Elmi redaktor: Rəvcilər: dos. E. N. Kərimo v prof. I. A. Kərimli dos. T.Ş.Şükürov


Download 4.84 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/62
Sana28.01.2018
Hajmi4.84 Mb.
#25475
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   62

Suallar və tapşırıqlar 

1)

 



«General Motors» marketinqin hansı konsepsiyasını əsas tutur? 

2)

 



Beynəlxalq marketinq strategiyası kompaniyaya öz problemini həll etməyə hansı 

şəkildə imkan verir? 

3)

 

Rəqiblərin təsiri altında kompaniyanın strategiyası necə dəyişir? İzah edin. 



4)

 

Azərbaycanda «General Motorsun» rəsmi distribütoru hansı firmadır? Onların satış 



siyasəti haqqında danış. 

14.

 

Dizaynerlər xarici bazarları seçirlər 

«Decor Designs» (dekor disayns - interyer dizaynı) yüksək standartlara müvafiq olaraq 

mənzillərin  interyer tərtibatına ixtisaslaşaraq,  yataqxanaların,  ictimai  müəssisələrin  təchiz 

edilməsi  sahəsində  uğurla  işləyən  kiçik  ingilis  firmasıdır.  Firma  üc  qadın  tərəfindən 

yaradılmışdır:  memar,  interyer  dizayneri  və  naxış  materialları  üzrə  mütəxəssis.  Böyük 

Britaniyanın müxtəlif şəhərlərində yerləşən yataqxanaların interyerlərinin tərtibatı üçün bir 

neçə  sərfəli  müqavilə  bağlamaq  nəsib  olmuşdur.  Firma  dizayn  üzrə  bütöv  xidmət  dəstini 

təklif  edə  bilirdi:  orijinal  dizayn  hazırlanması,  otaqların  interyer  tərtibatı,  lazımi  naxış 

materiallarının  və  mebelin  əldə  olunması,  müştərinin  arzusuna  uyğun  onların  orijinal 

dizaynım özünə daxil edərək yerinə yetirilən işi başa çatdırılması, müştəriyə təhvil verilməsi 

və ona nəzarətin aparılması. Müqavilə qiymətləri işin həcmi və xarakterindən asılı olaraq 

müştəri ilə razılaşmaya əsasən tərtib olunurdu. Qiymətə komission mükafatlar və material 

almaq üçün xərclər də daxildir. Firma tərəfindən görülən işlər, iş həcmi onun üzvləri üçün 

tam  məsuliyyəti  təmin  edirdi,  ancaq  fəaliyyətin  genişləndirilməsi  Böyük  Britaniyadakı 

əlverişsiz iqtisadi vəziyyətlə bağlı perspektivli deyildi. Firmanın genişləndirilməsi problemi, 

onun  üzvlərinin  toplantısında  müzakirə  olunmuşdur.  Onlar  aşağıdakı  mülahizələri 

söyləmişlər. 

 



Mən fikirləşirəm ki, biz xarici bazarlara çıxmalıyıq. Mən bu yay Avropa üzrə səyahət 

edərək məzuniyyətimi keçirdim. Mən bir neçə yataqxanalarda qalmışam, onlardan bəziləri 

lazımınca  yaxşı  görünürdü,  digərlərinin  dizaynını  heç  də  xüsusi  çətinlik  və  böyük  xərc 

çəkmədən yaxşılaşdırmaq olardı. Götürək iri gül buketli fransız divar kağızlarını - bir dəfə 

gecə mən yata bilmədim və onları saydım. Təkrar olunan orna- mentdir, gözə yaxşı görünür, 

ancaq bu kağızlar daha yaxşı, hansısa XVII əsr qəsrinə yaraşardı. Heç bir kvadratşəkilli otaq 

yox idi. Hər  yerdə gözə rəngarəng pərdələr, çəhrayı plastik abajurlar nəzərə çarpırdı.  Bir 

sözlə,  yataq.xananın  interyeri  konfort  hissini  yaratmırdı,  tam  əksinə  qıcıqlandırıcı  təsir 

göstərirdi. Bizim firma bu yataqxanaya öz xidmətini təklif edə bilərdi. 

