Iii bob. Suv resurslarini boshqarishning turlari va darajalari 1 Suv resurslarini boshqarish tushunchasi
Download 454.11 Kb. Pdf ko'rish
|
CR1isYYnT0Xao6QHaPHker8q8qvBzRXujJQy31sK
|
Boshqaruv mexanizmlari. Bu boshqaruvning turli usullarining kompleks
tarkibidir. Boshqaruv jarayoni. Boshqaruv jarayoni asosiysi - xar bir bo‗g‗in nima qilishi kerak, kim qilishi kerak, qayerda, qanday va kimning oldida xisob berishi kerakligi haqidagi ko‗rsatmalarni o‗z ichiga olgan turli boshqaruv qarorlarini amalga oshirish, qabul qilish va tashkil etishdir. Qaror qabul qilish uchun quyidagi ishlarni amalga oshirish kerak - kerakli ma‘lumotlarni to‗plash, ularni taxlil kilish, xulosa kilish va xal etish yo‗llarini topish. Suv resurslarini boshqarish - jamiyat va tabiatning kerakli sifat va miqdordagi suvga bo‘lgan extiyojlarini barcha vaqt bo‘linmalarida –operativ, yillik, ko‘p yillik va istiqbolda muntazam ta’minlanishini amalga oshirishi kerak. Boshqa so‗z bilan aytganda, suv resurslarini boshqarish - resurslar muvozanati va suvga bo‗lgan extiyojni doimiy bir muvozanatda saqlashdir. Aholi sonining usishi Iqtisodiyotning o‘sishi Iqlim o‘zgarishi, xavzadagi suv miqdorining o‘zgarishi Suvga bo‘lgan extiyoj ortishi Ifloslanishning o‘sishi Toza suv tankisligi bois raqobatning ortishi Suv rеsurslarini taksimlash va nizolarni xal etish zaruriyati 13 3.1-rasm. Suv resurslarini boshqarish jarayoni nimadan tashkil topishiga e‘tibor qarataylik. Birinchi qaraganda go‗yo oddiydek, ammo chuqurroq qaralsa, juda murakkab tizim ekanligini ko‗rish mumkin. Bu murakkab tizimda quyidagilarni ajratib ko‗rsatish mumkin: * tabiiy suv resurslari (yog‗inlar, yer usti va yer osti suv oqimlari), shuningdek, antropogen ta‘sir ostida xosil bo‗ladigan qaytuvchi suvlar. Bu resurslar iqlimning tashqi o‗zgarishlari ta‘siri ostida o‗zgarishi mumkin; * iqtisodiyot sohalari bo‗yicha suvning qaytmas tarzda ishlatilishini xisobga olgan xolda suvga bo‗lgan talablar xam turlicha; * ekologik sharoitlar va talablar; * ijtimoiy muxit va iqtisodiy taraqqiyot; * nixoyat, eng muxim tarkibiy qism-siyosiy muxit. 14 Asosiy kutilayotgan o‗zgarishlar qanday. 3.2-rasm. Insonlarni sog‗liq va tozalik saqlash uchun zarur suvlar Oziq-ovqat resurslari sug‗orish va yog‗ingarchilik suvlari Dam olish, xordiq chiqarish uchun suvlar Transport soxasi uchun zarur suvlar Energetika soxasi uchun zarur suvlar Ishlab chiqarish soxasi uchun zarur suvlar Ekotizim soxasi uchun zarur suvlar SUV hayot manbai SUV bu resurs Resurs bazaga madad (tayanch) bo‗luvchi suvlar Er osti va er usti suvlaridagi bioxilmaxillik uchun zarur suvlar |
