Gidrogeologiya va injenerlik geologiyasi asoslari

— asbob qum solinadigan moslamasining ko‘rinishi; d va e —
asbobni ish jarayonidagi holati (d
 — yonidan, e — qum solinadigan moslamaning orqadan,
raqamli shkalasi bilan ko‘rinishi); h
— qum qiyaligining balandligi; l — qiyalik asosi.
1 — to‘g‘ri to‘rtburchakli plastmassa banka; 2 — qum solinadigan moslama; 3 — mosla-
mani teng ikkiga bo‘lish devori; 4
 — ushlagich; 5 — asbobning orqa tomonidagi hisob
olinadigan raqamli shkala; 6
— qum solingan moslama o‘rnatiladigan asos — o‘q;
7 — o‘q o‘rnatiladigan joy.

---

1 9 1
Ba’zan maxsus sonli shkalali asboblar bo‘lmagan taqdirda kub yoki
parallelepiped shaklidagi oyna, plastmassa idishlar yordamida ham qum
jinslarining tabiiy qiyalik burchagini aniqlash mumkin.
10.8-jadval
QUMLARNING TABIIY QIYALIK BURCHAGINI YOZIB BORISH
LABORATORIYA JURNALI
Tabiiy qiyalik burchagi, ° 
Sinov 
raqami 
Namuna to‘g‘risida ma’lumot 
Quruq holatda 
Suv ostida 
1 
Yirik donali qizg‘ish qum 
30 
26 
2 
Yirik donali qizg‘ish qum 
29 
26 
3 
Mayda donali qizg‘ish qum 
32 
28 
4 
Mayda donali qizg‘ish qum 
31 
28 
Bu holat quyidagi formulani qo‘llash yordamida amalga oshirilishi
mumkin:
arctg


h
t
,
bu yerda:
j° — qum jinslarining tabiiy qiyalik burchagi;
h — qum qiyaligining balandligi, sm;
l — qiyalikni tashkil qiluvchi asos, sm.
Qiyalik burchagi 
j ning qiymati tajriba natijalariga ko‘ra natural
trigonometrik jadval orqali topiladi.