 



Ola bilər ki, bu yataqxana fransız zövqünə əsasən tərtib olunub, amma o «Hil- ton», 

«Holiday  İnn»  (hilton,  Holidey  in)  kimi  ölkəsindən  asılı  olmayaraq,  birinci  dərəcəli 

beynəlxalq  yataqxanalara  aid  deyil.  Dizayna  belə  standartlaşdırılmış  yanaşmanı  nəzərə 

alaraq, bizim firma onlara hansı xidmətləri təklif edə bilər? 

 

Ancaq  ictimai  yerlərin  ,  yataqxana  komplekslərinin  ixtisaslaşdırılmış  şöbələrini 



hazırlayarkən  yerli  zövqləri  və  mədəniyyəti  nəzərə  almağa  çalışırlar.  Əgər  bizim  firma 

Avropadakı  ixtisaslaşmış  bölmələrinin  birində  və  yaxud  da  harada  isə  əməkdaşlıq  qura 

bilsəydi bunu nəzərə alardı. 

 



Ancaq mən fərdi mülkiyyətdə yerləşən kompaniyalar ilə işləməyə üstünlük verirəm - 

bu daha möhkəm əməkdaşlıqdır, buna görə bizim firma tam hərəkət azadlığı qazanacaq. 

 

Sənə  yerli  zövqləri  və  mədəniyyəti  öyrənmək  lazımdır.  Onlar,  bir  qayda  olaraq, 



ənənəvidir və ev interyerinə daha yaxındır. 

 



Biz o qənaətə gəlmişik ki, ev dizaynı çox maraqlı və gəlirli ola bilər. Düzəlişini 

378 


etdiyimiz o böyük evi xatırlatmaq kifayətdir. İşlərin sonunda o qəsr kimi görünürdü. 

 



Yeri  gəlmişkən,  qəsrlər  haqqında.  Maraqlıdır,  indi  yaxın  Şərqdə  hansısa  qəsr  ti- 

kilmirki? Mən hər zaman müsəlman memarlığı ilə maraqlanırdım və fikirləşirdim ki, əgər 

qəsrin heç olmasa bir neçə otağının düzəldilməsinə sifariş ala bilsək, bizim firma bununla 

Britaniya dizaynerlərinə hansı şöhrəti gətirə bilərdi. 

 

Prestij  və  şöhrət  -  bütün  bunlar,  əlbəttə  ki,  yaxşıdır,  ancaq  burada  özünün 



çatışmazlıqları  vardır. Mən əvvəllər işlədiyim bir firma Yaxın  Şərq ölkəsinin birində qəsr 

düzəldilməsi  üzrə  müqavilə  bağlamışdır.  Göndərilən  material  böyük  gecikmələrlə 

çatdırılmışdı.  İstiyə  görə  yapışqan  qurumuş,  naxış  materialları  korlanmış,  mebel  isə 

ağqarışqalar tərəfindən gəmirilmişdir. 

 

Əgər Almaniya ilə, hətta tikinti tənzimlənməsində fərqlilik olsa da belə, istənilən vaxt 



sifariş götürmək olar, çünki bu ölkə Böyük Britaniyaya yaxındır. Bu işin necə görülməsinə 

nəzarəti də asanlaşdırır. 

 

Bu neçəyə başa  gələcək? Sən bilirsən ki,  sənin  xarici  səfərlərinə  yalnız  1000 dollar, 



üstəlik ssuda, əgər ala bilsək, datasiya ayıra bilərik. 

