Ifodali o`qish va mutolaa madaniyati” fanidan materiallar 1-mavzu: “Mutolaa madaniyati” fanining predmeti, maqsad va vazifalari. Reja

Mashg`ulot jarayonida qo`llaniladigan ta'lim texnologiyalari:
1. Keys-stadi metodi.
2. Test metodi.
Savol va topshiriqlar.
1. Mutolaa san'atining mohiyati haqida fikr yuriting.
2. Mutolaa va voizlikning Sharq va G`arbda talqin etilishi masalasi to`g`risida so`zlab bering.Bu ikki qutb notiqlarining notiqlik san'ati to`g`risidagi qarashlarida mushtaraklik va farqlar bormi?
3. Sharq madaniy tafakkurida mutolaa va voizlik.
4. Sharq notiqlaridan kimlarni bilasiz?
5. Sharq notiqlari asarlarini sanab ko`rsating.
6. Sharq notiqlariningmutolaa va notiqlik haqidagi ibratli fikrlaridan misollar
keltiring.


5-mavzu. X-XII asr manbalarida mutolaa san'ati va notiqlik haqida. Mutolaa texnologiyasi (2 s.)


REJA:
1. Mahmud Koshg`ariyning “Devoni lug`otit turk”, Yusuf Xos Hojibning “Qutadg`u bilig”, Ahmad Yugnakiyning “Hibat ul-haqoyiq” asarlarida so`z ta’rifi, ilm-ma’rifat targ`ibi.
2. Mutolaa texnologiyasi – matnni tushunish, o`zlashtirish usuli.
3. Mutolaa texnologiyasining sifat yo`nalishlari.
4. Mutolaa texnologiyasining miqdor yo`nalishlari.


Tayanch tushunchalar. Mutolaa texnikasi, matn ifodasi, nutq texnikasida ovoz, emotsionalik, ton balandligi, ovoz ifodaliligi va jarangdorligi, ovoz tembri, ovoz diapazoni, nafas olish va uning me'yori, temp-ritm.
Mashhur voizlardan yana biri Abu Homid ibn Muhammad al-G`azzoliy «Oxiratnoma» asarida voizlarning mahorati va o`ziga xos uslublari xususida shunday mulohaza yuritadi; «Ahli mo`minga va’z aytishda ehtiyot bo`lishing lozim. Chunki voizlikda ofat ko`p. Agar aytadigan pand-nasihatlaringga avval o`zing amal qilib, so`ngra xalqqa izhor etsang, bu voizlik durustdir.
XI asrning ikkinchi yarmida G`arbiy Eronda podshohlik qilgan Kaykovus voizlik san’atining so`nmas yulduzlaridan biridir. Uning mashhur "Qobusnoma" asaridagi 7-bob suxandonlik, notiqlikka bag`ishlangan.