Donni saqlash va qayta ishlash

Kerakli asboblar va materiallar:
Laboratoriya tegirmoni,kimyoviy stakanlar, shisha plastinkalar 8x8sm. issiq suvli choynak, hidi, rangi, mazasi o’zgargan donlar yig’indisi.
Nazorat savollari:

Don rangi qanday aniqlanadi?

Don hidini qanday aniqlash mumkin?
Donning mazasi qanday aniqlanadi?
2-chi. Don massasi o’zining tarkibiga ko’ra bir jinsli bo’lmaydi. Don tarkibida to’la qimmatli don bilan hamma vaqt har xil begona qo’shimchalar xam uchraydi. Don massasidagi begona qo’shimchalar og’irligining don massasi og’irligi nisbatining foizdagi qiymati ifloslanganlik deyiladi. Don partiyasidagi begona qo’shimchalar miqdori uning eng muxim sifat ko’rsatkichlaridan biridir. Begona qo’shimchalar don massasida qanday ko’rinishda bo’lishidan qat’iy nazar don sifatiga salbiy ta’sir ko’rsatadi. Begona qo’shimchalar urug’lik va donning sifatini pasaytiradi. Ular qayta ishlash sarf xarajatlarini oshirib mahsulot chiqimini pasaytiradi. Ko’pchilik begona qo’shimchalar faqatgina sifatni pasaytirmasdan saqlash davrida donning barqarorligini yo’qotadi.
Donning ifloslanganlik darajasini aniqlashda don tortimi uchta fraksiyaga ajratiladi:
Begona qo’shimchalar o’zining xossasi va tarkibi jihatidan donni ma’lum maqsadda ishlatishga imkon bermaydi. Bularga 1mm teshikchali elak bilan elanganda o’tadigan begona qo’shimchalar;
Mineral qo’shimchalar – tuproq,qum.
Yovvoyi o’simlik urug’lari;
Organik qo’shimchalar barglar, plyonkalar. boshoq qiltiqlari, poya bulaklari va boshqalar;
Donning yaroqsizlangan chirigan, qoraygan, mog’orlangan va boshqa nusxalari;
Zararli begona qo’shimchalar o’simlik va hayvonlarning parazitlari;
Zararkunandalar tomonidan zararlangan donlar.
2. Yaroqsiz donlar. Bunday donlarga tula qimmatli bulmagan zararlangan me’yoriy bulmagan qisman zararlangan boshqa usimlik donlari xam kiradi.
Yaroqsiz donlarga:
Don zararkunandalar ta’sirida emirilgan bo’lsa.
Yaxshi etilmagan donlar.
UnganG’ko’karganG’donlar.
Don saqlash jarayonida o’z-o’zidan qizishi notug’ri quritish rejimi natijasida rangining uzgarishi vujudga keladi.
Saqlashda mog’orlagan donlar.
Yashil donlar.
Sovuq urgan donlar.
Ezilgan donlar.
Standartda kursatilmagan butun va zararlangan holdagi donlar.