 



Bu  pullar  ezamiyyət  xərclərini  ört-basdır  etmək  üçün  və  potensial  müştərilər  ilə 

əlaqələr  qurulması  üçün  təyin  olunmuşdur.  İşlərin  görülməsinə  görə  nəzarəti  müqavilənin 

qiymətinə  daxil  etmək  olar,  ancaq  hər  halda  sən  haqlısan.  Bəlkə  biz  Avropanın  əsas 

kurortlarında istirahət və əyləncə mərkəzlərinə öz xidmətimizi təklif edək? Bizim firmanın 

bir çox ölkələrin kurort ərazilərində tikinti masştabmı nəzərə alaraq geniş fəaliyyət sahəsi ola 

bilərdi. Məsələn, İspaniyada. 

Belə  müzakirə  edərək,  sahibkarlar,  onların  firmaları  daxili  bazarda  işləməyə  davam 

edərək,  dizayn  üzrə  öz  xidmətlərini  xarici  bazarlarda  da  etmək  qənaətinə  gəldilər.  Bunun 

üçün  onlara  mümkün  müştərilər  haqqında  məlumat  əldə  etmək  və  öz  xidmətlərinin  təklif 

olunmasından maksimal gəlir əldə etmək üçün marketinq kompleksi hazırlamaq lazımdır. 



Suallar və tapşırıqlar 

«Docor  Designs»  firmasının  mütəxəssislərinə  məsləhət  edin  və  aşağıdakı  suallara 

konkret rəy hazırlayın. 

1)

 



Firmaya beynəlxalq marketinqin hansı konsepsiyasını seçmək məqsədəuyğundur? 

2)

 



Mədəni adətlər sahəsində tədqiqatları və seçilmiş konsepsiyaya uyğun dizayn üzrə 

xidmət tələbini necə öyrənməli? 

3)

 

Seçilmiş bazarda (bazarlarda) firmanın uğurlu işi üçün marketinq planını necə tərtib 



etməli? 

4)

 



Reklam kampaniyasını necə aparmalı? 

5)

 



Azərbaycan Respublikasında turizm sahəsi inkişaf edir, bu sahədə sizi nə qane edir 

(dizayn nöqteyi-nəzərindən) və nə təklif edərdiniz? 



15.

 

Marketinq kompleksi və xarici mühit 

Norveç iqtisadiyyatı əmtəələrin və xidmətlərin xarici ticarətindən ənənəvi olaraq xeyli 

asılıdır. İxracın 2/3-i Danimarkaya, Fransaya, Almaniyaya, 14%-i İsveçrəyə yə Finlandiyaya 

düşür. İdxalın 50%-ə yaxmı Avropa İttifaqı (Aİ) ölkələrinə yönəlir, İsveçrə və Finlandiyanın 

haqqı isə 20% təşkil edir. 

Norveç iqtisadiyyatının əsas gəlir mənbəyi - Şimal dənizindən, əsasən ötən əsrin 80-ci 

illər  ində  gəlirli  olan  neft  hasilatmdandır.  Neftin  qiymətinin  enməsi  nəticəsində  Norveçin 

iqtisadi artımı 1,2% aşağı endi. 

Siyasi  münasibətdə  Norveç  mərkəzçi  ölkələrə  aiddir  ki,  hökumətdəki  tez-tez  olan 

dəyişikliklər ölkə iqtisadiyyatmdakı mövcud vəziyyətin saxlanılması üçün idarə edən 

379 


koalisiyanın cəhdlərinə bağlıdır. Hökumət tənzimlənməsinin yüksək səviyyəsi və biznesin 

hökumət  nəzarəti  -  Norveç  iqtisadiyyatının  xarakterik  əlamətidir.  Onun  üstünlüklərinə, 

həmçinin, ərzaq malları ilə özü-özünü təmin etməni də aid etmək olar. Hökumətin maliyyə 

yardmu xarici firmalar üçün maneə yaradır. 

Norveçin  bütövlükdə  müvəffəqiyyətli  iqtisadiyyatı  fonunda  əmtəə  dövriyyəsinə  görə 

qida  sənayesində  ixtisaslaşan  «Stabburet  AS»  (8  mlrd,  krondan  çox)  kompaniyası  tutur. 

