Foydalanish usullari

“Xronologiya va kalendar” (London, 1897) asarlari xronologiya fanining
taraqqiyotida asosiy

о‘rinni
egalladi.




       
XIX asr boshlarida Rossiyada tarixning yordamchi fani sifatida
xronologiyaning ahamiyati yanada yuksaldi. “Rossiya davlati tarixi” kitobining
birinchi jildida N.M.Karamzin qadimgi Rusda yil hisobi tо‘g‘risida
ma’lumot beradi. XIX asrning birinchi yarmida V.Shteyngel va K.Trominlar yilnoma
kalendar masalasini tadqiq qiladilar. P.V.Xavskiy Rusda yilnomalar tarixiga oid
tadqiqotlar va yulian kalendarini grigorian kalendariga taqqoslashga doir
xronologik jadval tuzadi. 1850 yilda D.M.Perevoshikovning pravoslav cherkovida
qabul qilingan “vaqtni hisoblash qoidasi” nomli kitobi nashr qilindi. XIX asr
oxirlarida D.I.Prozovskiy nasroniylikkacha bо‘lgan
davrda slavyan - rus vaqt hisobi va qadimgi Rusda soatni hisoblash asoslarini
ishlab chiqdi.




      XIX asr
oxirlarida Rossiyada yulian kalendarini isloh qilish bо‘yicha
maxsus komissiya tuziladi. Unga mashhur olim D.I.Mendeleyev boshchilik qiladi. 
XX asr boshlarida xronologiya faniga oid kо‘plab
ilmiy tadqiqotlar olib borildi. N.V.Stepanov “Yangi
uslub va provoslav pasxasi" (1907) kitobida yangi kalendarga

о‘tish
zaruratini ta’kidlaydi. Olim tomonidan 1909-1915 yillarda rus solnomalari
kalendari, qadimgi rus yil hisobi mart va sentabr, ultramart uslublari

о‘rganilib,
1917 yilda “Kalendar
- xronologiya ma’lumotnomasi” kitobi nashr qilinadi.




        
XX asrga kelib xronologiya asosiy yordamchi fanlaridan biriga aylanadi.Bu
davrda Quyosh, Oy-Quyosh kalendarlariga doir tadqiqotlar yuzaga keladi.1906-1914
yillarda nemis olimi F.Ginsel uch jilddan iborat "Matematik va texnik
xronologiya" nomli kitobini yozdi.




1918 yilda Rossiyada grigorian kalendari qabul qilinadi. Natijada yangi kalendar
tizimiga oid kuplab ilmiy - tadqiqotlar olib 
boriladi. I.F.Polak “Kalendarning



о‘zgarishi”
(1918) va “Vaqt
va kalendar” (1928), O.A.Doblash - Rojdestvenskiy “Insonlar
qanday qilib yilni hisoblashni