Геодинамика ва метаморфизм жараенлари reja I


Download 263.82 Kb.
bet9/9
Sana18.06.2023
Hajmi263.82 Kb.
#1557023
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
ГЕОДИНАМИКА ВА МЕТАМОРФИЗМ ЖАРАЕНЛАРИ

9.12- расм. Океан ва унннг фаол чеккасндаги метаморфик жараёнлар (Н.Л.Добрецов бўйича, қўшнмчалар
бнлан): 1 — 4 — океан литосфераси: 1 — чўкинди қатлам; 2 — 3 — „базальт" қатлам — базальтлар, долеритлар, габбро (2 — океан тубида, 3 — субдукция зонасида); 4 — юқори мантия; 5 — астеносфера; 6 — қитъа қобиғи, ороллар ёйи; 7 —қитьа юқори мантияси; 8—Мохо юзаси; 9 — сурилаётган океан қобиғида флкждалар чиқиши; 10 — кўтарилаётган магма; II — Р.Блекбўйича изотермалар; 12 — метаморфикфациялар: а —океан туби АМиясиро (1 — цеолит, 2 — пренит-пумпеллит, 3 — яшилтош, 4 — амфиболит); б — океан субдукцияси НЛДобрецов бўйича (5 — глаукофан-сланецли, 7 — эклогитли, 8 — 12 — анд чеккалари НДДобрецов бўйича (8 — пренит-пумпсллитли, 9 — яшилтош, 10 — яшилтош, 11 — эпидот-амфиболитли, 12 — амфиболит); 13 — пренит-пумпеллитли фация; 14 — ҳаво ранг сланец ва перидотитнинг эриши; 15 — „Сувли перидотитлар"; 16 — „Қуруқ, сувсиз" перидотитлар; 13 — қитъа қобиғи асосидаги анатексис зонаси.
К оллизион ўлкаларнинг метаморфик жараёнлари

Ер қобиғининг шаклланишини ниҳоясига етказади ва қўш метаморфик минтақалар пайдо бўлиши билан ажралиб туради. А.Миясиро биринчилар қаторида бундай минтақаларни ажратганва асослаб берган (9.13-расм).Улар юқори ва паст босим шароитида шаклланган метаморфик сериялар, формациялардан иборат бўлиб, уч хил вазият-дан далолат беради: океан литосферасининг фаол чеккалар остига, қитьалар остига сўрилишини яққол кўрсатади. Қўш метаморфик минтақалар анд туридаги фаол чеккалар учун асосий мисол тариқасида тан олинган ва деярли барча бурмаланган ўлкаларда уларнинг у ёки бу қисми аниқ-ланган.


Ю
9.13- расм. Япоинядаги қуш мета-морфик минтақалар (Мняснро бўннча).
1 — юқори босим ва паст ҳарорат; 2 — паст босим ва юқори ҳарорат; 3 — субдукция йўналиши. Қўш метаморфик минтақалар: I — пермь-
юра даври учун; II — юра-бўр даври учун; III — кайнозой учун.


қори босим ва паст ҳарорат билан боғлиқ бўлган
метаморфик минтақалар офиолитлар, серпентинитли меланжлар, ўта асосли жинслар, базальтлар, грауваккалар, мармарлар ва гнейслардан ташкил топган. Паст босим ва юқори ҳарорат билан боғлиқ бўлган метаморфик минтақалар эса гранитлар, сланецлар, андезитлар билан узвий равишда боғлиқ. А.Миясиро бундай минтақаларни гранит плутонлар минтақаси деб номлаган.
Юқори босим минтақаларининг келиб чиқиши океан литосферасининг қитъа тагига сўрилиши натижасида ҳосил бўладиган босим билан боғлиқ. Натижада бир қатор ёйорти ҳавзалар бекилади, ороллар ёйи эса қитьага қўшилиб кетади ва пировардида мураккаб бурмаланган ўлка ҳосил бўлади.
Бурмаланган ўлкаларнинг деярли барчасида ана шундай юқори босим билан боғлиқ бўлган метаморфик минтақа-
ларни аниқлаш мумкин ва улар ўтмишдаги океан ҳавзаларидан далолат беради.
Маълумки, ҳар бир бурмаланган ўлка ўзининг шаклланиш даврида ороллар ёйи билан ороллар ва қитъалар тўқнашувини бошидан кечиради. Бундай даврларни каледон, герцин, альп бурмаланиш даврлари билан қиёслаш мумкин. Уларнинг ҳар бирига хос бўлган қўш метаморфик минтақаларни келтириш мумкин.
АДАБИЁТЛАР



  1. Атлас литолого-палеогеографических, структурнмх, палинспатических и геоэкологических карт Центральной Евразии. — А.: РТП., 2002.

  2. Атлас литолого-палеогеографических карт Мира. Мезозой и кайнозой континентов и океанов. А-Б.Ронов, В.Е.Хаин, А.Н.Балуховский. - М.: МГУ, 1989.

  3. Биотические собмтия на основнмх рубежах фанерозоя. - М.: МГУ, 1989. 271 б.

  4. БискэЮ.С. Палеотойскаяструктураиистория ЮжногоТянь-Шаня.-СПб:Университет, 1996.1906.

  5. Блинов В.Ф. Растушая Земля: из планетв звездм. - М.: УРСС, 2003. 271 б.

  6. Браун Д, Массет А. Недоступная Земля. - М.: Мир, 1984. 262 б. *

  7. Вегенер А. Происхождение континентов и океанов. - Л.: Наука, 1984. 285 б.

  8. Винклер Г Генезис метаморфических пород. - М.: Недра, 1979. 327 б.

  9. Галимов Э.М. Феномен жизни: между равновесием и нелинейностью. Происхождение и принципь1 эволюиии. - М.: Едиториал УРСС, 2001. 256 6.

  10. Генетический формационнмй анализ осадочньгх комплексов фанерозоя и докембрия. Материалн 3-го Всероссийскоголитологического совешания. - М.: МГУ, 2003. 430 б.

  11. Геология и полезнме ископаемме Республики Узбекистан / Под ред. Т.Ш.Шаякубова, Т.Н. Далимова. — Т.: Университет, 1998. 723 б.

  12. Гладенков Ю.Б. Тенденции развития стратиграфии на рубеже XX и XXI веков//Изв. РАЕН, 1-чиқ., 1998. 86 - 96-бетлар.

  13. ГрачевА.Ф. Рифтовие зонм Земли. - М.: Недра, 1987. 285 б.

    1. Далимов Т.Н., Троицкий В.И., Ганиев И.Н. Этапм развития и геодинамическая зональность коллизионнмх складчатьгх систем фанерозоя Средней и Южной Азии. Мат. конференции „Магматические метасоматические формации и связанное с ними оруденение". — Т.: Фан, 2005.

Download 263.82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling