I b L i s d e V o r I q I s s a

I
B L I S   D E V O R I  
(
Q I S S A
)  
Tohir Malik 
 
16 
library.ziyonet.uz/ 
 
Sohil tomon qarab turgan yigitlardan biri ularga yaqinlashdi: 
 
-Ertalab Xudo deb chiquvdim, peshonasi yarqiragan yigitmanda, endi boʻsh boʻlsam ham 
qaytaveraman, deb turuvdim, Xudo sizlarni yetkazdi. Qani, yuklaringizga 
yordamlashvoray, - u shunday deb katta xaltalardan birini koʻtarmoqchi boʻldi. 
 
-Oldin haqini kelishib olaylik, - dedi Obodxon uni toʻxtatib. 
 
-Opaxon, xaqi ot bilan tuya boʻlarmidi. Dunyo koʻrgan odamga oʻxshaysiz. Oʻzingiz 
koʻngildan chiqarib, bilib beraverasiz. Baribir boʻsh ketmoqchiydim. 
 
Arzon kirakash yoʻliqqanidan quvongan Obodxon “Naryoqdagi chiqimlarni xudoyim bu 
yoqdan qoplaydigan boʻldi”, deb shukur qilib qoʻydi. 
 
Mashina katta yoʻlga chiqqach, shahar tomonga emas, chegara postiga burilgach, 
Obodxon xavotirlanib: 
 
-Ha, qayoqqa? - deb soʻradi. 
 
-Ataganimni berib ketay. Ularning ham nafsi bor. Kunlikni kunlik berib turmasam, ertaga 
tutun qaytarib, tirikchilik qilishimga yoʻl berishmaydi, - dedi yigit noligan ohangda. 
 
-Unda judayam yaqin bormang, beriroqda toʻxtang, - dedi Obodxon. 
 
-Havotirlanmang, bu yerdagilarning hammasi oʻzimizniki. 
 
Yigit yolgʻon soʻzlamagandi. Chindan ham bu yerdagilarning barchasi oʻziga tegishli 
idora odamlari edi. U mashinadan tushishi bilan toʻrt yigit yaqinlashib, eshikni ochishdi: 
 
-Opajonlar, yaxshi yetib keldinglarmi? - deb hol soʻragan boʻlib, hujjatlarini koʻrsatishdi. 
 
Ularning pogoni ham, hujjati ham bor edi. Obodxon “Xudo urdi!” dedi-yu, uvvos tortib 
yigʻlab yubordi. Yigitlar uning ovunishini kutmay, mollarni tushira boshlashdi. 
 
Kunduzgi oʻgʻirlikka doir hujjatlarni rasmiylashtirish bilan ovora boʻlgan Toʻlqin uyiga 
kech qaytdi. Darvoza eshigining qiya ochiqligini koʻrib, ajablandi. Uning ishdan 
koʻpincha kech qaytishiga koʻnikib qolishgani uchun eshikni doimo qulflab qoʻyishar, u 
boshqalarni bezovta qilmaslik maqsadida oʻzining kaliti bilan ochib kirardi. “Mehmon 
kelib, meni kutib oʻtirgandir”, degan fikrda ostona hatlashi bilan ukasining uyi tomondan 
kelini Obodxonning oʻkrab yigʻlagan tovushi eshitildi-yu, badaniga muz yugurdi. 
 
-Voy endi nima qilaman, voy Xudo urib qoʻydi-ey! 
 
“Kimdir oʻldimi? Kim?” - Toʻlqinning xayoliga kelgan birinchi savol shu boʻldi. 
Shubhasizki, u kelinining oʻn daqiqa avval bundanda ayanchliroq faryod bilan uyga kirib 
kelganidan bexabar edi. Obodxon azaga kelgan xotindek dod solib ostona hatlaganida 
chap tomondagi uyda eri, oʻng tomondagi uyda ovsini Robiya qoʻrquvdan taxtadek qotib 
qolgan edilar. Bu faryod qoʻldan ketgan molga ochilgan aza ekanini bilgan Robiya ichida 

---