Kompaniyanın  əmtəə  assortimentində:  dondurulmuş  quşlar  (bazarın  65%),  paştet  (64%), 

konservləşdirilmiş  farel  (49%),  mürəbbələr  (39%),  dondurulmuş  tərəvəzlər  (37%), 

dondurulmuş kartof (36%), meyvə şirələri (32%) daxildir. Norveç bazarında «Stabburet»-in 

əsas rəqibləri arasında bu məhsullara görə bazar haqqının 1 O-dan 31%-nə kimi malik olan 

7-8 firma seçilir. 

Ötən  əsrin  90-cı  illərində  kompaniya  dinamik  olaraq  inkişaf  etməyə  davam  edirdi. 

«Stabburet»  əmtəəsinin  satışını  2  iri  topdansatış  firmaları  tərəfindən  təşkil  edir.  «Fresh 

meat»  (freş  mit  -  təzə  ət)  (pərakəndə  ticarətçilər  arasında  əmtəəni  paylaşdım)  və 

«Wholessale» (houlseyl - topdansatış) (şaxələnmiş kiçik topdansatış ticarətçilər pərakəndə 

satış  ticarəti  və  Norveç  daşıyıcılar  şəbəkəsindən  reallaşdırmanı  həyata  keçirir).  Norveç 

bazarında pərakəndə baqqaliyyə firmaları arasında bazarın 22,8% haqqını tutan sözsüz lideri 

«Coop»-dur (Norges Kooperative Sandsforening - Norqis koorpereytiv səndsforeninq). 

Norveç  supermarketlərinin  xarakterik  üstünlüyü  -  onun  kiçik  sahəli  olmasıdır.  İri 

mağazaların payına (ərazisi 2,5 min m^ olan) supermarketlərin ümumi sayının 20%- dən azı 

düşür.  Bu,  hər  şeydən  əvvəl,  çıxarılmada  təqdim  olunan  əmtəə  markalarının  sayını 

məhdudlaşdırır. 

Pərakəndə  satış  firmalarının  şəxsi  markaları  daxili  bazarda  onun  hüdudlarından 

olduğundan xeyli az dərəcədə tanınır. 

«Coop»  (kuup  -  toyuq  hini)  istehlakçılar  arasında  sözsüz  populyarlığı,  uğurlu  as- 

sortimentinə,  cəlbedici  və  rasional  qablaşdırmasma,  orta  və  aşağı  qiymətlərə  görə  əldə 

etmişdir. 

Bazarda reallaşdırılan çoxlu sayda əmtəə markaları, satış üzərində effektiv nəzarəti tələb 

edir.  «Stabburet  AS»  hesab  edir  ki,  topdansatış  və  pərakəndə  ticarətçilərlə  sıx  əlaqələrin 

saxlanılması,  ona  satış  kanalları  üzərində  zəmanət  verməyə  imkan  verir.  Bonuslar 

sistemindən istifadə edərək firma özünün istehsalı olan məhsullarını, demək olar ki, bütün 

mağazalar assortimentino daxil etməyə müvəffəq olmuşlar. Bütün Norveç üzrə pərakəndə 

mağazalara birbaşa məhsul çatdıran şəxsi nəqliyyat vasitələri də, həmçinin, satış üzərində 

nəzarətin effektivliyinin artmasına dəlalət edir. 

Kompaniyanın  mütəxəssisləri  əmindirlər  ki,  uğurlu  satış  üçün  hərəkət  və  paylama 

proqramını və strategiyasını hazırlamaq azdır, həmçinin, mal alışının cəlbedici motivlərini 

öyrənmək, onu televiziya və mətbuat reklamında istifadə etmək lazımdır. 

«Stabburet AS»-in məhsulları daxili bazarda böyük əksəriyyət istehlakçı üçün nəzərdə 

tutulmuş dad və keyfiyyəti ifadə edən «əla Norveç» məhsulu kimi tanınır. Kompaniya öz 

fərdiliyi haqqında reklamdan geniş istifadə edərək və müxtəlif idman tədbirlərinə sponsorluq 

edərək  xəbər  verir.  Əmtəə  markasının  yüksək  reputasiyası  və  məşhurluğu  qiymət 

strategiyasını mükafatla şərtləndirdi. 

