Fiziologiya fanidan davolash ishi, pediatriya, tibbiy profilaktika, tibbiy biologiya va stomatologiya fakultetlari studentlari uchun yozma-og’zaki so’rov nazorat savollari

3. Membrana potensiallari va uning ko’rsatkichlari. 
Tirik organizmlar hujayrasida potensiallar farqi uchraydi, bunda ichki qismda tashqariga nisbatan manfiy 
boʻladi. 
Potensiallar farqi membrana potensiali 
deyiladi, chunki kation va anionlar membrana boʻylab joylashgan. 
Membrana potensialining kattaligi hujayradan hujayraga oʻtgan sari oʻzgaradi va hujayraning funksional xolatidan 
kelib chiqib oʻzgaradi. Masalan: nerv hujayrasida tinch xolatda membrana potensiali -70 mV (ichi manfiy), ammo 
u qoʻzgʻalgan xolatda +30 mV (ichi musbat). 
4. Xarakat potensiali; fazalari va undagi ion mexanizmi; 
Stimullanganda har bir yurak mushagi tolasining harakatlanish potentsiali deb ataladigan elektr faolligi namoyon 
boʻladi. Yagona yurak mushak tolasidan hosil boʻlgan harakat potentsialini beshta alohida fazaga boʻlish mumkin: 
0-faza. Depolyarizatsiya; 1-bosqich. tez repolarizatsiya; 2-bosqich. plato fazasi; 3-bosqich. kech tez 
repolarizatsiya va 4-faza. tinchlik potentsiali.
0 Faza: tez depolarizatsiya. 0-
bosqich (yuqoriga koʻtarilish) depolarizatsiya bilan tavsiflanadi, u tez rivojlanadi, 
skelet mushaklari va nervlar singari haddan tashqari koʻtarilish (overshut) kuzatiladi. Sut emizuvchilar yuragida 

---

Mahmud Yazdanov 
https://t.me/Makhmud_Yazdanov

 [phone]
depolarizatsiya taxminan 2 ms davom etadi. Ushbu bosqichdagi potentsialning amplitudasi +20 dan +30 mV gacha 
(hujayra ichi tashqiga nisbatan musbatroq). 
Ion asosi. 
Dastlabki tez depolarizatsiya va haddan tashqari oʻsish (overshut) voltaj-darvozali Na+ kanallarining tez 
ochilishi, nerv va skelet mushaklarida s
odir boʻladigan Na ionlarining tez kirishi bilan bogʻliq. 30 dan -40 mV 
gacha boʻlgan membrana potentsialida kalsiy kanallari ochiladi va Ca2+ ionlarining kirishi ham bu fazaga yordam 
beradi.