Fanning geografiya fanlari ichida tutgan o’rni


:100 000 masshtabli kartani 1:10000 mashtabli nomenklaturaga aylantirish


Download 155.98 Kb.
bet13/18
Sana30.01.2024
Hajmi155.98 Kb.
#1816855
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Bog'liq
Topografiya oraliq nazorat javoblari

1:100 000 masshtabli kartani 1:10000 mashtabli nomenklaturaga aylantirish

  • Meridianlar haqida Meridian (lot. meridianis — tush payti), yermeridiani — Yer yuzasida har ikkala qutb orqali oʻtadigan faraziy yarim aylana chiziq. Uning barcha nuqtalari bir xil geofafik uzunlikka ega boʻladi. M. boʻylab geografik kenglik hisoblab chiqariladi. Ekvatordan shim. da shimoliy kenglik, ekvatordan jan.da janubiy kenglik boʻladi. Krasovskiy ellipsoidiga koʻra, M.ning toʻla uzunligi (Yer aylanasi) 40008,550 km (qarang Geografik koordinatalar). Xalqaro amaliyotda boshlangʻich M. sifatida Grinvich M. qabul qilingan. Meridianlar. Ular har bir burchak tezligida (1 °) o'lchanadi, 0 ° meridian yoki Grinvich meridianidan boshlab, London bo'ylab bir vaqtlar Qirollik Grinvich rasadxonasi joylashgan joy. U yerdan meridianlarni shu oʻqga nisbatan yoʻnalishiga qarab sharq yoki gʻarbiy deb hisoblash mumkin va yer 360 ta segmentga yoki “gajo”larga boʻlinadi.




    1. Magnit meridiani Magnit meridiani deb magnit milining muvozanat holatda turganida uning magnit o’qi orqali o’tuvchi vertikal tekislikni Yer sirti bilan kesishishidan hosil bo’lgan chiziqqa aytiladi.

    Magnit mili suniy magnitlangan temirdan tayyorlangan bo’lib, u gorizontal holatda
    muvozanat va erkin harakatlanishi uchun vertikal o’q uchiga o’rnatiladi

    1. Kvadrat va to’g’ri burchakli to’rtburchak yasash Javobi: Burchak o’lchash asboblari mavzusida

    2. Borib bo’lmaydigan nuqtalar orasidagi masofa o’lchash.Ko'z va tovush bilan masofani aniqlash Piyoda, ayniqsa noma'lum hududda va unchalik emas batafsil xarita ko'pincha har qanday ob'ekt yoki ob'ektga yo'naltirish va diapazonni aniqlashga ehtiyoj bor. Hatto GPS-qabul qiluvchisi, navigator ham bu erda yordam bermaydi, chunki unga xarita ham biriktirilgan bo'lishi kerak. Va ular bilan (Rossiya hududida) juda qattiq. Bilan bog'lash koordinatalari turistik xarita juda shartli (+ - kilometr).

    Ehtimol, o'tmishdoshlarning ko'p yillik sayohat tajribasi tomonidan ishlab chiqilgan oddiy maslahatlar sizga yordam beradi.
    1. Ochiq maydonda aholi punktlari 10-12 km dan ko'rinadi.
    2. Ko'p qavatli binolar - 8-10 km.
    3. Alohida bir qavatli (xususiy) uylar - 5-6 km.
    4. Uylardagi derazalar 4 km dan ajralib turadi.
    5. Tomlardagi pechlarning bacalari - 3 km.
    6. Alohida daraxtlar 2 km dan ko'rinadi.
    7. Odamlar (nuqta shaklida) - 1,5 - 2 km.
    8. Odamning qo'l va oyoq harakati - 700 metr.
    9. Deraza romlarini bog'lash - 500 metr.
    10. Inson boshi - 400 m.
    11. Kiyimning rangi va qismlari - 250-300 m.
    12. Daraxtlardagi barglar - 200 m.
    13. Yuz xususiyatlari va qo'llari - 100 m.
    14. Ko'zlar nuqta shaklida - 60-80 m.
    Kechasi:
    1. 6-8 km masofada yonayotgan gulxan (normal o'lcham) ko'rinadi.
    2. Elektr mash'alining yorug'ligi (normal) - 1,5 - 2 km.
    3. Yonayotgan gugurt - 1-1,5 km.
    4. Sigaret olovi - 400-500 m.
    Ovoz bilan masofani aniqlash havo zichligiga va undan ham ko'proq namlikka bog'liq. Bosim va namlik qancha ko'p bo'lsa, tovushlar shunchalik uzoqroq bo'ladi. Buni hisobga olish kerak. Uchun tinch joy va normal namlikda:
    1. Shovqin temir yo'l(yugurayotgan poyezdning) 5-10 km dan eshitiladi.
    2. Quroldan o'q otish - 2-4 km.
    3. Mashinaning hushtak ovozi, traktorni ishga tushirish moslamasining shitirlashi, qattiq hushtak – 2-3 km.
    4. Hurgan itlar - 1-2 km.
    5. Magistral yo'lda avtomobillar harakati - 1-2 km.
    6. Inson qichqirig'i eshitilmaydi - 1 - 1,5 km.
    7. Avtomobilning gaz dvigatelining ovozi - 0,5 - 1 km.
    8. Yiqilgan daraxtning shovqini (chirillashi) - 800 - 1000 metr.
    9. Boltani taqillatish, metall buyumlarga urish - 300-500 metr.
    10. Odamlarning xotirjam suhbati - 200 metr.
    11. Sokin nutq, yo'tal - 50 - 100 metr.
    E'tiborga olinishi kerak bo'lgan psixologik tuzatishlar:
    2. "Silliq" sirtdagi masofa (qor, suv, tekis maydon) haqiqiydan kamroq ko'rinadi. Yumshoq qirg'oqdan daryoning kengligi jarlikdan kattaroqdir.
    3. Pastdan yuqoriga qaralganda, qiyalik kamroq tik ko'rinadi va ob'ektlargacha bo'lgan masofa haqiqiydan kamroq.
    4. Kecha har qanday yorug'lik haqiqiy masofadan ancha (!) Yaqinroq ko'rinadi. Kun davomida engil ob'ektlar ham yaqinroq ko'rinadi.
    5. Ochiq yonbag'irlar o'simliklilarga qaraganda tikroq ko'rinadi.
    6. Orqaga yo'l qisqaroq ko'rinadi. Yassi yo'l kesishgandan qisqaroq ko'rinadi.


    1. Download 155.98 Kb.

      Do'stlaringiz bilan baham:
  • 1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




    Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
    ma'muriyatiga murojaat qiling