Gidrogeologiya va injenerlik geologiyasi asoslari

Takrorlash va tekshirish uchun savollar
1. Karst suvlarining paydo bo‘lish sharoiti to‘g‘risida gapirib bering. Karst
suvlari qanday tog‘ jinslarida vujudga keladi?
2. Qanday suvlar yoriq suvlar deb yuritiladi?
3. Karst va yoriq suvlarning vujudga kelishidagi eng asosiy tabiiy jarayonlar
qaysilar?
4. Karst va yoriq yer osti suvlari, yer usti suv oqimi sarflari vujudga kelishi va
o‘zgarishining ahamiyati to‘g‘risida gapirib bering.
5. Eng ko‘p karst suvlari uchrovchi dunyo mamlakatlaridan misol keltiring.
17-BOB
ABADIY MUZLAGAN JINSLARDAGI YER
OSTI SUVLARI
Yer sharining ba’zi hududlari, jumladan, Amerikaning shimoliy qismi,
Rossiyaning shimoli-sharq rayonlaridagi tog‘ jinslari uzoq yillar mobay-
nida doimiy muzlagan holatda yotadi (17.1-jadval). Ana shu jins qatlam-
larida u yoki bu darajada, turlicha chuqurliklarda yer osti suvlari
uchraydi.
17.1-jadval
DOIMIY MUZLAGAN TOG‘ JINSLARI QATLAMLARI QALINLIGINING
YER SHARINING BA’ZI HUDUDLARI BO‘YLAB O‘ZGARISHI
(G. V. Bogomolov ma’lumotlari asosida)
Muzlagan jinslar tarqalgan hududlar 
Muzlagan jins qatlamlarining 
qalinligi, m 
G‘arbiy Shpitsbergen 
 240 
Alyaska (Yuqon daryosining o‘rta oqimi) 
120 
Gudzon bo‘g‘ozi (Cherchil porti) 
38 
Gudzon bo‘g‘ozi (Nelson porti) 
10 
Rossiyaning shimoli-sharqiy hududlari (Shimoliy 
Taymir yarim orolida, Oymyakon, Yoqutiston 
rayonlarida) 
Yer sathidan 3—15 va 15—30 
metrdan chuqurlikda doimiy 
muzlagan holatda yotadi 

---

2 3 0
Muzlagan tog‘ jinslari qatlamlaridagi mavjud yer osti suvlari uchrash
chuqurligi va yotish holatlariga qarab uch turga bo‘linadi:
1. Muzlagan qatlam usti. 2. Muzlagan qatlamlararo. 3. Muzlagan
qatlam osti.