Hökumətin Norveç istehsalçıları müdafiəsi üzrə imtiyazları kompaniyaya dövriyyədən 

8%  həcmində  gəliri  təmin  etməyə  imkan  verir.  «Stabburet  AS»-in  lazımınca  xeyirli 

fəaliyyəti hər halda ona gələcəkdə zəmanət vermir. Bu qənaətə firmanın rəhbərliyi Norveçin 

Aİ-yə  daxil  olmasının  mümkün  nəticələrini  qiymətləndirərək  gəlmişlər.  Onun  qorxusu 

aşağıdakı nəticələrdə əsaslanır. 

•  Ticarət  baryerlərinin  ləğv  olunması,  ölkə  daxilində  qida  məhsullarına  qiymətin 

endirilməsinə səbəb olacaq. 

;80 


 

Rəqabət güclənəcək. 



 

Qida məhsullarının təhlükəsizliyi üzrə qanunvericilik dəyişdiriləcək. 



 

İstehlakçıların üstünlükləri və zövqləri daxili təsirlərə məruz qalacaqlar. 



 

Yeni texnologiya tələb olunması mümkündür. 



Belə  perspektivi  nəzərə  alaraq  kampaniya  onun  dövriyyəsinin  yarısına  düşən  qədim 

Norveç  qida  məhsullarına  əsas  ümidlərini  bağlayırlar.  Eyni  zamanda,  o  nəzərə  alır  ki,  bu 

seqmentin istehlakçılarının bir hissəsi öz zövqlərini dəyişə bilər və Qərbi Avropa mətbəxinin 

tərəfdarına çevrilə bilərlər. 

Kompaniyanın  rəhbərliyi  güman  edir  ki,  qalmış  bazar  payını  qorumaq  üçün  yeni 

marketinq cəhdləri tələb olunur, bu isə bəlkə də ardınca qiymət strategiyası dəyişikliklərini 

çəkib  aparacaq.  Vəziyyətə  qiymət  verərək,  marketinq  üzrə  vitse  prezident  hesab  edir  ki. 

Qərbi  Avropa  firmaları  Norveçdə  güclənən  kimi,  kompaniya  bazarın  müəyyən  hissəsini 

itirəcək. 

Suallar və tapşırıqlar 

1)

 



«Stabburet AS» firmasının fəaliyyətinə mikro və makromühitin hansı elementləri təsir 

edir? 


2)

 

Firmanın  marketinq  kompleksinin  tərkibini,  onun  müsbət  və  mənfi  tərəllərini  qeyd 



edərək, xarakterizə edin. Marketinq kompleksinin hansı aspektlərini sizin fıkrinizcə 

yaxşılaşdırmaq lazımdır və nə üçün? 

3)

 

Kompaniyanın rəhbərliyinə onun Aİ-də mövqelərinin bərkidilməsi üçün hansı 



zəmanətləri verərdiniz? 

16.

 

Xarici bazara çıxılsmmı? 

1971-ci  ildə  əsası  qoyulmuş  və  ucuz  ayaqqabı  istehsalında  ixtisaslaşdırılmış  Strotner's 

Shoes  (strotnəs  şus  -  strotnerin  ayaqqabıları)  (ABŞ,  Şimali  Karolina),  1989-cu  ildə  xarici 

bazara çıxış haqqında qərar qəbul etdi. Həmin il ABŞ dollar kursunun digər inkişaf etmiş 

ölkələrin  valyutalarına  əsasən  ötən  əsrin  80-ci  illərində  enməsinə  görə,  uğurlu  il  kimi 

qiymətləndirilmişdir.  Firmanın  ekspertləri  hesab  edirdilər  ki,  artıq  ayaqqabıların  xarici 

bazara  ixracı  zamanı  gəlib  çatmışdır.  Ancaq  onlar  nəzərə  almamışdılar  ki,  bu  ölkələrin 

