafakku-rini boyitish, ularda sog’lom va sobit e’tiqodni shakllantirish uchun kurash, bu yo`ldagi nazariy va amaliy ishlarning h’ozirja-vobligini ta’minlash, ta’sirchanligini oshirish dolzarb vazi-falardan bo`lib qolaveradi. Zero, Yurtboshimiz o`rinli ta’kidla-ganlaridek, odamning o`z mustaqil fikriga, sobit e’tiqodiga, o`zi tayanib yashaydigan h’ayotiy-milliy qadriyatlar, shakllangan dunyoqarash va mustah’kam irodaga ega bo`lishi h’arturli mafkura-larning bosimi, ularning goh’ oshkora, goh’ pinh’rna ko`rinishda-gi tazyiklariga bardosh berishining asosiy sharti h’isoblanadi.