Ibtido (tavrotning birinchi kitobi) Kirish

IZOHLAR
 
1:1 Xudo azalda osmon bilan yerni yaratdi — bu oyat yaratilish hikoyasining kirish 
qismidir. Ushbu bobning 3-31–oyatlarida bayon etilgan Xudoning olti kun davomidagi 
yaratish faoliyati bu oyatda qisqacha o‘z ifodasini topgan. Ibroniychadagi osmon bilan 
yer jumlasi butun dunyoni va undagi barcha borliqni bildiradi. 
1:2 Yer shaklsiz va bo‘m–bo‘sh bo‘lib…Xudoning Ruhi suvlar uzra yurardi — Xudo shu 
bobning 3–oyatida gapirishni boshlaganda, dunyoning ahvoli qandayligi mana shu 
oyatda tasvirlangan. Mazkur bobning 3-31–oyatlarida Xudo borliqni tartibga solganligi 
va dunyoga hayot berganligi haqida so‘z yuritiladi. 
1:5 Kech kirib, tong otdi — qorong‘ilik (tun) va yorug‘lik (kunduz) vaqtiga ishora 
qiluvchi she’riy jumla. Qadimda Isroil xalqining urf–odatiga ko‘ra, yangi kun quyosh 
botgandan keyin boshlanib, keyingi kuni quyosh botguncha davom etar edi. Bu jumla 
yana shu bobning 8, 13, 19, 23 va 31–oyatlarida ishlatilgan. 
1:7 …gumbazni yaratib, gumbazning ostidagi suvlardan gumbaz ustidagi suvlarni ajratdi 
— qadimda Isroil xalqining tasavvuriga ko‘ra, osmon ulkan shisha gumbazga o‘xshar 
edi, bu gumbaz osmondagi suvlarni ushlab turardi. Gumbaz ostidagi suvlar bu oyatda 
yer sathini qoplab turgan buyuk dengiz suvlarini bildiradi (shu bobning 2–oyatiga 
qarang). 
1:14 nishonlanadigan bayramlar — ibroniycha matnda belgilangan vaqtlar. 
Dehqonchilik mavsumlariga oid bayramlarga ishora. Bu ibroniycha iborani belgilangan 
fasllar deb tarjima qilsa ham bo‘ladi. 
1:24 sudralib yuruvchi jonivorlar — shu ibora bilan tarjima qilingan ibroniycha so‘z 
yerda sudralib yuradigan va yer ostiga uya qurib yashaydigan mayda jonivorlarni, 
sudralib yuruvchilarni va hasharotlarni bildiradi. 
1:26 Endi inson zotini yarataylik, ular O‘z suratimizday, O‘zimizga o‘xshagan bo‘lsin — 
Xudo odamni O‘z suratiday, O‘ziga o‘xshash qilib yaratgan. U yaratgan boshqa 
narsalarga qaraganda, odam yaqqol ajralib turadi. Inson zotining yaratilishi yaratilish 
hikoyasining cho‘qqisi hisoblanadi.