Gidroenergetik qurilmalar elektr qismi, rele himoyasi va avtomatikasi

b) Ikki fazali sxemalar. Himoya sxemasi toʻliq boʻlmagan yulduz usulida 
yig’iladi. Buning uchun A va C fazalarga ikkita tok transformatorlari TA1 va TA2 
oʻrnatiladi va ularning ikkilamchi chulg’amlariga KA1 va KA2 tok relelarining 
chulg’amlari ulanadi. Bu sxemalar TT qoʻyilmagan fazadan boshqa hamma qisqa 
tutashuvlarga ta’siran javob beradi. 
6.6-rasm. Sabr vaqt relesinig MTH 
a) Sabr vaqti tokka bog’liq MTH himoya elementlarining sxemalari va 
vazifalari xuddi uch fazali sxemalarnikidek.
Sxema nol sim bilan yig’iladi, KA
3
rele faza toklarining yig’indisiga ulanadi, 
natijada sezgirlik koeffitsiyenti oshadi. 
b) Sabr vaqti tokka bog’liq boʻlmagan MTH. 
Quyida koʻrsatilgan sxemada tok relelarining vaqt-tok harakteristika-lari 
toʻg’ri chiziqdan iborat. MTH ning sabr vaqti vaqt relesi KT yordamida amalga 
oshiriladi. Xabar berish relesi KN ham ishlatiladi.
Nol sim bilan yig’ilgan ikki fazali sxemalar uch fazali sxemalardan 
arzonroq. 
Yulduz-uchburchak 
yoki 
uchburchak-yulduz 
usulida 
ulangan 
transformatorlardan keyingi ayrim ikki fazali qisqa tutashuvlarda himoyaning 
sezgirligi toʻliq yulduz usuliga nisbatan ikki marta kam.
d) TT ning ikkilamchi chulg’amlari uchburchak shaklida, relelar esa 
yulduz usulida ulangan uch fazali sxema. Bu sxema har bir fazaga oʻrnatilgan 
uchta tok transformatorlari va uchta tok relelari yordamida bajariladi.

---

159 
6.7-rasm. Uch fazali uchta releli sxema 
Bunday sxema qisqa tutashuvning hamma turlariga ta’siran javob beradi. 
Sxema koeffitsiyenti K
sx
qisqa tutashuv turiga qarab oʻzgaradi. 
6.1-jadval 
Q.T 
Turi 
shikastlangan 
faza 
fazadagi toklar 
reledagi toklar 
I 
I
A
-I
B
II 
I
B
-I
C
III 
I
C
-I
A
ikki fazali A, B 
I
V
=-I
A
; I
C
=0 
2I
A
I
B
-I
A
V, C 
I
C
=-I
B
;
I
A
=0 
-I
B
2I
B
I
C
C, A 
I
B
=0; I
A
=-I
S
I
A
-I
C
2I
B
bir fazali 
A 
I
A
=I
Q
I
A
0 
-I
A
B 
I
B
=I
Q
-I
B
I
B
0 
C 
I
C
=I
Q
0 
-I
C
I
C