Гимнастика ва уни ўқитиш методикаси

Гимнастика машқларининг ўқитиш босқичлари.
Гимнастика машқларини ўрганиш жараёни ўқувчи ва ўқитувчининг ҳаракати тизимини намойиш этади. Бу ҳаракатлар алоқага эга ва вақтга бўлинган. Ҳозирги ходисада машқларни ўрганиш жараёни кўрилади. Унда учта ўзаро боғлиқ босқичлар ажралган - бошланич, чуқур ўрганишлар ва машқларни мустаҳкамлаш.
Биринчи босқич - бошланғич - янги машқларнинг ҳаракатларини ўрганиш. Биринчи босқичдаги ўқитувчи ва ўқувчиларнинг асосий ҳаракатлари қуйидагилар:
- олдинги ўрганишнинг умумий саволларини таърифлаш;
- бўлиши мумкин бўлган ҳаракат режасини ишлаб чиқариш;
- ҳаракатларни тушунтириш ва ўргатиш.
Иккинчи босқич - ҳаракатларни чуқур ўрганиш. Бу босқич хал қилувчи босқич. У янги машқларнинг асосий техникасига қаратилган:
- ҳаракатни бажариш йўлини назорат қилиш;
- машқларни енгил бажариш учун ёрдам бермоқ;
- ўргатишнинг ҳавфсизлигини таъминлаш;
- кейинги машқларни режалаштириш.
Бу босқичда ўргатишнинг натижаси бу тўғри ва мустақил техник ҳаракатини бажармоқ.
Учинчи босқич - ҳаракатларни мустаҳкамлаш. Бу босқичда ўқитувчининнг роли, назорат масалалари ва ўқув жараёнини бошқариш билан таърифланади. Агар масалалари шу босқичда ечилса, натижада гимнастика машқлар техник тўғри ва мустаҳкам бажарилади.


Сафдаги машқлар.
Сафдаги машқларнинг педагогик аҳамияти ва характеристикаси.
Саф машқлари мактабдаги ЖТ ўзига хос ажралмас дарслик қисмидир. Уларнинг ёрдамида тўғри шаклланади ва ўқувчининг эътиборини бир жойга жамлашга эришилади. Бу машқларнинг ёрдамида ўқувчида: ташкилотчилик, тартиб, шунингдек ҳаракатлари ривожланади.
Мактабда дарснинг биринчи саф машқлари синфнинг эътиборини жамлайди, организмни бир текис иситади, умумий алмашинишни кучайтиради, тўгри югуришни тарбиялайди.
Асосий қисмда саф машқлари ўқиш материалига ўхшайди, техника ва саф машқларини билиб олиш қўлланилади, масалан: ҳаракат айланалари, “Чапга”. “Ўнгга” ҳаракатларини ўрганиш, “Туриш” ва “Ётиш” вазифаларини бажариш ва ҳакозо.
Саф машқларниннг дарслари, организмни тинчлаширилишига ёрдам беради ва ўқувчиларнинг кейинги дарса қизиқишини орттиради.
Саф машқларига шароит яратиб бериш учун гимнастика заллари чегара белгилаб беради. Дарс бошланишдан олдин бу чизиқлар залнинг ўнг тарафидан белиланади. Қарама қарши томонлар эса чап томон деб белгиланади. Тепа чизиғи бу ўнг томон, пастки чизиқ эса қарама-қарши томон. Ўрта, вертикал ва горизонтал чизиқлар уни кесиб ўтишида, ўнг ва чап, тепа ва паст қисмлари ва уларнинг кесиб ўтиши залнинг ўртаси ҳисобланади. Бурчакларига бир-бирини улайдиган ён чизиқлар: ўнг-тепа, чап-тепа, ўнг-паст, чап-паст бурчакларини ҳосил қилади.