əksəriyyəti əhalisinin gəlir səviyyəsi o qədər aşağıdır ki, ABŞ və Avropada olduğundan da 

daha  aşağı  qiymətə  satış  üçün  imkanlar  tapmağa  məcbur  olacaqlar.  Eyni  zamanda,  bu 

bazarlarda «Strotner's Shoes» satışın və gəlirin əsaslı səviyyəsinə çatmışdırsa da, firmanın 

rəhbərləri sürətlə güclənmiş rəqabətdən ciddi narahat idilər. 

Kompaniyanın prezidentinin fikrincə, firmanın ekspertləri tərəfindən dünyadakı iqtisadi 

və  demoqrafik  inkişaf  tendensiyaları  təhlil  edilərək  belə  nəticəyə  gəlinmişdir  ki,  inkişaf 

etməkdə olan ölkələrdə ucuz ayaqqabı satışı üçün münbir şərait var. Firma tərəfindən müasir, 

yüksək  istehsal  avadanlığından  istifadə,  personalın  gəlirin  bölüşdürülməsində  iştirakı, 

kompaniyanı satışı kütləvi istehlakçı üçün nəzərdə tutmağa imkan verərək müvəffəqiyyətə 

ümidləndirirdi. 

Ötən  əsrin  80-ci  illərinin  sonunda  ABŞ  dollar  kursu  artdıqdan  sonra  belə  kompaniya 

rəhbərliyi  gələcək  satış  bazarında  rəqabət  mövqeyini  optimal  qiymətləndirirdi.  Firmanın 

ekspertləri hesab edirdilər ki, istehsal həcminin genişləndirilməsi əmtəə vahidliyi xərclərin 

enməsinə gətirib çıxaracaq, bu isə qiymətin rəqabət qabiliyyətinin lazımi dərəcəsini gəlirlər 

çox olmasa da belə, təmin edəcək. 

Kampaniyanın  prezidentinin  tapşırığına  əsasən,  marketinq  xidmətinin  ekspertləri 

Hindistan  bazarı  üzrə  məlumatları  öyrəndilər.  Onların  nəticələri  ümidverici  idi,  belə  ki, 

aşağıdakı vəziyyətlərə istinad edilirdi; ölkə uzunmüddətli iqtisadi inkişafın başlanğıc 

581 


mərhələsindədir, həyat səviyyəsi yüksəlir, geniş istehlak mallarımn ixracma gömrük rüsumu 

endirilib,  qonşu  ölkələrə  geri  ixrac  imkam  mövcuddur,  əhalisi  800  mln.  nəfərdir.  Ancaq 

marketinq üzrə vitseprezident informasiyanı yetərli saymadı və Hindistandakı ucuz ayaqqabı 

satışı bazarının lazımınca cəlbedici olması fikrini ekspertlərlə bölüşmədi. O, ölkənin daha 

etibarlı  iqtisadi  portretini  yaratmaq  üçün  daha  ətraflı  məlumat  topladı.  Ancaq  bununla 

kifayətlənmədi, belə ki, o, hesab edirdi ki, siyasi, hüquqi, mədəni amilləri bilmədən ölkədəki 

bazar şəraitinə real qiymət vermək mümkün deyil. 0,lazırmnca inkişaf etmiş və çiçəklənmiş 

Pencab  qərargahında  yeri  olan  hadisələr  haqqında  nümunələr  gətirdi.  Siyasi  azadlıq  tələb 

edən sikxlərin çaxnaşmalan, bundan başqa dini xadimlərin nüfuzunu nəzərə alaraq, ölkəyə 

ayaqqabı  gətirilməsindən  onun  tam  qadağasına  kimi  istənilən  məhdudiyyətləri  gözləmək 

olar.  Ölkə  üçün  isti  iqlimə  xarakterik  olan  əsrlərlə  toplanmış  adətləri  də  nəzərə  almaq 

lazımdır; demək olar ki,  bütün  il boyu  ayaqqabıdan istifadə etmək vacib deyil,  yayda isə 

yağış fəslində palçığa  görə  ayaqqabını qorumaq və  ayaqyalın  gəzmək qəbul  olunmuşdur. 

