zararni daf qilish.
54
Ibodatda ham ehtimoliy zarar yuqori bo ‘lsa ibodatni ba’zi arkonlari
chekinadi, misol uchun sajdaga bosh qo ‘ysa qon bosimi ko ‘tarilib, ko ‘ziga
qon quyilishi mumkun, lekin quyulmasligi ham mumkun. Mutahasiz siz
sajdaga bosh qo ‘yganingizda qon suyulgan vaqt bo‘lsa miyyaga qon
quyilishi mumkun desa, sajda soqit bo ‘lib ishora bilan namoz o‘qiydi.
Ro‘za tutsa ham kasal zo‘rayish ehtimoli yuqori bo ‘lsa ro ‘za tutmaydi.
Sababi kasal davomiy kasalga aylanib ketish hafi borligi uchun. ibodatlar
asosan insonga zarar, tanglik bo ‘lgan vaqtda chekinadi. Masalan bir odam
aroq ichmasan qo ‘lingi kesaman desa, zarar ehtimoli yuqori, aniq bo ‘lib
turibdi, shu haromni ichganingizda sizga gunoh bo ‘lmaydi, lekin bundan
keyin davomiy ichish bo‘lsa gunohkor bo‘ladi. Yoki jonga tahdid
bo‘lmasdan do‘q qilish, ho‘jayini, do‘stlarni aytganini qilish uzur
bo‘lmaydi. Bemor suv ishlatganda jismiga zarar bo ‘lsa tayammum bilan
namoz o ‘qiydi, g ‘uslni o ‘rniga ham tayammum qiladi, faqat zarar aniq va
ehtimoli yuqori bo ‘lishi va undan boshqa chora bo ‘lmasligi kerak.
Masalan azolarni bir marta yuvib tahorat olsa bo ‘ladimi desa, bo ‘ladi.
Tayammum joiz emas. Bir marta ham suv tekkazmaslik kerak deyilsa
tayammum joyiz bo ‘ladi. Yoki bir qo ‘lga suv tekkazish joyiz bo ‘lmasa,
qolgan a’zolarni yuvib o ‘sha qo ‘lga masx tortiladi. Rasululloh sollallohu
alayhi vasallam “Qishloqdan kelgan odam bilan shaxardaggi odam
savdolashmasin” dedilar. Sababi qishloqdagi odam shaxardagi narxni
bilmasdan sotib qo ‘yishi mumkun. Qishloqda olma ikki ming so ‘m edi,
shaxarda esa o ‘n ming so ‘m, u uch ming so ‘mga sotsam yaxshi deb sotib
Do'stlaringiz bilan baham: |
