Асосий глобал муаммолар тизими. - Энергетика ва
- хом ашё
- ресурслари.
- Уруш ва
- тинчлик муаммоси.
- Ҳозирги вақтда инсониятнинг энг муҳим муаммолари орасида,
- Аксарият давлатлар ва минтақаларда аҳоли ҳаддан ташқари
- кўпайишига сабаб бўлаётган аҳолининг
- назоратсиз ўсиши қайд этилади.
- ХХ асрда ер курраси аҳолисининг «демографик портлаш» деб номланган
- мислсиз даражада ўсиши биологик қонунларнинг эмас, балки стихияли,
- нотекис ижтимоий ривожланиш ва инсоният катта машаққатлар билан
- бартараф этишга ҳаракат қилаётган чуқур ижтимоий зиддиятлар
- маҳсули бўлди.
- Демографик муаммолар жуда мураккаб ва ўта турғун бўлиб, уларни тез
- бартараф этиш мумкин эмас. Айни вақтда уларни ечиш кечга сурилгани сари,
- улар янада мураккаброқ ва чигалроқ тус олади. Шу сабабли ривожланаётган
- мамлакатларда барча ҳукуматлар туғилиш даражасини пасайтиришга қара-
- тилган демографик сиёсатни амалга оширишга ҳаракат қилмоқда.
- Ҳозирги даврда жамият ва табиатда аҳолини жойлаштириш муаммоси энг асосий муаммолардан биридир. У келгусида кундан кунга актуаллашиб инсониятнинг асосий муаммоларидан бирига айланди.
- Аҳоли сонининг ўсиши билан одамзод насли кўпайишига ва табиатнинг янада эксплуатация қилинишига олиб келади;
- Аҳоли сонининг кўпайиши жамият ичида қарама-қаршиликларни кучайишига олиб келади, чунки прогресс аҳоли ўсишидан орқада қолиши ва «яхши нарсалар» ҳаммага етмаслиги мумкин (Бунда Ер аҳолисининг сонини қай даражагача ошиши ҳамма учун қийин шароитни олдини олиш, яъни «танқидий масса», ёки аҳоли «остонаси» ҳақида масала олимлар орасида катта мунозараларга сабаб бўлмоқда
- Аҳолининг сифати масаласи: жамиятда моддий имкониятлар етадими, оилада болалар тарбияси, маълумот олиши, даволаниши, жамият томонидан эътибор бўладими? Осиё ва Африканинг кўп мамлакатларида асосан ривожланиши паст бўлган мамлакатларда ҳаддан ортиқ аҳоли ўсиши кузатилмоқда. Бу тенденция бир томондан шунинг устидан назоратнинг йўқлиги (Хитойдан ташқари) иккинчи томондан анъаналар билан боғлиқ аҳолининг ўсиши ҳаёт шароитини кескин ўсиб келаётган авлоднинг ёмонлашувига, олиб келади (саводсизлик, жисмоний ориқлик ва ҳ.к.) оила олдида ҳам, давлат олдида ҳам ечиб бўлмайдиган қийинчиликларни юзага келтиради.
Do'stlaringiz bilan baham: |