yuborishi mumkun. Toki bozorga kirib narxni bilganidan keyin savdolashsa
joiz. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam yana aytdilarki “Bozordan
tashqarida kutib olib savdolashmanglar deb qaytardilar”, sababi
qishloqdan kelgan insonga zarar borligi uchun, u bozorga kirib narxni
bilishi kerek. Fuqaholar aytadiki, mana shunday aldov bilan yani narxni
yashirib yurib savdo qilganidan keyin sotuvchi narxni bilib olib shikoyat
qilsa, shu savdoni qozi bekor qilib beradi.
Ayol kishi xolasi, ammasi yoki jiyaniga kundosh????????? bo ‘lishi
harom qilingan, sababi qarindoshchilik bor, bunga zarar yetishini oldini
olish uchun. Hajda sochini oldiradigan odam, agar sochini oldirganda
boshiga zarar yetadigan bo ‘lsa, sochini oldirmasdan fidya beradi. Yoki
qurbonlik o ‘rniga o ‘n kun ro ‘za tutadi, 3 kun hajda, 7 kun qaytganidan
keyin. Demak zararni oldi olinadi. Shuningdek ehtimoli bor zararni oldini
olish uchun yo ‘l harakati qoidalariga ham rioya qilish kerak. Aqli va hushi
joyida bo ‘lmagan odam ulov minoshi mumkun emas, uni ulov minoshida
boshqaga zarar ehtimoli bor. Tezlikni ham oshirish mumkun emas, tezlik
55
oshgandan keyin zarar ehtimoli paydo bo ‘lganidan keyin hadisga zid ish bo
‘ladi. Zarar berish ham, zarar yetkazish ham, o ‘zi zarar ko ‘rishga yo ‘l qo
‘yish ham mumkun emas. Birinchi qoidaga xulosa qilinadigan bo ‘lsa har
qanday moddiy, ma’naviy zararni oldi olinishi kerak. Chaqimchilik, g
‘iybat birovni shani yoki obro ‘sini to ‘kadi, haqorat birovga ozor berish
hisoblanadi. Bular manaviy zarar bo ‘lgani uchun oldini olish kerak. Hasad
insonni o ‘ziga zarar birovga zarar bo ‘ladi. Insonni o ‘ziga zararligi shuki
Do'stlaringiz bilan baham: |
