Fiziologiya fanidan davolash ishi, pediatriya, tibbiy profilaktika, tibbiy biologiya va stomatologiya fakultetlari studentlari uchun yozma-og’zaki so’rov nazorat savollari

Fiziologiya vazifasi – inson tanasining qanday ishlashini o'rganadi. U hujayralardagi molekulalarning o'zini 
qanday tutishidan tortib organlar tizimlari qanday birgalikda ishlashigacha bo'lgan asosiy tana funktsiyalari ortidagi 
kimyo va fizikani tasvirlaydi.
Fiziologiyani tarkibiy qismlariga umumiy, xususiy, solishtirma, evolyusion, ixtisoslashgan (yoki amaliy) va odam 
fiziologiyalariga bo’lish mumkin.
Umumiy fiziologiya – muhit ta’siriga tirik organizm javob berishining umumiy qonunlarini, har bir organizmga xos 
bo’lgan hayotiy jarayonlarni o’rganadi.

Xususiy fiziologiya – to’qimalar (muskul, nerv va b.), a’zolar (miya, yurak, buyrak va b.), tizimlar (hazm, qon 
aylanish, nafas va b.) funksiyasini o’rganadi.
Solishtirma fiziologiya – har xil turlarga mansub bo’lgan organizmlar va individual rivojlanishning turli 
bosqichlarida turgan bir turga mansub organizmlar funksiyasining o’ziga xosligini o’rganadi.
Evolyusion fiziologiya – funksiyalarni tur va individda rivojlanish qonuniyatlarini o’rganadi.
Ixtisoslashgan (yoki amaliy) fiziologiya ixtisosiga, bajarayotgan ishiga yoki yashayotgan muhitiga qarab organizm 
funksiyalarini o’zgarish qonuniyatlarini o’rganadi. Qishloq xo’jalik hayvonlari fiziologiyasi va ba’zan odam 
fiziologiyasining ayrim qismlari (aviasion, kosmik, suv osti fiziologiyalari va b.) ixtisoslashgan fiziologiyaga misol 
bo’lishi mumkin.
Odam fiziologiyasi – amaliy tibbiyotning nazariy asosi hisoblanadi, fiziologik jarayonlarning normal holatini 
bilgandagina kasallikni davolashda organizm faoliyatining dastlabki holatiga qaytara olishi mumkin. 
2. Qo’zg’aluvchan to’qima fiziologiyasi. 
Qo’zg’aluvchanlik – to’qimani ta’sirotga qo’zg’alish bilan javob qaytarish xususiyati.
Qo’zg’aluvchan to’qimalarga xarakat potensialini generasiya qiladigan to’qimalar kiradi (mushak, nerv va bez 
xujayralari). Barcha hujayralar ta’sirotlarga javoban fiziologik tinch holatdan qo’zg’alish holatiga o’ta oladi. Lekin 
«qo’zg’aluvchan to’qimalar» atamasi faqat nerv, mushak va bez to’qimalarga nisbatan maxsus qo’llaniladi, chunki 
bu to’qimalarda qo’zg’alish hujayra membranasi bo’ylab tarqaladigan elektr impulsining yuzaga chiqishi bilan 
birga davom etadi.
Qo’zg’alish – berilgan ta’sirotlarga to’qimalarning xususiy (nerv to’qimasidan impulslarning o’tishi, mushakning 
qisqarishi, bezlarning shira ajratishi) va umumiy reaksiyalar (harakat potensialining generasiyasi, metabolitik 
o’zgarishlar) bilan javob berishi orqali namoyon bo’ladi.