Гулистон давлат университети аблакулова Н. А., Абдиқулов З. У


Эрувчан углеводлар миқдорини Хагедорн-Иенсен усулида


Download 1.1 Mb.
bet28/40
Sana18.02.2023
Hajmi1.1 Mb.
#1212183
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   40
Bog'liq
portal.guldu.uz-O`simliklarni fiziologik faol moddalari

Эрувчан углеводлар миқдорини Хагедорн-Иенсен усулида
аниқлаш
Эрувчан углеводлар миқдорини Хагедорн-Иенсен усулида аниқлаш. Бу усул ёрдамида турли хил биологик объектлар таркибидаги глюкоза ва бошқа қайтарувчанлик хусусиятига эга бўлган шакарларни аниқлаш мумкин. Реакция натижасида шакарлар ишқорий шароитда оксидланиб, қизил қон тузи (калий феррицианид) сариқ қон тузигача қайтарилади.
2K3[Fe(CN)]+C6H l20 6+ 3K 0H ->2K4[Fe(CN)6]+ С6Н1206+2Н20

Ҳосил булган К4 [Fe(CN)6] эса рух сульфат ёрдамида чўкмага туширилади.


2K4[Fe(CN)6]+3ZnS04 -> K2Zn3{Fe(CN)]2+3R2S04


Ортиқча К3[Fe(CN)6] гипосульфат ёрдамида титрланади.

2К3 [Fe(CN)6]+KJ -» J2 +2К2[Fe ( CN)6 ]


J2 + Na2S203 -» Na2 S406 +2NaJ


Иш тартиби: Алое ўсимлик материалидан 1 грамм олиб ҳовончада 5 -10 мл дистилланган сув билан бир хил масса ҳосил бўлгунча эзилади. Сўнгра пробирка ёки кичик ҳажмли к о л б а г а қўйилади. Ҳовонча 2-3 марта 3-5 мл дистилланган сув билан ювилади ва олдинги эритмадаги умумий эритманинг ҳажми 10-15 мл дан ошмасгиги керак. Эрувчан углеводларни тўлиқ ажратиб олиш учун пробирка ёки колба 700 - 80°С сув ҳаммомида 30 минут қайнатилади. 3 мл натрий гидроксиднинг 0,2 % эритмасидан ва 2 мл рух сульфитнинг 5% ли эритмасидан қўшиб 3 дақиқа давомида қайнатилади.
Натижада аралашмадаги оқсиллар чўкмага тушади (рух суль­фат эритмаси ҳар доим янги тайёрланган бўлиши керак). Аралашма ҳажми 50 мл ли ўлчов колбага фильтрланади. Идиш иссиқ сув билан ювилади ва унинг умумий миқдори дистилланган сув билан чизиқгача етказилади. Иккита колба олиб, ҳар бирига 2-5 мл фильтратдан (текширилаётган материал таркибидаги шакар миқдорига қараб) қуйилади. Унинг устига 11-8 мл сув қуйиб умумий ҳажми 13 мл га етказилади. Унинг устига 2 мл калий ферроцианид эритмаси 1 қуйилади. Бунда 13 мл дистилланган сув устида 2 мл калий ферроциа­нид эритмаси қўшилади. Сўнгра колбалар қайнаб турган сув ҳаммомига 15 минутга туширилади. Моддалар - а - текширилаётган ўсимлик материали таркибидаги углеводнинг хусусиятига асосланган бошқа усуллар каби бу усулда ҳам қайнаш учун кўрсатилган вақтга қатъий риоя қилиш керак. Вақт тугагач, колбалар дарҳол олинади ва совуқ сув ёрдамида совитиади. Совиган эритма устига 3 мл мураккаб аралашмадан (Kl, ZnS04 , NaCl) ва 2 мл сирка кислотанинг 3% ли эритмаси­дан қўшилади. Бунда ажралиб чиққан йод гипосульфит эритма­си ёрдамида сариқ ранг ҳосил бўлгунча титрланади. Сўнгра аралашмаларга 2-3 томчидан крахмалнинг 1% ли эритмасидан қўшиб, рангсиз ҳолатга келгунча титрлаш давом эттирилади. Титрлаш учун сарфланган гипосульфит миқдорига қараб жадвал буйича (иловага
Тажриба буйича топилган сондан контрол бўйича топилган соннинг айирмаси, текшириш учун олинган эритма таркибида­ги қайтарувчанлик хусусиятига эга бўлган углеводлар миқдорини беради. Кейин текшириш учун олинган ҳажмдаги углевод­лар миқдори ҳисобланади. Текширилаётган ўсимлик материалидаги углеводларнинг процент миқдори қуйидагича топилади.
а х 100
Х=---------------
н
а - текширилаётган материал таркибидаги углевод миқдори, Н- олинган намуна массаси.
Реактивлар : натрий гидроксиднинг 0,2 н эритмаси, рух сульфатнинг 5% ли эритмаси, натрий карбонатнинг0,1 н эрит­маси калий ферроцианиднинг 0,005 н эритмаси (1,65 г калий ферроцианид, 1066 г сода билан 1 л сувда эритилади). Бу эритма рангли идишда узоқ вақт сақланиши мумкин. Мураккаб аралашма (калий йодат, рух сульфат, натрий хлорид). Рух сульфатдан 50 г ва натрий хлориддан 250 г олиб 1 л сувда эритилади. Бу асосий эритма вазифасини бажаради. Мураккаб эритма тайёрлаш учун зқар куни калий йодатнинг асосий эритмадаги 2,5% ли эритмаси керакли миқдорда тайёрланади, сирка кислота (3% эритма) крахмал (1% эритма), бу натрий хлориднинг тўйинган эритмасида тайёрланади. Гипосульфит (0,005 н эритма). Бу эритмадан ҳам тайёрланади. Бунинг учун 0,1 н асосий эритмадан фойдаланилади.
Қанд лавлагида сахароза миқдорини аниқлаш сахароза ўсимликларда кенг тарқалган шакарлардан фойдаланилади. У қайтарувчанлик хусусиятига эга эмас. Сахарозани химиявий усулда аниқлаш учун турли хил гидролиз усулларидан фойдаланилади. Сахароза одатда ферментатив ёки кислотали гидролиз йўли билан фруктоза ва глюкозагача парчаланади. Гидролиз маҳсулоти ҳисобланган моносахаридларнинг қайтарувчанлик хусусиятига қараб сахарозанинг миқдори аниқланади. Сахарозани сувли экстрактларда аниқлаш бир мунча қийин чунки бундай экстракт таркибида бошқа юқори молекулали полисахаридлар ҳам бўлиб уларнинг гидролизланиши натижасида ҳам қайтарувчан шакарлар ҳосил бўлади. Бундай сувли экстрактларни фильтрлаш бирмунча қийиндир. Шу сабабли сахарозани аниқлашда спиртли экстрактлардан фойдаланиш тавсия этилмайди.

Download 1.1 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   24   25   26   27   28   29   30   31   ...   40




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling