H husanov, M. L. Tursunxodjayev, A. R. Bakiyev moliyaviy menejment

Korxonalarning daromadlari, xarajatlari va fondlarining tarkibi 
Daromadlar va 
tushumlar 
Korxonalarmng 
fondlari 
Korxonaning sarf- 
xarajatlari 
I.korxonaning 
daromadlari. 
1.1. Mahsulotning (ishlar 
va xizmatlar) sotuvidan 
olingan foyda. 
1.2. Boshqa sotuvlardan 
olingan foyda. 
1.3. Sotuvdan tashqari 
jarayonlardan olingan 
foyda. 
l.4. Boshqa daromadlar 
(transfertlar). 
2. Moliya-kredit tizimidan 
bo‘lgan tushumlar. 
1. Iste’mol fondi. 
2. Jamg‘arma fondi 
3. Boshqa maxsus 
fondlar. 
1. Asosiy kapitalni 
shakllantirish, 
kengaytirish va 
tiklashga. 
2. Aylanma kapitalni 
takrorlash uchun tovar-
moddiy boyliklarni 
sotib olishga. 
3. lchki va tashqi 
qarzlarni uzishga. 
4. Gohida bo‘ladigan 
tub xarakterli 
xarajatlarga. 
5. Korxonaning pul 
69

---

2.1. Banklarning va 
boshqalarning kreditlari. 
2.2. Budjet mablag‘lari. 
2.3. Sug‘urta to‘lovlari. 
mablag‘larini 
investitsiyalashga. 
6. Noishlab chiqish 
xarakteridagi 
tadbirlarga. 
Ushbu shakldan quyidagi xulosaga kelish mumkin. 
Korxonalarning moliyaviy (pul) xo‘jaligi — bu daromadlarni 
shakllantirishdagi iqtisodiy munosabatlarning yig‘indisidir. Ularni tegishli fondlar 
bo‘yicha taqsimlash va xarajatlarni qoplash uchun takror ishlab chiqarish 
jarayonlarini ta'minlash bilan bog‘liq mablag‘lardan foydalanish zarurdir. Bunda 
korxonalarning resurslari yetishmagan holda, ularning o‘z ehtiyojlarini qoplash 
uchun iqtisodiy tizim doirasida faoliyat ko‘rsatayotgan tegishli moliya-kredit va 
tashkilotlarining mablag‘larini jalb qiladilar. 
Mustaqil o‘rganish uchun savollar 
1. Korxonalarning moliyasini boshqarish. 
2. Moliya faoliyatining o‘ziga xosligi. 
3. Ijtimoiy birlashmalar. 
4. To‘la o‘rtoqlik. 
5. Mas'uliyati cheklangan o‘rtoqlik. 
6. Ishlab chiqarish kooperativlari. 
7. Ijaraga olingan korxona. 
8. Ochiq va yopiq turdagi aksiyadorlik jamiyatlari. 
9. Asosiy kapital. 
10. Aylanma kapital. 
I1. Aylanma kapitalning doiraviy aylanishi. 
12. Tugallanmagan ishlab chiqarish. 
13. Tayyor mahsulot. 
14. Korxonaning aylanma ishlab chiqarish fondlari. 
15. Fond muomalasi. 
16. Mahsulotning tannarxi. 
17. Qarzga olingan aylanma mablag‘lar. 
18. Aylanma kapitalning normalashtirilgan qismi. 
19. Aylanma kapitalni boshqarish. 
20. Korxonaning passiv barqarorligi. 
70

---

21. Korxonaning pul xarajatlari va daromadlari. Ularning moliyaviy 
manbalari. 
22. Sotilgan mahsulotdan olingan foyda. 
23. Boshqa sotuvdan tushgan foyda. 
24. Korxonaning umumiy daromadlari. 
71

---