Электр хавфсизлиги

qilishda xodimlar uchun xavfsizlik texnikasi bo„yicha na‟munaviy yo„riq-
noma» ga asosan ekspluatatsiya qilinishi zarur. 
Sinalayotgan uskuna bilan sinov uskunasini ulovchi sim, oldin sinov 
uskunasining yerga ulangan yuqori kuchlanishli qurilmasiga ulanadi. Bu sim 
shunday mahkamlanishi kerakki, ushbu sim kuchlanish ostidagi tok o‗tkazuvchi 
qismiga 1-jadvalning 3 chi ustunida ko‗rsatilgan masofadan yaqin kelishiga 
(ilashishiga) yo‗l qo‗ymaslik kerak. 
Sinov uskunasidan kelayotgan simni kabel fazasiga yoki sinalayotgan 
uskuna fazasiga ulash va olish, sinov rahbari ko‗rsatmasi bilan, faqat ushbu 
uskunani yerga ulash pichog‗ini yoxud ko‗chma yerga ulagich yordamida, yerga 

---

177 
ulanganidan so‗ng, shu jumladan, maxsus laboratoriyada ishlatiladigan izolyatsion 
dastakli yerga ulagich yordamida, yerga ulanganidan keyin amalga oshiriladi. 
Ishboshi, har doim sinalayotgan uskunaga sinov uskunasidan kuchlanish 
berishdan oldin, quyidagi tadbirlarni bajarishi shart: 
- sinov uchun yig‗ilgan sxemalarni to‗g‗riligini, ishchi va himoya yerga 
ulagichlarni mustahkamligini tekshirish; 
- nazorat uchun tayinlangan barcha brigada a‘zolari va qo‗riqlash uchun 
tayinlangan ishchilar o‗z joylarida turganligini, begona odamlar ish joyidan 
chiqarilganligini va uskunaga sinov uchun kuchlanish berish mumkinligini 
tekshirish; 
- brigada a‘zolarini, «Kuchlanish berayapman!» degan so‗zlar bilan 
ogohlantirish va ushbu ogohlantirish barcha brigada a‘zolari eshitganligi 
to‗g‗risida ishonch hosil qilganidan so‗ng, sinov uskunasini yuqori kuchlanishli 
tomonidan yerga ulagichni olib tashlab, uskunani 380/220 V kuchlanishli tarmoqqa 
ulashi zarur; 
Sinov uskunasini yuqori kuchlanishli tomonidan yerga ulagich olib 
tashlangan paytdan boshlab, sinov uskunasi sinalayotgan uskuna va ular orasidagi 
sim kuchlanish ostida deb hisoblanishi, sinash sxemasida, hamda sinalayotgan 
uskunada qayta ulash ishlarini bajarish man qilinadi. 
Sinov uskunasini yuqori kuchlanishli tomoniga kuchlanish berilgan paytdan 
boshlab, sinov uskunasiga kirish va u yerdan chiqish, sinalayotgan uskunaga 
yaqinlashish, hamda yerda turib sinov uskunasi tanasiga tegish man qilinadi. 
Kabellarni sinash va ulardagi nosoz joylarini kuydirish bilan topish, ularni 
yerga ulash uskunasi bor qurilma tomonidan bajarilishi zarur. Mustasno tariqasida, 
yerga ulash uskunalari o‗rnatilmagan kabellarda ushbu ishlar, korxona rahbari 
ruxsati bilan bajarilishi mumkin. 
Sinov ishlari tugatilganidan so‗ng, ishboshi sinov uskunasidan kuchla-nishni 
nolgacha pasaytirishi, uskunani 380/220 V kuchlanishli tarmoqdan uzishi va 
yuqori kuchlanishli tomonini yerga ulashi, hamda «Uskunadan kuchlanish 
olindi!» degan so‗zlar bilan brigada a‘zolarini xabardor qilishi lozim. Faqat 

---

178 
shundan so‗ng, simlarni qayta ulash yoki sinov ishlari to‗liq tugatilgan taqdirda, 
sinalayotgan uskunani sinov uskunasidan uzib qo‗yib, to‗siqlar olinishi mumkin. 
Katta sig‗imli elektr uskunalarida (kabellarda, generatorlarda) sinov ishlari 
tugaganidan so‗ng, qolgan elektr zaryadi olib tashlanishi zarur.