И л о в а л а р м а ж м у а с и 1-Илова Ў з б е к и с т о н д а в л а т с т а н д а р т и ўзбекистон Республикаси узлуксиз таълимининг

М авзулар:
Сўз туркумлари (от, сифат, феъл, сон, олмош).
Йил фасллари (бахор, ёз, куз, киш).
Абдулла Кодирий (хаёти, ижоди, асарлари, адабий мероси ва ахамияти) ва б


35. “Чархпалак технологияси”
Технологиянинг тавсифи. Ушбу технология талабаларии ўтилган мавзуларни ёдга олишга, мантиқан фикрлаб, берилган саволларга мустақил равишда тўғри жавоб беришга ва ўз-ўзини бахолашга ўргатишга хамда қисқа вакт нчида ўқитувчи томонидан барча талабаларнинг эгаллаган билимларини баҳолашга қаратилган.
Технологиянинг мақсади: талабаларни дарс жараёнида мантиқий фйкрлаш, ўз фикрларини мустақил равишда эркин баён эта олиш, ўзларини бахолаш, якка ва гурухларда ишлашга, бошқалар фикрига хурмат билан қарашга, кўп фикрлардан кераклисини танлаб олишга ўргатиш.
Технологиянинг кўлланиши: технология ўқув машғулотларининг барча турларида дарс бошланиши ёки дарс оҳирида ёки ўкув предметининг бирон бир бўлими тугалланганда, ўтилган мавзуларни талабалар томонидан ўзлаштирилганлик даражасини баҳолаш, такрорлаш, мустаҳкамлаш ёки оралик ва якуний назорат ўтказиш учун мўлжалланган. Ушбу технологияни машғулот жараёнида ёки унинг бир қисмида якка, кичик гуруҳ ва жамоа шаклида ташкил этиш мумкин.
Машғулотда фойдаланиладиган воситалар: тарқатма материаллар, рангли қалам (ёки фломастер)лар.
Изох; режа бўшча белгиланган мавзу асосида ҳамда ўқитувчининг қўйган мақсади (текшириш, мустаҳкамлаш, баҳолаш)га мос тайёрланган тарқатма материаллар (агар якка тартибда ўтказиш мўлжалланган бўлса, гуруҳ ўқувчилари сонига, агар кичик гуруҳарда ўтказиш белгиланган бўлса, у ҳолда гуруҳлар сонига қараб тарқатма материаллар тайёрланади).
Машғулотни ўтказиш тартиби:
• талабаларни (шароитга қараб) гуруҳларга ажратиш;

• 
  талаба машғулотни ўтказишга кўйилган талаблар ва коидалар билан таништириш;
  
• 
  тарқатма материалларни гуруҳ аъзоларига тарқатиш.
  

• гуруҳ аъзолари томонидан якка ҳолда мустақил равишда тарқатма материаллардаги вазифалар бажарилади;
• ҳар бир гуруҳ аъзоси ўзи ишлаган тарқатма материалининг унг бурчагига гуруҳ ракамини ёзади, чап бурчагига эса ўзининг бирон-бир белгисини чизиб кўяди;
• вазифа бажарилган тарқатма материаллар бошқа гуруҳларга «чархпалак айланмаси» йўналишида алмаштирилади;
• янги гуруҳ аъзолари томонидан берилган материаллар ўргаганилади ва ўзгартиришлар киритилади;
• жамоалар томонидан ўрганилган ва ўзгартиришлар киритидган материаллар яна юқорида айтилган йўналиш бўиича гуруҳлараро алмаштирилади (ушбу жараён гуруҳлар сонига қараб давом эттириладн).

• 
  материалларни охирги алмашишдан сўнг ҳар бир гуруҳ ва ҳар бир гуруҳ, аъзоси ўзлари илк бор тўлдирган материалларини (гуруҳ раками ва ўзлари кўйган белгилари асосида) танлаб оладилар;
  
• 
  хар бир гуруҳ аъзосининг ўзлари белгилаган жавобларига бошқа гуруҳ аъзоларининг тузатишларини таққослайдилар ва тахлил қиладилар;
  

• ўқитувчининг тарқатма материалда берилган вазифаларини ўкийди ва жамоа билан биргаликда тўғри жавобларни белгилайди;

• 
  ҳар бир талаба туғри жавоб билан белгиланган жавоблар фарқларини аниқлайдилар, керакли баллни тўплайдилар ва ўз-ўзини баҳолайдилар.
  

Изоҳ: тарқатма материалда талабалар белгилаган. туғри жавоблар билан ўқитувчи ҳамкорлигида аниқланган туғри жавобларнинг фарқи 55 фоиздан юқори бўлса, талаба ушбу ўқув материалини узлаштирган, ундан кам бўлса ўзлаштира олмаганлигини билдиради. Масалан, вазифалар сони 30 та бўлиб, жавобларнинг 17-20 таси тўгри белгиланган бўлса, талаба ушбу вазифани бажарган ва ўкув материалини ўзлаштира олган, агар ундан кам ўлса ўзлаштира олмаган ҳисобланади. Шу билан бирга, жавобларнинг 21-24 таси туғри белгиланган бўлса талаба материалларни ўзлаштирган даражаси «яхши» баҳога, 25-30 таси туғри бўлса «аъло» баҳога ўзлаштирган деб уисобланади.
• талабалар ўз бахолари ёки балларини белгилаб олишгач, ўқитувчи вазифа бажарилган коғозларни йиғиб олади ва баҳо (баллар)ни гуруҳ журналига кўчириб кўяди.
«Чархпалак» технологиясидан фойдаланган холда машғулот ўтказиш учун талабаларга куйидагича вазифа бериш мумкин. Вазифа учун зарур бўлган тарқатма материал ни иловада келтирамиз.
Вазифа. Ўқитувчининг муомала ва мунособатни бошкаришдаги харакатлари қайси бошқарув усулига мансуб эканлигини аниқланг ва уларга берадиган тавсифларини иловада келтирилган жадвалга киритинг.
.

Тар №