Ergasheva saboxatxon muxiddin qizi

Anor (Punica granatum L.) qadimda yetishtirilgan birinchi madaniy 
mevalardan biridir. U dastlab Eron va qoʻshni mamlakatlarda, asta-sekin 
Markaziy Osiyo mintaqalarida Himolay, Anadoludagi Eyalet, Yaqin Sharq va 
Oʻrta yer dengizi mintaqalarida yetishtirish rivojlangan. Anor Arizona va 
Kaliforniyada ham oʻsadi va Oʻrta yer dengizi mintaqasi, Janubiy Osiyo va Yaqin 
Sharq mamlakatlarida yetishtiriladi; Afgʻonistondagi Qandahor oʻzining yuqori 
sifatli anorlari bilan mashhur. Bugungi kunda anor dunyoning aksariyat 
mintaqalarida, jumladan Eron, Ispaniya, Italiya, Afgʻoniston, Amerika, 
Hindiston, Xitoy, Rossiya, Oʻzbekiston, Marokash va Gretsiyada yetishtiriladi. 
Eron dunyodagi eng yirik anor ishlab chiqaruvchilardan biridir. Eronda Markazi, 
Yazd, Fors, Xuroson va Kirmon viloyatlarida ishlab chiqarish eng yuqori 
koʻrsatkichlarga ega. 
Anorning morfologiyasi va fiziologiyasi 
Anor -Oʻsimlik poyasining balandligi 1,5 dan 5 m gacha boʻlgan, koʻproq 
yoki kamroq tartibsiz va tikanli shoxlari va yaltiroq barglari bilan moʻtadil 
mintaqalarda bargli buta, sovuq hududlarda esa doim yashil boʻlgan buta 
koʻrinishida oʻsadi. Punica granatum L Punicaceae oilasiga mansub va eng kichik 
oʻsimlik oilasi boʻlib, 2 turni oʻz ichiga oladi. 
Jumladan:
❖ Punica granatum (isteʼmol qilinadigan anor) Eron va Oʻrta yer dengizi 
mintaqalariga xos,

---

30 
❖ Punica protopunica (isteʼmol qilish mumkin boʻlmagan anor) Sokotra 
uchun endogen hisoblanadi. Tinch okeanidagi orollar uchun xos.
Barglari: Barglar yangi oʻstirilgan shoxlarda oʻzaro va sporalarda birlashgan 
holda koʻrinadi. 
Gullari: 1-5 gulli, ulardan biri uchki qolganlari yon gul , kalta poyali yoki 
poyasiz, rangi qizil va kamdan-kam sariq yoki oq, hidsiz va ikki jinsli. 
Mevasi: Rangi och qizildan yashil-sariqgacha, baʼzi turlarida esa toʻq binafsha 
ranggacha. Uning diametri 5 dan 20 sm gacha, ogʻirligi 200 g dan 800 g gacha 
oʻzgarib turadi. 
Urugʻ: Urugʻlar koʻp miqdorda hosil boʻladi, uchburchak shaklida. 
Anor Eron va Yaqin Sharqda uzoq yillik tarixga ega boʻlgan mashhur 
mevalardan biridir. Bu oʻsimlik asosan issiq quruq yoz va quyoshning jazirama 
va shoʻr suv va tuproqqa ega sovuq qish bilan choʻl chekkalarida oʻsishga 
moslashgan. Ushbu keng moslik diapazoni Punica granatum L uchun qulay 
ekofiziologik holat hisoblanadi va shuning uchun u Kavir yoquti deb ham ataladi. 
Anor turli xil iqlim sharoitlarida oʻsadi va har xil turdagi tuproqlarga moslasha 
oladi. Biroq, bu oʻsimlik drenaji past boʻlgan tuproqlarga sezgir boʻlib, bu holatda 
uning oʻsishi past va mahsulot sifati pasayadi. Anor yetishtirish uchun eng yaxshi 
tuproq sharoiti chuqur qumli gil tuproqlar boʻlib, eng koʻp oʻsish unumdorligi va 
sifati yozi issiq va uzoq boʻlgan mintaqalardadir. Shuning uchun anorlar dengiz 
sathidan taxminan 1600 m balandlikda oʻstirilishi kerak. Anorning baʼzi turlari 
past balandliklarda, boshqalari esa balandroq joylarda yaxshi oʻsadi. Anor 
yetishtirishning eng muhim cheklovlaridan biri uning sovuqqa sezgirligidir. Anor 
12 ° C dan past haroratlarda shikastlanadi, shuning uchun shirin anorlar nordonga 
qaraganda sezgirroq. Bu oʻsimlik uchun 7 ° C dan yuqori harorat, meva pishishi 
uchun uzoq va issiq yoz kerak.

---

31 
Anor guli 
Anor mevasi 
Anor poʻsti 
Anor urugʻi