Eyni  zamanda,qərb  üslubunun  geyimdə  və  ayaqqabıda  artan  təsirini  də  nəzərə  almaq 

lazımdır. 

Bir çox jurnal məqalələrini öyrənərək marketinq üzrə vitse-prezident o qənaətə gəldi ki, 

Hindistanda  Avropa  üslubu  geyim  satışı,  ABŞ-dakı  kimi  olmasa  da  artır.  Ancaq  reklam 

fəaliyyəti, satışı stimullaşdırma üsulları, əmtəənin bölüşdürülməsi haqqında informasiyalar 

açıq-aşkar  az  idi.  Firmanın  prezidenti  tərəfindən  Hindistan  bazarının  marketinq 

tədqiqatlarının  məqsədəuyğunluğu  haqqında  sualların  həll  olunması  üçün  əməkdaşların 

yığıncağının keçirilməsi haqqında qərar qəbul olunmuşdur. 

Hindistan bazarının marketinq mühiti (məlumatlar 1990-cı illərin sonunadır) 

Əhalisi, mln nəfər

 

789,12


 

0

 cümlədən, şəhərli %

 

26

 



Artun tempi %

 

2



 

Etnik qruplar %;

 

-

 



indoariyalılar

 

72



 

dravidianlar

 

25

 



digərləri

 

3



 

Dillər


 

İngilis, hindi, xindustan və başqa

 

indiuizim



 

84

 



islam

 

11



 

xristianlıq

 

3

 



sikxlər

 

2



 

Orta yaş həddi, il qadınlar

 

55

 



kişilər

 

56



 

Savadlılıq, %

 

36

 



iqtisadiyyat;

 

ÜDM, milyard dollar



 

193,82


 

Əhali üçün, dollar

 

272


 

ÜDM-nin orta artım tempi, %

 

3

 



Ticarət partnyorları, % İxrac:

 

 



ABŞ

 

11



 

Böyük Britaniya

 

6

 



Yaponiya

 

9



 

idxal:


 

 

iran



 

11

 



ABŞ

 

12



 

Almaniya


 

6

 



382 

İxrac strukturu

 

Geyim, ərzaq malları, xammal, dəzgahlar, kimyəvi 



maddələr.

 

İdxal strukturu



 

Neft, dəmir, polad, sənaye malları, dəzgahlar, 

kimyəvi maddələr

 

Suallar və tapşırıqlar 

1)

 

Firmanın mütəxəssisləri tərəfindən hansı marketinq tədqiqatları istifadə olunmuşdur? 



2)

 

Kompaniyanın marketoloqları tərəfindən təhlil olunan marketinq informasiyası növü 



necə adlanırdı? 

3)

 



Tədqiqatların obyektini və onun tərkib hissəsini təsvir edin. 

4)

 



Hindistan  bazarına  çıxış  vəziyyətində  hansı  qiymət  strategiyası  və  bazarın  əldə 

olunması nəzərdə tutulmuşdur? 

5)

 

Siz Hindistan bazarının marketinq tədqiqatlarının davam etdirilməsini məqsədəuyğun 



hesab edirsiniz və nə üçün? Müsbət cavab varsa, hansı obyektləri (amilləri) öyrənmək 

lazımdır? 

6)

 

Hindistanın Azərbaycanla xarici iqtisadi əlaqələrini təhlil et. 



17.

