1. Yer qimirlash hodisasi qanday vujudga keladi? Yer qimirlashning turlari
to‘g‘risida gapirib bering.
2. Planetamizdagi mavjud, yer qimirlash hodisasiga moyil bo‘lgan aktiv
seysmik belbog‘lar — mintaqalar qaysilar?
3. «Sunami» hodisasining vujudga kelish sharoitini tushuntirib bering.
4. Yer qimirlash hodisasining «Gipotsentri» va «Epitsentri» to‘g‘risida tushun-
cha bering.
5. Yer qimirlashlarning kuchi yer sathida qanday namoyon bo‘ladi? Seysmik
shkalalar to‘g‘risida gapirib bering.
6. Yer qimirlash magnitudasi nima va u qanday aniqlanadi? Energiyasi-chi?
7. Imorat va inshootlar konstruksiyasi va qurilish materiallariga qarab qanday
klassifikatsiyalanadi?
8. Respublikamiz injener-geologik sharoitiga qarab yer qimirlash kuchining
o‘zgarishini ko‘rsatuvchi qurulish me’yorlari va qoidalari to‘g‘risida tushun-
cha bering.
9. Seysmologik va injener-geologik tekshirish natijalari asosida yer qimirlash
kuchini ballarda aniqlash uchun S.M. Medvedev tomonidan ishlab chiqilgan
formulani yozing va izohlab bering.
10. Yer qimirlash hodisasidan saqlanishning qanday yo‘llari bor?
11. Yer qimirlash hodisasi sodir bo‘lish vaqtini oldindan aytib berish usullarini
batafsil gapirib bering.
7-BOB
YER USTI HARAKATLARI BILAN BOG‘LIQ BO‘LGAN
JARAYONLAR VA HODISALAR
7.1. SURILISH HODISALARI
7.1.1. SURILISH HODISASI TO‘G‘RISIDA
UMUMIY MA’LUMOT
Surilish hodisasi yer yuzining tog‘liq rayonlariga, daryo vodiylariga,
dengiz qirg‘oqlariga xos bo‘lib, tog‘ yonbag‘irlaridagi, daryo vodiylaridagi
va dengiz qirg‘oqlaridagi sog‘ tuproqlar (lyoss jinslari)ning, gil, ohaktosh,
slanes, qum, qumtosh kabi cho‘kindi tog‘ jins massasining gidrodinamik,
gidrostatik, seysmik kuchlar ta’sirida (7.1-jadval) o‘z og‘irligi bilan
yuqoridan pastga qarab harakatga kelishi natijasida sodir bo‘ladi (7.1-
1 0 8
7
.1
-
ja
d
v
a
l
Do'stlaringiz bilan baham: |
