Atlaslar va ularning turlari Geografik atlaslar ta’rifi, tasnifi va xususiyatlari. Yagona dastur asosida bir butun (yaxlit, bo‘linmas) asar sifatida bajarilgan geografik xaritalarning tizimli to‘plamiga geografik atlas deb aytiladi.Qadimgi yunon olimi Klavdiy Ptolemeyning geografik xaritalar to‘plamini (eramizning II asri) birinchi geografik atlas deb hisoblash mumkin. Xaritalar to‘plami uchun „Atlas" nomi Merkator tomonidan (1595-yili) taklif etilgan. Maktab geografik atlaslari — bu o‘quvchilarning mashg‘ulot vaqtida mustaqil bajariladigan ishlari uchun mo‘ljallangan eng muhim kartografik qo‘llanmadir.
Yerning matematik modeli
ushbu modelga ko'ra, u 18-22 km radiusga ega hozirda qabul qilinganidan ko'proq (6371 km); uning tashqi suyuq yadrosi Fe va Si qotishmasidan (oxirgi 15-25% ni tashkil qiladi), ichki qattiq yadro esa Fe va Ni qotishmasidan iborat (uning tarkibi 20–50%), yadro ichidagi yuqoriroq (13.3–13 g / sm) 3) odatdagidan ko'ra (12 g / sm 3). Suyuq yadroning yuqori choyidagi dastlabki zichlik 9,4-10,0 g / sm3 ni tashkil qiladi. Kimyoviy mantiyaga xosdir. . Yuqori va pastki mantiya orasidagi o'tish davri seysmik to'lqinlarning zichligi va tezligidagi katta o'zgarishlar bilan tavsiflanadi. O'tish zonasining materiallari turli qismlarda qattiqdan suyuqgacha o'zgarib turadi. M.Z. tomonidan tasvirlangan kosmik kema, yuqori mantiyada zichlikdagi tebranishlar, vertikal va gorizontal bir xil bo'lmagan holatlar mavjudligidan, beqaror holatga va kuchli dinamik jarayonlarning rivojlanishiga (okean tubining kengayishi, seysmik, issiqlik oqimining o'zgarishi, Yer qutblarining harakati va boshqalar) guvohlik beradi.
Do'stlaringiz bilan baham: |