Электр хавфсизлиги

Микроиқлим ва унинг гигиеник нормалари
Иш зонасидаги микроиқлим мезонлари учун гигиеник нормативлар ГОСТ12.1.005-76 да ко`рсатилган. Иш зонаси, нол сатҳидан баландлиги 2 метр гача бо`лган бо`шлиқ ҳисобланади. Доимий иш о`рнида ишловчининг иш вақтдан узлуксиз 2 соат ёки ярмидан ко`прог`ини о`тказадиган иш жойи ҳисобланади. Иш зонасидаги микроиқлимдаги ҳарорат, ҳаво намлиги ва ҳаво ҳаракати тезлигининг одам организмига биргаликдаги та`сири, шунингдек атрофдаги юзаларнинг температураси билан аниқланади. Хоналардаги ортиқча иссиқлик санитар-техник тадбирлар ёрдамида жумладан суриш қурилмалари ёрдамида камайтирилади. 20 ккалм³ соатдан юқори бо`лган хоналар «Иссиқ цехлар» категориясига киради. Оптимал микроиқлим шароити инсон ишлашига яхши шароит яратиб беради. Унинг организми иш давомида иссиқлик та`сирида о`з ишига лаёқатлигини ё`қотмайди, яхши хис қилади. Иш зонасидаги микроиқлим стандартларидаги нормаларига мос келиши керак.
Гигиеник нормаларга асосан уч хил иш категориялари мавжуд.
1-котегория-енгил жисмоний ишлар бо`либ, бунга о`тирган ҳолда бажариладиган, туриб ёки юриб жисмоний зо`риқишсиз бажа­ра­диган ишлар киради.
2-котегория-о`рта ог`ирликдаги жисмоний ишлар бо`либ, бунда 10кг гача ог`ирликдаги юкларни ташиш билавн бог`лиқ бо`лади.
3-котегория-ог`ир жимоний ишлар бо`либ,бунда 10 кгдан ортиқ ишлар бажарилади.
Йилнинг илиқ пайтлари ташқи ҳарорат 10<sup>о</sup>С градусдан юқори бо`лганда ҳисобланади. Йилнинг совуқ пайтлари ташқи ҳарорат –10^оС градусдан паст бо`лганда ҳисобланади. Хоналардаги ҳарорат 1 котегориядаги ишлар учун 12 градусгача, 2-котегориядаги ишлар учун 10 градусгача ва 3-котегориядаги ишлар учун еса 8 градусдан ошмаслиги керак. Микроиқлимнинг оптимал ва рухсат етилган қийматлари норматив жадвалларда йилнинг иссиқ ва совуқ пайтлари учун алоҳида келтирилади.


О`злаштириш саволлари
1. Меҳнат гигиенаси хақида тушинча беринг? 2. Меҳнатни илмий ташкил етишнинг асосий ё`налишлари қандай? 3. Меҳнат физиологияси нима? 4. Ақлий ва жисмоний меҳнат ҳақида гапириб беринг? 5. Толиқиш хақида тушинтиринг? 6. Микроиқлим ва унинг гигиеник ме`ёрлари қандай? 7. Гигиеник ме`ёрларнинг иш категориялари ҳақида тушинтиринг?


Таянч иборалар
Меҳнат гигиенаси, меҳнатни илмий ташкил етиш, меҳнат физиологияси, ақлий ва жисмоний меҳнат, толиқиш, микроиқлим, гигиеник ме`ёрлар.