 

Yeniliyin xarici bazara hərəkəti 

Böyük  Britaniyada  borucuq  və  flyuoressent  işıqlanma  lampalarının  istehsalçısı  kimi 

tanınan  «Coloured  light»  (kalərid  layd  -  rəngarəng  işıq)  firması  ötən  əsrin80-ci  illərinin 

sonunda xarici bazara çıxmaq və orada möhkəmlənmək qərarını qəbul etdi. İlkin qərar Qərbi 

Avropaya tuşlanmışdır. 

Firmamn  daxili  bazarında  rəqabət  üstünlüklərini  məişətdə,  həm  də  sənayedə  istifadə 

olunma  üçün  nəzərdə  tutulmuş  geniş  işıq  effektli  qammalı  borucuqların  konstruksiya  və 

istehsal sahəsində müəyyən nailiyyətləri və üstünlükləri ilə şərtləşdirilmişdir. Firmanın əsas 

əmtəəsi  -  uzunluğu  müxtəlif,  diametri  2  sm-dən  5-sm-ə  kimi  olan  şüşə  borudur.  Boru 

daxildən müxtəlif kimyəvi tərkiblə örtülüb, sonra isə hansısa təsirsiz qazla və  ya bir neçə 

qazın  birləşməsi  ilə  doldurulub  (neon,  kriptor,  arqon  və  s.).  Borudan  elektrik  cərəyanı 

keçirilən zaman qaz parlaq işıq yaradaraq, işıq şüalarının təsiri altında işıqlanır. 

Firmanın  mütəxəssisləri  kimyəvi  örtüyün  və  qazın  bir  neçə  kombinasiyasını 

hazırlamışlar, buna görə yalnız rənglənmiş işığın müxtəlif çeşidlərini almaqla yanaşı, həm də 

ağ  rəngin  müxtəlif  çalarlanm  əldə  etməyə  müvəffəq  olmuşlar.  Bu  firmaya  müştərilərin, 

əsasən  də,  çöl  reklamı  üçün  boru  istifadə  edənlər  üçün,  tələbatım  tam  ödəməyə  imkan 

verir,Müştəriləri  həm  də,  o  cəlb  edir  ki,  firma  onların  istəyinə  əsasən  borunun  xarici 

şüşələrinə  istənilən  formanı,  tələb  olunan  rəng  və  forma  kompazisiyasmı  tərtib  etməyi 

bacarır. Bundan başqa, xüsusi elektrik sxemi, hərəkət effekti yaratmaq imka- nmmı da verir. 

Buna oxşar texnologiyalar dünyada tanınmışdır, ancaq firmanın dizayndakı nailiyyətləri bir 

çox  rəqiblərə  üstün  gəlir.  Bu  yaxınlarda  firma  yeni  məhsul  -  şəxsi  texnoloji  hazırlıqların 

nəticəsi olan müasir konstruksiyanı təqdim etdi. Onların yüksək maya dəyərinə baxmayaraq 

«Coloured  light»,  özünün  möhkəm  bazar  mövqeyinə  əsaslanaraq  yeniliyin  xeyli  yüksək 

qiymətə  reallaşma  imkanına  ümid  edir.  Daha  zərif  və  rəngli  işıq  effektini  qiymətləndirən 

xarici  Qərbi  Avropa  sifarişçiləri,  firmanın  istehsal  həcminin  10%-ə  yaxınını  almışlar.  Bu 

bazarda  satışın  genişlənməsinə,  analoji  məhsulun  bir  qisim  milli  istehsalçıları  maneə 

törətmişdir. Ancaq firmanın marketinq üzrə vitse-prezidenti hesab edir ki, yeniliyə əsasən, 

firma  istənilən  bazarda  minimum  bir  il  liderlik  vəziyyətini  tuta  bilər.  Firmanın  rəhbərliyi 

marketinq  üzrə  vitse-prezidentin  ideyasını  təsdiq  etdi  və  məqsəd  kimi  gələcək  dövr  üçün 

xarici  bazara  çıxmaq, məqsədli  bazarın  seçimi  və  onda  öz  mövqeyini  möhkəmləndirməyi 

müəyyən etdi. 

383 


Download 4.84 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   62




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling