Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

6.8 Yuqori megaomli va yuqori voltli rezistorlar.
Maxsus ishlarga mo‘ljallangan rezistorlar
Yuqori megaomli rezistorlar boshqalaridan nominal sochi-
lish quvvatining past darajadaligi (o‘nlab millivatt va undan
kichik tartibda) bilan farq qiladi. Ularning qarshiligi bir necha
megaomdan minglab gigaomgacha boradi. Bu rezistorlarning
aniqligi (5

30)%, QTK

10
-3
, —1/°C, ishchi kuchlanishi bir
necha yuz volt, ishlash muddati oxirida qarshilikning o‘zgarishi
10—30%. Yuqori megaomli rezistorlar o‘lchash REAlarida (past
chastotali ancha kuchsiz toklarni o‘lchashda, nurlanish dozi-
metrlarda va b.) ishlatiladi.
Yuqori megaomli rezistorlarning bundan katta qiymatlari
baland solishtirma qarshilikli yupqa parda ko‘rinishidagi kompo-
zitsiyalarni qo‘llash yo‘li bilan olinadi. Natijada rezistorlar sirtiga
sochiluvchi quvvat bir millivattgacha va uning bo‘laklari qadar
kamayadi.
Yuqori voltli rezistor o‘nlab kilovolt tartibdagi chegaraviy
ish kuchlanishiga, bir necha yuz kiloomdan o‘nlab gigaomga-
cha nominal qarshilikka, 10—20 aniqlikka ega, QTK

10
-3
· 1/°C
va ishlash muddati oxirida qarshiligi 10—25% ga o‘zgartiriladi.
Nominal sochilish quvvati bir necha o‘n millivattdan o‘nlab
vattgacha boradi. Bu rezistorlar uzatuvchi va boshqa REA
larning yuqori voltli zanjirlarida kuchlanishni bo‘lgichlar,
kuchlanishni yutgichlar va boshqalar sifatida ishlatiladi.
Yuqori megaomli va yuqori voltli rezistorlarning ba’zilari
6.13-rasm d, e da tasvirlangan.
Maxsus ishlarga mo‘ljallangan rezistorlar (6.13-rasm f, h)
qarshilikning qo‘yilgan kuchlanishga (varistorlar), yorug‘likka
(fotorezistorlar), temperaturaga (termorezistorlar) yoki quvvatga
(termistorlar) qarab o‘zgarish prinsiðiga asoslangan. Bu guruh

---

131
rezistorlarni ishlatilish parametrlari va ularning diapazonlariga
ko‘ra yaxlit to‘plam deb tavsiflash mumkin emas. Ular odatda,
o‘lchagichlar, stabilizatorlar va turli xil signallarni elektr sig-
nallariga aylantirgichlar sifatida ishlatiladi va ulardan avtonomika
va telemexanika apparaturalarida, shuningdek, o‘lchov va indi-
kator REAlarda foydalaniladi.